Ontwikkelingen in het kerkelijk recht in Brescia besproken
50e Colloquium : kardinalen snijden feesttaart aan
Op 12 juni eindigde het vierdaagse congres over nieuwe ontwikkelingen in het canoniek recht dat de Pauselijke Universiteit Gregoriana jaarlijks organiseert. Onder de 58 deelnemers waren de kardinalen Velasio De Paolis en de president van de pauselijke raad voor de wetsteksten, kardinaal Francesco Palmerio. Een veelheid aan thema's kwam aan bod, zoals juridische implicaties van de gezinssynode, de behandeling van het seksueel misbruik, de mogelijke wijzigingen in de huwelijksprocessen en andere thema's.
Prof. P. Kowal s.j. ging in op vragen die rond de gezinssynode naar voren komen. De onscheidbaarheid van contract en sacrament (dat het huwelijk van twee gedoopten altijd een sacrament is) wordt opnieuw in vraag gesteld.In de discussie komt nu ook weer naar voren dat het (sacramenteel) huwelijk alleen kan zijn voor mensen die bijzonder goed voorbereid zijn, die een bijzondere graad van geloof hebben. Maar vele van deze vragen die nu weer opkomen hebben we al gehad in de loop van de geschiedenis: in de zestiende eeuw is dit naar voren gekomen bijvoorbeeld bij de vraag naar de geldigheid van natuurlijke huwelijken van polygamisten in missielanden. Voorts heeft men sterk de ontwikkeling in Europa gevolgd en in Amerika, niet die in Afrika of Azië, waar het huwelijk meer een zaak van de families was en is en midner alleen van de individuën. De katholieke kaart van de wereld verandert. Minder dan een kwart van de katholieken woont momenteel in Europa. We zijn nog te Eurocentrisch..., volgens prof. Kowal, die toevoegde: het huwelijkssysteem dat we in het canoniek recht bezitten is zeer goed uitgewerkt. Of men moet heel het systeem herzien of ervan afblijven. Wat zijn de vaste punten van de leer waar men van af moet blijven? Die vraag komt op als men aan bepaalde elementen gaat tornen. Het zou goed zijn de onveranderlijke, wezenlijke elementen helder op te sommen. De ene onveranderlijke waarheid van het huwelijk moet worden uitgedrukt in de verschillende culturen.
Prof. G. Ghirlanda had eerder in dezelfde richting gesproken toen hij het thema inculturatie van het recht behandelde: De cultuur kan nooit volmaakt het geloofsgoed weerspiegelen. Het goddelijk recht is uitgedrukt in positief canoniek recht en er is een nauwe band tussen dat recht en het goddelijk recht; het is nodig steed de justitia objectiva (objectieve rechtvaardigheid) en veritas objectiva (objectieve waarheid) in verband te brengen met cultuur. Belangrijke bijdrage van het goddelijk recht in zover dat over de kerk gaat is bijvoorbeeld het gemeenschapskarakter dat een wezenlijke bijdrage is in een individualistische cultuur.
Vele andere thema's werden besproken waarop we in dit verband niet zullen ingaan, voor een deel ook omdat het meer technisch-juriidsche thema's waren.
Omdat dit het 50e colloquium was, werd een uitstapje gemaakt naar het geboorthuis van Paulus VI in Concesio bij Brescia en het heiligdom van de Madonna della Stella waar de H. Mis werd gevierd. Tijdens de maaltijd daarna sneden de beide kardinalen de feesttaart aan (foto 2)
Het congres werd afgesloten op het hoogfeest van het H. Hart. Tijdens de H. Mis heb ik in de homilie erop gewezen dat het hoogfeest niet alleen een viering is van de lijdende liefde van Jezusmaar dat we de devotie in het geheel van het Paasmysterie mogen zien. Ook de Heer zelf keek tijdens het laatste avondmaal vooruit naar Zijn lijden als verheerlijking. Daartoe nodigt ook de liturgie ons uit als die het water en het bloed dat uit de doorstoken zijde van de Heer vloeit, ziet als symbool van de sacramenten. In diezelfde lijn vergelijkt Thomas a Kempis de soldaat die met zijn lans de zijde van de Heer doorsteekt en Zijn Hart raakt met Mozes, die water uit de rots sloegen zo het volk leven schonk. De dag van het H. Hart is dan ook een feest van bewustzijn van en dankbaarheid om Gods liefdegaven, allereerst de Kerk en de sacramenten, maar ook Zijn gaven aan ieder van ons. Alles wat met liefde te maken heeft, staat niet los van het lijden, maar als christen mogen we die moeilijke kanten ook weer zien in het licht van heel het paasmysterie, dus in het licht van de verrijzenis en het leven.
