Maria’s medewerking aan de verlossing
Hoogfeest Maria, Moeder van God, 1 januari
Zalig Nieuwjaar aan ieder die dit leest! Dat de Heer U mag bewaren en Maria Uw voorspreekster mag zijn. Op de eerste dag van het nieuwe jaar vieren we het hoogfeest van Maria, de Moeder van God. In de Sint Josephkerk aan de Jansstraat in Haarlem, bij past. kan. dr. A. Hendriks mocht ik dit feest vieren, begeleid door de zang van de Gregoriaanse schola.
Hierbij heb ik de volgende homilie gehouden:
Homilie
Zalig Nieuwjaar!
We vieren vandaag
op deze nieuwjaarsdag
het hoogfeest van Maria de Moeder van God.
Dat doen we omdat dit
de octaafdag van het kerstfeest is,
de dag waarmee we de kerstweek afsluiten.
Natuurlijk is het voor ons
op de allereerste plaats
van belang dat Jezus is geboren
- Ik verkondig U een vreugdevolle boodschap,
zingen de engelen in de kerstnacht,
heden is U een Redder geboren -;
we hebben dus om Jezus feest gevierd
maar daarna mogen we natuurlijk niet vergeten
dat Hij een moeder heeft,
uit wie Hij geboren is.
Zonder moeder geen Zoon!
Ook over haar gaat dit feest:
want door haar is God
werkelijk mens geworden is,
heeft Hij de menselijke natuur aangenomen.
En Maria was daarbij niet een willoos instrument,
geen willoze pop of een soort draagmoeder,
maar de Heer heeft haar gevráágd
en zij heeft toegestemd
om de moeder van Jezus te worden.
God de Vader heeft het menselijk geslacht
niet willen verlossen buiten de mensen om,
maar Hij heeft de uitzonderlijke, unieke
medewerking gezocht van een mens, een vrouw.
Paus Franciscus heeft het al eens zo gezegd
- ongeveer -:
Maria is belangrijker
dan alle priesters en bisschoppen en de paus bij elkaar.
En zo is het!
Binnen de Kerk staat Maria bovenaan:
zij is de eerste gelovige.
Door haar ja-woord werd zij de moeder van God,
door wat zij deed
kon Jezus ter wereld komen
om Zijn werk te voltooien.
En daarom vieren we vandaag
dit belangrijkste Maria-feest.
Alle feesten van Maria hebben hiermee te maken,
staan erop gericht
of komen hieruit voort:
Maria heeft op een unieke wijze,
die aan geen andere mens op aarde is gegeven
of ooit gegeven zal worden,
meegewerkt aan onze verlossing,
op de eerste plaats
door haar “ja” tot God,
door haar “Mij geschiede naar Uw woord”,
en vervolgens doordat zij dat “ja” tot God
steeds weer heeft herhaald,
ook onder het kruis,
waar zij stil stond te treuren,
al zal het haar allemaal
veel pijn en moeite hebben gekost.
Wie overkomt dit niet?
We moeten allemaal in ons leven
moeilijke beslissingen nemen,
ja zeggen tegen zaken
die we misschien niet goed overzien;
we worden allemaal geconfronteerd
met moeilijke consequenties van onze keuzes
en met leed en tegenslag
die ons zomaar overkomen.
En zij is een moeder....
Daarin staat Maria heel dicht bij ons.
Het is dus geen wonder
dat we naar Maria kijken
en op haar voorspraak bidden,
en dat er over de hele wereld
ter ere van Maria
zoveel kaarsjes worden opgestoken
en er zoveel Maria-bedevaartplaatsen zijn.
We moeten Maria daarbij niet te zeer op een voetstuk plaatsen
zodat zij heel erg ver van ons komt af te staan.
Zij is juist heel dichtbij
al is zij de Moeder van God.
Want Maria is een moeder voor ons,
zoals Jezus ons dat op het kruis heeft gezegd:
“Zie daar je moeder, ziedaar je zoon”,
je dochter, je kinderen....
En Maria is een voorbeeld,
maar niet zozeer
omdat zij nu zulke bijzondere dingen heeft gedaan.
Maria in haar lofzang, het Magnificat,
niet dat zijzelf zoveel bijzonders heeft gedaan,
maar dat God zulke grote dingen aan haar heeft gedaan.
Wat is Maria’s verdienste?
Dat zij heeft laten doen,
dat God bij haar mocht binnenkomen,
dat zij Hem Zijn gang liet gaan,
dat zij eenvoudig en nederig was
en open,
dat zij klein en ontvankelijk was.
Kleine mensen kunnen anderen groot laten zijn,
ben je stoer en groot, je eigen baas,
heb je het zelf voor het zeggen heeft,
dan heb je het moeilijker dan iemand
die al klein is en zich niet zo enorm voelt.
Want onze grootheid gaat voorbij;
Laat je je helpen?
Het is al vaak moeilijk om je
door andere mensen te laten helpen,
laat staan om ruimte te maken
voor God
en als een kind om Zijn hulp te bedelen!
Maar wie te groot is en te weinig soepel
kan niet buigen
en toch moet ieder van ons
toch buigen voor Gods wil.
Er zijn momenten, gebeurtenissen
dat we in opstand willen komen,
terwijl we eigenlijk alleen maar kunnen vragen
om kracht om te kunnen aanvaarden, accepteren
dat dit ons gegeven wordt,
dat dit het is....
Maria kon buigen,
Maria kon aanvaarden,
Maria kon in een geestelijke eenvoud
de weg gaan
die God haar te gaan gaf.
U heeft het vast al weleens gehoord:
de toegangsdeur
van de basiliek van de geboorte in Bethlehem
is laag, zo laag
dat je moet bukken om binnen te komen.
En dat is ook weer onze mooie missie
aan het begin van dit nieuwe jaar:
We hebben in deze kerstweek
vaak gekeken naar de stal van Bethlehem
met die beeldjes van Jezus, Maria en Jozef,
de os en de ezel
en de herders die het eerst bij de stal arriveerden.
Het zijn allemaal eenvoudige mensen,
nederige mensen,
met God verbonden zijn ze, allemaal.
Mogen we eenvoudig en nederig genoeg zijn
om in die stal, in de geboortekerk
binnen te kunnen gaan.
Vandaag konden we in het evangelie horen
wat voor geest er in deze mensen leefde,
daar in die stal van Bethlehem.
Van Maria horen we
dat ze alles wat er gebeurde
in haar hart bewaarde en het overwoog
Over de herders hoorden we
dat ze bekend maken
wat hun over dit Kind was gezegd
en dat ze God loofden en verheerlijkten.
Hier hebben we precies
- in a notendop, in a nutshell -
de kern voor iedere gelovige
en dus ook mijn wens voor U allen
in dit nieuwe jaar:
Dat U alles mag bewaren in uw hart
en het mag overwegen
door niet zomaar over alles heen te gaan,
maar ook eens even stil te staan,
en na te denken, na te gaan
wat het betekent
en welke boodschap God
in de gebeurtenissen van uw leven heeft gelegd.
Doe als de herders door met anderen te delen
wat de Heer in uw leven heeft gedaan,
wat U ervaren heeft en meegekregen.
Het vuurtje zal daardoor nog meer gaan branden
en door dat stukje vurigheid aanstekelijk zijn.
Dat is misschien niet altijd zo eenvoudig.
Ik heb bijvoorbeeld vaak van mensen te horen gekregen
dat zij een bijzondere ervaring
hadden meegemaakt,
een knipoogje van God.
Maar bijna altijd krijg ik er dan bij te horen
dat ze er niet over spreken met anderen,
omdat die het toch wel niet zullen begrijpen
en je misschien voor gek verslijten of je zullen veroordelen.
Toch is een geloofservaring geen criminele activiteit...
We hoeven ons geloof niet achter de voordeur te laten wegstoppen!
Maar hoe dan ook:
de herders doen toch ook nog iets meer
dan hun ervaringen met anderen delen:
ze loven en verheerlijken God
en dat lijkt me een goede gedachte:
want als we soms veel moeten denken
aan wat mis ging of wat of wie we missen,
vergeet dan ook de gaven niet, de vele gaven
die God je heeft gegeven,
tel de zegeningen, één voor één.
We hebben deze dag gekregen
en het einde van het vorig jaar gehaald,
al was het misschien met vallen en opstaan.
Van harte wens ik U allen:
een zalig Nieuwjaar!
Dat U onder de bescherming van Maria,
de moeder van God,
goed door het jaar 2014 mag gaan,
dat God U zal zegenen,
de Heer U beschermen
en dat U aan het eind van dit jaar
weer mag kunnen zeggen:
met Gods hulp ben ik tot hier gekomen!
AMEN.