Je leven is er voor anderen, voor God!

Homilie op het feest van de heilighe Jacobus (25 juli, in Rio)

Tijdens de heilige Mis die ik samen met de bis­schop­pen Mutsaerts en De Jong, de be­ge­lei­dende pries­ters en de Neder­landse jon­ge­ren in Rio de Janeiro heb mogen vieren op het feest van de heilige apostel Jakubus, heb ik de volgende homilie gehou­den.

Jakobus “de meer­dere”, broer van Johannes (“de zonen van Zebedeus”) en apostel, gemar­teld en ter dood gebracht onder koning Herodes Agrippa (43/44 n. Chr.). Zijn lichaam zou ver­vol­gens over­ge­bracht zijn naar Spanje, waar het begraven werd. Rond het jaar 830 werd het ontdekt door een monnik, die een visioen had gehad met een ster die de plaats aanwees. Toen be­gon­nen de bede­vaarten naar Santiago de Com­pos­tel­la (let­ter­lijk: Sint Jakobus van het veld van de ster). Nog steeds trekken veel mensen, vaak te voet, uit heel Europa naar Santiago.

Homilie

Jullie hebben - denk ik -
allemaal wel nage­dacht over jullie toe­komst.
Hoe zal jouw toe­komst eruit zien?
Je hebt vast plannen, fantasieën,
verlangens, ambities, idealen
en dat is goed:
Probeer wat van je leven te maken,
iets moois, iets kost­baars voor de Heer!
Mis­schien heeft het leven je tot nu toe
op achterstand gezet,
ben je vaak gecon­fron­teerd met je grenzen,
had je graag méér willen kunnen,
beter willen kunnen stu­de­ren,
betere sportieve pres­ta­ties willen neer­zet­ten,
uit een rijkere familie willen komen
of er nog leuker uit hebben willen zien
of had je graag gehad
dat je ouders nog bij elkaar waren
en is dat niet zo, enzo­voorts, enzo­voorts,
vul het zelf maar in,
want wensen hebben we allemaal.
Mis­schien voel je
die achterstand, dat niet-kunnen
als pijn­lijk,
maar je eerste uit­daging is toch:
aanvaard jezelf zoals je bent,
zeg maar “ja” tegen jouw leven,
aanvaard je leven zoals het is gegaan.
Dat is een uit­no­di­ging
om niet van droom­beel­den,
maar van de gaven van God te leven
en te ver­trouwen dat die voldoende zijn.
Je hebt altijd een keuze:
blijf je over jezelf gebogen
of probeer je jezelf en jouw tegen­slagen,
dat waarin je jezelf niet goed genoeg vindt,
los te laten.
Juist dat mag je aan God aanbie­den
omdat God zelf
een verachte, bespotte mens wilde wor­den.
Toen ik een kind was, heb ik een vrouw gekend
die alleen maar op bed kon liggen.
Zij had een verlam­ming
die steeds erger werd.
Toen ik haar leerde kennen
kon zij alleen haar hoofd nog maar bewegen.
Als jonge vrouw
was zij in een ver­zor­gingstehuis opgeno­men,
omdat er geen andere moge­lijk­heid was
om haar te kunnen helpen.
Ze had­den spiegels om haar heen gemon­teerd,
zodat zij toch nog
uit het raam kon kijken
en kon zien wie er door de deur naar binnen kwam.
En geloof het of niet:
deze vrouw was altijd opgewekt!
Ik heb haar nooit in een rothumeur gezien,
al had zij daar na­tuur­lijk alle reden toe.
Ik vond dat bijna onge­loof­lijk,
want, o, wat zou ik er de pest in hebben
als ik zo zou moeten liggen.
Zij zal na­tuur­lijk ook haar worsteling
in die situatie
hebben gekend,
maar zij had een sterk geloof met rus­tige overgave,
zij was een vrouw van gebed
en zij was niet op zich­zelf gericht;
iedere dag kreeg zij de heilige communie;
en zij werd steeds wijzer door levens­er­va­ring.
Steeds meer mensen
kwamen met haar te praten
en zij had altijd bepaalde intenties
om voor te bid­den en haar ziekte op te dragen.

Nou, dat is na­tuur­lijk niet de carrière
die je je van het leven voorstelt!

Wij zijn tame­lijk geneigd
om het te zoeken in een goede baan,
veel geld, veel ge­zond­heid en een fijne relatie,
alles erop en eraan.

Daar is na­tuur­lijk op zich niets mis mee,
maar je hebt het niet in de hand
en als je gelukkig wilt kunnen zijn
moet je toch eerst een soort van dank­baar­heid krijgen
dat jij bent wie je bent
en dat God van jou houdt.
Dat opent je hart voor andere mensen
zodat je verlangens en wensen
niet te veel op jezelf gericht staan.

Toevallig kwam er vorige week een onder­zoek uit
dat gehou­den was onder Ameri­kaanse stu­den­ten.
Daaruit bleek dat de ge­mid­del­de Ameri­kaanse stu­dent
sinds 1980
30% meer narcis­tisch waren gewor­den.
Narcissus was de man in de mytho­lo­gie
die verliefd werd op zich­zelf
toen hij zich in het water weer­spie­geld zag.
Hij boog voorover
en wilde zich­zelf omarmen.
Het einde van het liedje was na­tuur­lijk
dat hij verdronk.
Dus, als je vindt dat je heel erg
door anderen bewon­derd moet wor­den,
als je vindt dat je recht hebt op een speciale positie,
als je moei­lijk kri­tiek kunt verdragen
of kleine kanten van jezelf kunt zien,
dan ben je in feite wel erg vol van jezelf.

Daar word je niet gelukkig van.
Geven maakt gelukkig,
wat je voor anderen kunt betekenen,
dat maakt je gelukkig

Dus gevoelens van medelij­den met jezelf,
van verlangen naar eer en een speciale positie
moet je zien om te buigen
naar dienst­baar­heid,
naar het geven van je leven,
“zoals ook de Mensen­zoon
niet geko­men is om gediend te wor­den
maar om te dienen
en zijn leven te geven
als los­prijs voor velen.
Dat is eigen­lijk de bood­schap
van het evan­ge­lie van vandaag.

De moe­der van de zonen van Zebedeus
of in een ander evan­ge­lie: die zonen zelf
- Jakobus en Johannes -
komt naar Jezus toe
om een toppositie te claimen
in Jezus’ ko­nink­rijk.
Maar Jezus maakt die twee dan dui­de­lijk
dat Zijn ko­nink­rijk niet over heersen gaat,
maar over dienen
en dat dit ko­nink­rijk er niet één is
van jezelf op een voet­stuk plaatsen,
maar van jezelf geven,
zelfs van lij­den voor anderen,
zoals Jezus dat heeft voor­ge­gaan.

Paus Fran­cis­cus heeft dit al heel wat keren
tegen de bis­schop­pen en de pries­ters gezegd:
jullie moeten geen carrière nastreven,
je komt om te dienen, om goede her­ders te zijn,
de geur van de kudde
moet in je gaan zitten.
Dat zijn de bis­schop­pen en pries­ters
waar de paus naar verlangt.

Als je heel goed, heel knap en heel rijk bent,
moet je een­vou­diger zijn,
toe­gan­ke­lijker, harte­lijker.
Je hebt meer gekregen, dus je moet meer geven.
Want het geldt voor ons allemaal:
Je leven is er voor anderen,
je leven is voor God!
AMEN