Dicasterie voor de Wetsteksten: Doopboeken niet wijzigen
Het Dicasterie voor Wetgevende teksten heeft een Verklarende Nota gepubliceerd waarin staat dat het niet is toegestaan gegevens uit het doopregister te wijzigen of te wissen (ook niet op verzoek van de personen), behalve om een fout te corrigeren. De Nota legt uit waarom dit is. Een doopboek is geen lidmaatschapsregister.
Hieronder volgt een automatisch gegenereerde vertaling van de Nota.
Verklarende nota van het Dicasterie voor Wetgevende teksten
Over het verbod op het verwijderen van gegevens uit parochiële doopregisters
Het kerkelijk recht staat niet toe om de gegevens in een doopregister te wijzigen of te wissen, behalve om eventuele fouten in de transcriptie te corrigeren. Dit register heeft tot doel zekerheid te verschaffen over bepaalde handelingen, zodat hun werkelijke bestaan kan worden geverifieerd.
Can. 535 CIC verplicht dat elke parochie haar eigen doopregister heeft. Dit register, dat de parochie verplicht is te bewaren (can. 535 §1 CIC), dient voor de registratie van sacramenten die - zoals het doopsel - slechts eenmaal door de katholieke kerk worden toegediend. Aangezien het doopsel de voorwaarde is voor het ontvangen van de andere sacramenten, wordt er naast de aantekening van het doopsel eventueel een aantekening gemaakt van de toediening van de andere sacramenten die niet kunnen worden herhaald (vormsel en heilige wijdingen), en ook van andere handelingen, zoals de viering van het sacrament van het huwelijk (dat niet kan worden vernieuwd, behalve als de band nietig is verklaard), de eeuwigdurende professie in een religieus instituut, wat op zijn beurt een verbod op toegang tot het huwelijk met zich meebrengt (can. 535 §2 CIC), de verandering van ritus (can. 535 §2 CIC) en adoptie (can. 877 §3 CIC), die een huwelijksbeletsel in de Kerk genereert (can. 1094 CIC).
Het doopregister is dus de objectieve bevestiging van sacramentele handelingen, of handelingen die verband houden met sacramenten, die historisch door de Kerk zijn uitgevoerd. Het zijn historische kerkelijke feiten waarmee rekening moet worden gehouden met het oog op een goede administratief-pastorale orde, om theologische redenen en voor de rechtszekerheid, en ook voor de eventuele bescherming van de rechten van de betrokken persoon en van derden.
Bijgevolg is het niet toegestaan om de gegevens die in een doopregister zijn opgenomen te wijzigen of te wissen, behalve om eventuele transcriptiefouten te corrigeren. Hoewel Can. 535 CIC het niet expliciet zegt, vloeit dit absolute verbod zonder enige twijfel voort uit de dwingende formulering van de bepalingen die registratie en certificering van de handelingen vereisen. Als de Kerk deze algemene normen over het verplichte karakter van de registratie van het Doopsel niet zou hebben, zou het voor de Kerk zelf niet mogelijk zijn om de sacramentele activiteit uit te voeren, omdat de “geldige” ontvangst van de Sacramenten zekerheid over het ontvangen van het Doopsel vereist. Een bedienaar kan de viering van andere sacramenten niet toestaan als het ontvangen van het Doopsel niet gecertificeerd is.
Aan de andere kant is het op grond van wettelijke bepalingen noodzakelijk om eventuele nieuwe relevante omstandigheden die door het kerkelijk recht worden aangegeven, toe te voegen aan het doopregister, en deze moeten gewoonlijk worden gemeld aan de priester die de leiding heeft over de parochie, als verantwoordelijke voor het register. Dit is het geval, zoals al eerder is gezegd, bij het ontvangen van het vormsel, de Heilige Wijding, de viering van het huwelijk, de religieuze professie, de verandering van ritus en adoptie. Het niet registreren van deze handelingen zou de normale en zuivere toediening van de sacramenten in de Kerk verhinderen: dit in aanmerking nemend dat, elke keer en in elk afzonderlijk geval, onderzoek moeten doen naar het daadwerkelijke voorafgaande ontvangen van de sacramentele handelingen die een vereiste zijn voor geldigheid om andere sacramenten te ontvangen, geen redelijk alternatief is.
Het doopregister is geen ledenlijst, het is een registratie van de dopen die hebben plaatsgevonden. Het enige doel ervan is het certificeren van een historisch kerkelijk “feit”, het doel ervan is niet om te getuigen van het geloof van individuele personen of van het feit dat iemand lid is van de Kerk. In feite beperken de ontvangen sacramenten en de gemaakte registraties op geen enkele manier de vrije wil van de christelijke gelovige, die door eigen wil besluit om de Kerk te verlaten.
Wanneer een persoon aangeeft dat hij de Katholieke Kerk wil verlaten, zal het uiteindelijk nodig zijn om in het Register de “actus formalis defectionis ab Ecclesia Catholica” toe te voegen . Hoewel de gegevens in de Registers van de Kerk niet gewist kunnen worden, is het, rekening houdend met het doel van het belang ervan en het belang van alle betrokkenen, op eenvoudig verzoek van de betrokken persoon toegestaan om de manifestatie van zijn wil die in deze zin tot uitdrukking is gebracht, toe te voegen in de context van een hoor en wederhoor.
Het doopregister maakt het mogelijk om attesten af te geven met betrekking tot de ontvangst van het doopsel, wanneer de betrokken persoon van plan is om andere sacramenten te ontvangen. In dit geval is de registratie, naast het opsporen van de gedoopte status van de betrokken persoon, een garantie tegenover derden in de katholieke kerk, zowel in het geval van de viering van het huwelijk als tegenover de personen die belast zijn met het waarborgen van de geldige toediening van latere sacramenten, of het aangaan van specifieke verplichtingen die het doopsel als vereiste hebben (zoals de eeuwigdurende professie in het religieuze leven).
De hele orde van het kerkelijk recht is in overeenstemming met deze principes. Can. 869 CIC vertegenwoordigt helemaal geen hypothese van een nieuwe toediening van het doopsel. Het staat de bedienaar alleen toe om het doopsel sub conditione toe te dienen in die gevallen waarin het “onzeker” is of een persoon - meestal een kind - het sacrament heeft ontvangen. In dergelijke gevallen is er geen sprake van een nieuwe toediening van het doopsel, aangezien de bedienaar een voorwaarde stelt voor de werkzaamheid van zijn handelingen: het feit dat hij het doopsel niet wil toedienen als de persoon al gedoopt is.
De status van gedoopt zijn is in feite een “objectief” element en het is niet mogelijk om iemand te dopen die al gedoopt is, aangezien een dergelijke handeling eenvoudigweg “nietig” zou zijn vanuit sacramenteel oogpunt.
Voor de registratie van handelingen is het noodzakelijk om bepaalde informatie te hebben over een feit dat heeft plaatsgevonden. Daarom kan bij de viering van het doopsel - zoals overigens ook bij andere niet-herhaalbare sacramenten is voorzien - can. 875 CIC de aanwezigheid van getuigen vereisen, zodat hun verklaring de persoon die verantwoordelijk is voor het register de nodige zekerheid kan verschaffen over het feit dat heeft plaatsgevonden en dat hij verplicht is te registreren. Die getuige kan het register niet vervangen, omdat hij slechts een element van zekerheid is voor de persoon die de registratie moet uitvoeren.
Vaticaanstad, 7 april 2025
+Filippo Ianone o.carm, prefect
+Juan Ignacio Arrieta, secretaris
Deze vertaling van de verklarende nota is een niet-officiële automatisch gegenereerde en licht gecorrigeerde vertaling
