Met alleen maar redeneren kom je er niet
Nachtmis in Schoten (Haarlem-Noord)
Voor de nachtmis was ik in de H. Mariakerk in Haarlem Noord (Schoten) waar het dames en herenkoor bepaald niet onverdienstelijk een Mis van Bruckner zong en de vrijwilligers alles op alles moesten zetten om na een kinderviering alles weer op orde te hebben voor de Nachtmis. Zonder al die mensen die zich vrijwillig inzetten zou het niet lukken....
Homilie
Fijn dat U gekomen bent
om deze nachtmis mee te vieren.
De kerk is vanavond
als de stal van Bethlehem.
In het donker zijn we er naar toe getrokken
om Jezus de Heer te aanbidden,
dat pasgeboren Kind
dat in de kribbe ligt.
Welke ster leidt je?
Misschien dat ook wij daarbij werden geleid door een ster,
zoals eens die wijzen uit het oosten,
- “de drie koningen” noemen we ze meestal -,
die achter de ster aantrokken
die hen bij dit Kind bracht.
Hopenlijk heb je zelf ook wel
zo’n ster in je leven,
iets dat je richting geeft:
dat kan een diep gevoel zijn
van wat goed en waardevol is in het leven,
een overtuiging dat je
een bepaalde richting op moet gaan,
een ding moet doen,
of dat je Gods leiding ervaart
en Maria naast je voelt staan;
zo hoop ik voor ons allen
dat er iets of beter Iemand is
die je innerlijk verwarmt en blij maakt,
iets wat je leven kleur en glans geeft.
Ik wens ons dat toe:
zo’n ster die de weg wijst,
die helderheid, glans en een doel geeft
aan het leven.
Welke engel spreekt je aan?
Maar er is natuurlijk meer in het kerstverhaal
dat dit zo’n bijzonder gebeuren maakt.
Daar zijn bijvoorbeeld de engelen,
die de vreugdevolle boodschap brengen
en die samen de eer van God bezingen,
hun “Gloria in excelsis”.
Engelen zijn positieve wezens.
Zo klinkt dat ook in onze taal:
“Je bent een engel”
of: “Zij of hij was mijn reddende engel”,
zeggen we als iemand ons geweldig geholpen heeft.
Bij het kerstdiner kan het zijn dat het smaakt
alsof er een engeltje over je tong fietst
(om de oorspronkelijke versie van dit gezegde
hier maar even niet te gebruiken)
en als iemand ontsnapt aan een netelige situatie
zeggen we dat hij een goede engelbewaarder heeft gehad.
Engelen zijn dan ook heel populair.
Hun naam komt uit het Grieks
en betekent letterlijk “boodschapper”,
omdat zij heel vaak, zoals in het kerstverhaal,
een boodschap aan mensen moeten overbrengen.
Jezus zegt dat wij eens zelf als engelen zullen zijn,
wanneer we in de hemel komen
en toen zijn zoontje Constantijn gestorven was
vond de dichter Joost van den Vondel
veel troost in de gedachte
dat het kind nu als een engeltje in de hemel was.
Ik heb vaker van mensen gehoord
dat zij een dierbare overledene
als het ware als een engel voor zich zagen
of dat zij het gevoel hadden gehad
dat er een engel naast hen stond
die hen leidde of stuurde.
Engelen doorbreken dus het dagelijkse leventje,
de conflicten en problemen die mensen hebben,
de zorgen over werk, gezin, familie, geld, gezondheid;
zij breken de hemel voor ons open.
Zo’n engeltje hebben we misschien ook weleens.
Ervaren, niet alleen redeneren...
Zo’n ervaring kan soms heel belangrijk zijn.
Je wordt je dan ineens bewust
dat er méér is dan de platte werkelijkheid van deze wereld.
Een bewustzijn dat misschien niet heel erg binnenkomt
als je druk bent met de dagelijkse dingen of vol activiteiten
en er verder geen grote vragen of problemen zijn.
Iemand kan bij wijze van spreken
iedere dag op weg naar zijn werk
langs een persoon komen
die op straat het evangelie staat te verkondigen
en je duizend keer toeroept: “God bestaat!”
en je kunt duizend keer je schouders ophalen,
denken: “Die vent is gek”
en verder gaan
tot het moment dat je zelf iets ervaart,
dat het binnen komt,
dat je het meemaakt en beleeft,
dat je uit je gewone rolpatroon gehaald wordt,
er een paar luikjes open gaan
en er hemels licht naar binnen valt.
Dan ervaar je dat er meer is,
je ervaart dat God bestaat
en dat Hij liefde is.
Als je verstandelijk gaat redeneren,
wordt het vaak helemaal niks.
Dan zou je kunnen zeggen:
Hoe kan het dat God liefde is,
als er zoveel oorlog en geweld is?
Hoe kan het dat God liefde is
als er zoveel mensen lijden?
Maar ja, een echt antwoord krijg je niet;
het antwoord is alleen: een klein kind in de kribbe,
uitgestoten door de mensen, een vluchteling,
die, eenmaal opgegroeid, mishandeld wordt
en moet sterven aan een kruis;
dat is Gods antwoord op onze menselijke vragen.
Onze vragen zijn vaak te veel
menselijk geredeneer;
je kunt alle argumenten op een rijtje hebben
en dan heb je vast helemaal gelijk, zo logisch als het is.
Maar al ons menselijk geredeneer houdt stil
voor de redenen van ons hart;
Vergelijk het eens met de liefde voor een vrouw:
een vrouw kan mooi zijn of lelijk,
leuk gekleed of niet zo fraai,
maar de liefde is iets anders;
je ruilt de vrouw van wie je houdt niet in
als ze oud wordt of gehandicapt,
dat is de liefde, de liefde kijkt anders.
Zo is geloven en vertrouwen
niet alleen iets van een redenerend verstand,
maar ook en vooral van ons hart
Dan ervaren we hoe belangrijk het is in ons leven
niet alleen te redeneren
maar van binnen geraakt te worden,
te beleven en te ervaren.
Dat hebben we niet helemaal in de hand,
we kunnen alleen de voorwaarden scheppen,
open staan.
Eenvoudig open staan
De herders in het veld waren eenvoudige mensen,
vele nachten brachten ze buiten door,
verbonden met de natuur,
stil overwegend, wakend bij hun kudde.
En de wijzen uit het oosten
waren Godzoekers,
in boeken en sterren zochten zij
naar de zin van het leven.
De herders en de wijzen
verkeerden in het duister,
letterlijk gingen zij door de nacht,
het was donker om hen heen.
Maar zij waren zoekend,
ze waren ermee bezig,
stonden open voor dat mysterie,
voor de zin van het bestaan,
voor het geheim dat hun werd geopenbaard
door de engel, door de ster;
en het was die prachtige ster
die de weg naar het koningskind wees,
en het was die engel van de Heer
die aan de herders een magnifieke boodschap bracht:
“Heden is je een Redder geboren,
Christus de Heer”.
Kom, laten ook wij Hem zoeken,
laten we op weg gaan
die ster achterna!
AMEN
