Hoe beleef je het kerstfeest?
Martinuscantorij zingt Festival of lessons and carols
Zaterdag 14 december was ik in Overveen in de kerk van O.L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen waar het Festival of Nine lessons and carols werd gehouden met de Martinuscantorij uit Zwaag, onder leidign van Paul Waerts en met Edwin Hinfelaar als organist. Het kerstfeest heeft vele aspecten en niveaus van beleving. Daar stond ik bij stil in de overweging: Hoe beleef je het kerstfeest?
Het Festival of nine lessons and carols bestaat uit negen Schriftlezingen afgewisseld met (Engelse) kerstmuziek. De Martinuscantorij maakte er weer een mooi geheel van, in een echt liturgische sfeer. De dirigent wilde dan ook niet dat er geapplaudisseerd werd na afloop. Pastoor Bart Putter en diaken Gert Jan v.d. Wal verzorgden de lezingen en ik de overweging en het slot met de zegen.
OVERWEGING
Het uiterlijk vertoon
Het is overal in de straten te zien: het kerstfeest komt naderbij.
Maar het kerstfeest dat we in de winkelcentra zien en merken is het feest van het uiterlijk vertoon, van de feestelijke kleding, de kerstbomen en - kransen, het kerstdiner en niet te vergeten de kerstmarkt, die in Haarlem zo’n groot succes was... Begrijpt u me niet verkeerd: ik heb daar helemaal niets op tegen, maar als dat alles is, als er verder niets is, is het leeg. En dat is misschien wel het grootste gevaar van onze tijd: dat alles leeg wordt, inhoudsloos.
Het feest wordt een viering
Het is zoals met zoveel momenten in het leven: als we een feest maken om iets moois te vieren zoals een huwelijksverjaardag, een jubileum of de geboorte van een kind, dan is alle feestelijke entourage een uitdrukking van waar het ons eigenlijk om gaat: het gebeuren dat we willen vieren. Dat achterliggende gebeuren maakt het feest werkelijk tot een viering. En soms is er misschien niet een specifieke aanleiding anders dan de ontmoeting met elkaar, maar ook dat is waardevol: dan dient het feest om de vriendschap en verbondenheid met elkaar gestalte te geven en te vieren.
Iets wat het extra speciaal maakt...
Verder kunnen er allerlei aspecten bij komen waardoor dat feest nog mooier en specialer wordt: er is iemand bij die een moeilijke periode van zijn of haar leven kan afsluiten, of iemand die lang in het buitenland is geweest en er voor het eerst weer bij is, of iemand is genezen of het is voor het eerst dat men samen is na een verzoening of in een andere sfeer na een overlijden. Al dat soort erbij komende aspecten kunnen een feestelijke bijeenkomst extra speciaal en bijzonder maken.
Zonder inhoud is het leeg...
Zo zijn er lagen en dieptes in een feestelijke gelegenheid, die deze extra mooi en speciaal maken. Als het feest alleen maar om het feest gaat, om de lol en verder niks, dan heeft het weinig inhoud. Als dat maar doorgaat blijven uiteindelijk alleen de verveling en de leegte over...
Laat dus de feestelijke versiering van de straten en van onze huizen, de feestelijke maaltijd en onze feestkleding uitdrukking zijn van iets dat werkelijk mooi en waardevol is, laten we het kerstfeest vieren vanuit de betekenis ervan, die deze dagen waarde geven .
De betekenis van een kerstfeest...
Wat maakt het kerstfeest dan mooi en betekenisvol? Daar zijn allerlei lagen en niveau’s in te ontdekken. Zo kan het ene kerstfeest specialer en gedenkwaardiger zijn dan het andere. Zo zijn er kerstfeesten die we ons meer dan andere zullen herinneren.
Tijd voor elkaar
Die betekenis kan liggen in het samenzijn met anderen, het tijd hebben voor elkaar, even geen gehaast en geen ge-ren, geen werk, geen honderden zaken, maar de band met elkaar. Even niet “ik, ik, ik” maar “wij, samen”.
De pijn van het gemis
Voor sommige mensen maakt dit accent van het kerstfeest op samenzijn en gezelligheid met elkaar kerstmis juist tot een pijnlijk gebeuren omdat hun situatie wordt getekend door gemis, gemis aan geld soms (meer dan 300.000 kinderen leven in gezinssituaties waar niet voldoende geld is om kleren of een warme maaltijd te kopen, één op de negen kinderen, ja, in Nederland!) en nog veel meer door eenzaamheid en gemis van dierbare mensen.
Dubbele vreugd
Bijzonder mooi wordt dit kerstfeest dan ook wanneer we aandacht hebben voor andere mensen die in zo’n situatie verkeren, wanneer we anderen in onze feestelijke vreugde betrekken, iets moois en goeds voor anderen doen. Vreugde is één van de dingen die nooit minder wordt als je die met anderen deelt. Gedeelde vreugd is dubbele vreugd. Ook dat is een laag, een niveau die in het kerstfeest kan worden beleefd, die er bij hoort, die we vaak als “de kerstgedachte” omschrijven.
Christus Mis
En het kerstfeest wordt nog mooier wanneer we de band kunnen beleven met Degene die aan het kerstfeest Zijn Naam en inspiratie heeft gegeven: Kerstmis komt van Christus Mis: de heilige Mis ter ere van Jezus Christus, wiens geboorte we gaan vieren. Van hem komt de inspiratie en de diepere laag van de betekenis van het kerstfeest.
De inspiratie die van Hem komt
Wat mooi als we het goede dat we doen - met de aandacht en de zorg voor onze naasten en medemensen in moeilijke omstandigheden - kunnen ontlenen aan die inspiratie, aan het voorbeeld van Jezus Christus die in deze wereld kwam als een onschuldig Kind, in eenvoud, uitgestoten, met het doel om voor ons Zijn leven te geven en te leven voor de liefde; en dan liefde niet zozeer verstaan als een gevoel of een aantrekking, maar als je “ik” opzij zetten en je geven voor een ander. Daar zit dus ook een offer in. Dat maakt de wereld mooier! De liefde tot God en liefde voor de naaste was de kern van Jezus’ boodschap.
Kerstmis als levensbeginsel
Ja, als de waarden van het kerstfeest ons inspireren, als onze feestelijke gebruiken en kleren en het kerstdiner uitdrukking worden van die liefde, van de bezieling die Jezus heeft meegegeven, als die diepere lagen van het kerstfeest ons kunnen inspireren, dan heeft het kerstfeest een prachtige betekenis, dan wordt het een soort levensbeginsel!
