Hier vindt u de kerkelijke Corona updates!
Alle nieuwste berichten en mededelingen
De Corona-maatregelen zijn verder versoepeld. Er zijn nieuwe adviezen gekomen vanuit het secretariaat van het Rooms-Katholiek kerkgenootschap en door het CIO, het Interkelijk contact in overheidszaken, waar ook de katholieke kerk bij is aangesloten, is een advies opgesteld.
Update 26 juni:
Het advies vanuit het SRKK is te vinden op de website van ons bisdom. Het advies van CIO luidt als volgt (we citeren van de website www.cioweb.nl):
- In kerkdiensten mag 100% van de capaciteit aan vaste zitplaatsen worden gebruikt voorzover hierbij de 1,5 meter afstand tussen de kerkgangers mogelijk is. Voor elk kerkgebouw kan op deze manier dus een maximaal aantal kerkgangers worden bepaald.
- Belangrijk is dat hierbij de algemene randvoorwaarden in acht worden genomen:
- nakomen van de basisregels (afstand, handen wassen, thuisblijven bij klachten)
- voorafgaande reservering en registratie
- gezondheidscheck
- placering in het kerkgebouw
- hygiënemaatregelen op locatie: zoals het beschikbaar stellen van desinfecterende handgel en gelegenheid om handen te wassen.
- De verkeersstromen van de kerkgangers moeten goed gescheiden blijven, zodat het mogelijk is om daarbij onderling 1,5 meter afstand te houden. Ook in de sanitaire voorzieningen.
- De mondkapjesplicht vervalt grotendeels per 26 juni a.s. Alleen op plaatsen waar de anderhalve meter niet gehandhaafd kan blijven blijf deze verplichting gelden. Deze verplichting geldt niet voor kerkdiensten, maar kan wel worden toegepast waar de nakoming van de 1,5 meter afstand niet mogelijk is. Hierbij valt te denken aan te krappe toegangsportalen tot kerkgebouwen, bij sanitaire voorzieningen e.d.
- (Samen) zingen: bij de versoepelingen die op vrijdag 18 juni jl. bekend werden gemaakt werd ook gemeld dat het dringende advies om niet te zingen, te schreeuwen of blaasinstrumenten te bespelen vervalt.
CIO adviseert om rekening te houden met de concrete omstandigheden in het (kerk)gebouw waar de kerkdienst plaatsvindt:
- omvang en hoogte van de kerkruimte,
- ventilatiemogelijkheden, luchtstromen,
- locatie van zitplaatsen en aantal van de kerkgangers,
- tijdsduur van de (samen)zang
- Groepsgrootte: beperkingen op groepsgrootte binnen en buiten komen te vervallen.
Ook hier blijft de 1,5m als uitgangspunt bestaan. Dit biedt o.m. mogelijkheden voor koffiedrinken na afloop, bijv. in de kerktuin en voor openluchtdiensten.
Uit de aan de Tweede Kamer verzonden informatie (brief 18 juni jl. met bijlagen) blijkt dat de maatregelen die met ingang van zaterdag 25 juni a.s. ingaan, aansluiten bij risiconiveau 1 (waakzaam) van de routekaart overheid. Dit is ook bevestigd in overleg tussen CIO en de minister van Justitie en Veiligheid. Zie voor verdere info ook het openingsplan van de rijksoverheid (bijlage).
CIO volgt deze benadering in dit advies. Het is de verantwoordelijkheid van de kerkgenootschappen en de daartoe behorende lokale kerkbesturen om aan deze adviezen in de concrete situatie een verantwoorde invulling te geven".
Tot zover het advies van het CIO.
Cantores
Het maximum aantal zangers is in de richtlijn van het SRKK nog 12 personen. Het korennetwerk en het RIVM hebben andere uitgangs- en aandachtspunten geformuleerd.
Het protocol van het SRKK ontraadt samenzang nog in afwijking van het advies van CIO. Teksten die allen gezongen worden kunnen door de aanwezigen in plaats daarvan samen gezegd worden.
Noveengebed
O goede Moeder, Onze Lieve Vrouw ter Nood,
wij geloven in uw zorg, in uw medeleven
en uw voorspraak bij Jezus uw Zoon.
Daarom komen wij vol vertrouwen tot u
en wij vragen door U aan de Heer:
Bevrijd de wereld van de Corona-epidemie,
genees en sterk de zieken
en zegen hen die zorg voor hen dragen.
Sta alle mensen bij die lijden
onder de gevolgen van deze crisis,
geef wijsheid aan hen die volken besturen
en inzicht aan wetenschappers en eenieder
zodat zij doen wat mogelijk is
om deze crisis te overwinnen.
Bevrijd ons van onrust en angst,
verlicht ons in pijn en verdriet.
Geef ons hoop waar wij het niet meer zien zitten,
geef ons kracht als wij er niet tegenop kunnen,
geef ons licht waar het donker is
en geef dat wij elkaar spoedig weer
in vrijheid en vreugde nabij kunnen zijn.
Maria, bescherm ons en onze dierbaren,
geef ons overgave aan de wil van de Vader
en leid ons veilig naar Jezus, uw Zoon.
Amen
(Imprimatur: Haarlem, 10 oktober 2020, feest van Maria, Sterre der zee
+Johannes Hendriks, bisschop van Haarlem-Amsterdam)
Corona-vaccin
Is het goed je te laten inenten? Werden voor de ontwikkeling van de vaccins cellijnen gebruikt uit embryo's? En als dat (toch) zo zou zijn is het dan moreel geoorloofd om zo'n vaccin te nemen?De Congregatie voor de Geloofsleer heeft over deze vraag op 21 december 2020 een nota gepubliceerd:
Op deze en dergelijke vragen vindt U een gedegen antwoord in het artikel waarnaar u hier de link vindt:
Op de website van bisdom Haarlem-Amsterdam vindt U bovendien de heldere uiteenzetting van kardinaal W. Eijk hierover:
- Bisdom Haarlem-Amsterdam - Nieuws (bisdomhaarlem-amsterdam.nl)
Ventilatie en verwarming
De berichten van de Nederlandse overheid en het RIVM spreken vaker over ventilatie, in het bijzonder in samenhang met koorzang. Aanbevolen wordt tenminste een uur te laten tussen de vieringen voor ventilatie en reiniging/ontsmetting (zie hieronder).
De aanvullende richtlijnen van het RIVM hierover vindt u hier [link: https://www.rivm.nl/coronavirus-covid-19/adviezen-werk-vrije-tijd/generiek-kader-coronamaatregelen].
Verwarming van het kerkgebouw door middel van radiatoren en vloerverwarming is mogelijk, ook tijdens de eredienst; heteluchtverwarming mag alleen vóór de viering aan, moet tijdens de viering worden uitgezet en aanwezigen dienen altijd op tenminste drie meter afstand te blijven van de vloerroosters, zo luidt het dringend advies vanuit de bisschoppen.
Zorg dat de kerk en bijruimten dagelijks gelucht worden door ramen en deuren tegenover elkaar open te zetten.
Zie verder voor regels over ventilatie:
Tijd tussen de vieringen. Om het risico op besmettingen te minimaliseren is het dringende advies om tussen twee vieringen contactoppervlakken goed schoon te maken en de kerk daarna te luchten/spuien. Luchten/spuien betekent dat ramen, luiken en deuren zodanig tegenover elkaar worden opengezet dat een flinke luchtstroming of - circulatie door de ruimte ontstaat. Tijdens het luchten/spuien mogen er geen mensen aanwezig zijn in de ruimte. Het advies is om tussen verschillende vieringen tenminste een uur aan te houden om te luchten.
Het protocol vanuit de kerkprovincie
zie:
Volg de adviezen en richtlijnen
Tenslotte wijzen we op de gewone adviezen en voorschriften van overheid en RIVM, die gevolgd dienen te worden.
Het beheersen van de bezoekersstroom
Hier citeren we maatregelen van de Rijksoverheid op basis van RIVM:
Maatregelen om te zorgen dat bezoekers/personen anderhalve meter afstand van elkaar kunnen houden en voor het beheersen van de bezoekersstroom:
- Plaats tafels en stoelen in een ruimte/zaal zo dat iedereen zich strikt aan anderhalve meter onderlinge afstand kan houden.
- Attendeer iedereen er op om afstand van elkaar te houden. Herhaal deze boodschap op meerdere plekken.
- Maak vaste looproutes en geef dit duidelijk aan. Richt looproutes zo in dat mensen elkaar in verschillende looprichtingen op anderhalve meter afstand kunnen passeren. Of maak er eenrichtingsverkeer van.
- Laat bezoekers buiten wachten (met anderhalve meter afstand), als bij binnen wachten anderhalve meter afstand houden niet mogelijk is. Laat bezoekers pas binnen op de gereserveerde tijd (indien van toepassing).
- Laat bezoekers in kleine groepen aankomen/vertrekken en naar binnen/buiten gaan om anderhalve meter onderlinge afstand te houden.
- Zorg dat er voldoende afstand is tussen de zitplaatsen in een bioscoop, theaterzaal, wachtkamer of aankomstruimte, etc.
- Beperk zoveel mogelijk het aantal personen in een ruimte. Borg altijd de anderhalve meter afstand in een ruimte én het maximale aantal mensen dat volgens de geldende maatregelen in een ruimte mag zijn.
- Beperk het aantal personen in de sanitaire ruimtes (was-, toilet- en/of doucheruimtes). Laat bezoekers wachten met anderhalve meter afstand.
- Houd toezicht op het aantal mensen en de onderlinge afstand bij het gebruik van de lift. Bijvoorbeeld bij krappe liften: laat mensen de lift naar boven nemen en laat mensen zo veel mogelijk naar beneden lopen.
- Zorg voor een soepele doorstroming en voorkom opstoppingen door bijvoorbeeld deuren open te zetten.
- Spreid bezoekers door ruimere openingstijden (uiteraard passend binnen de toegestane openingstijden).
- Train en begeleid medewerkers op de maatregelen en adviezen en het toezien op het onderling anderhalve meter afstand houden.
- Houd het kassa-/baliecontact zo beperkt mogelijk. Dat kan door zoveel mogelijk online of telefonisch te laten reserveren en online of contactloos te laten betalen.
- Bevestig een fysieke (kunststof)barrière. Bijvoorbeeld bij balie/informatiepunt/kassa of receptie, wanneer de anderhalve meter afstand niet haalbaar is.
- Bij het veilig inrichten van de ruimte, als werkplek of voor publiek, kan een arbeidshygiënist adviseren. Die kan onderzoek doen op locatie en adviseren over specifieke maatregelen. Bijvoorbeeld over het toepassen van schermen.
Hygiënemaatregelen
Koren en zingen
Wat koorzang
De eerder gegeven richtlijnen van de overheid citeren we hier:
- Een gezondheidscheck is vereist.
- Het is belangrijk dat elke zanger zich realiseert dat hij/zij bij een besmetting ook andere zangers/zangeressen kan besmetten, met alle mogelijke gevolgen van dien.
- Zingen in een binnenruimte: als er een besmetting is in het koor of ensemble - ook al heeft men afstand gehouden - wordt iedereen die aanwezig was tijdens het zingen als een overig (niet nauw) contact van een bevestigde COVID-19-patiënt beschouwd. Een tijdelijke registratie van koorleden door presentielijsten is wenselijk; het vergemakkelijkt het eventuele bron- en contactonderzoek door de GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst onder koorleden.
- Tussen elk koorlid moet in ieder geval minimaal 1,5 meter afstand zijn, bij voorkeur niet achter elkaar, maar in een zigzag formatie.
- Uit voorzorg worden voor koren en zangensembles extra maatregelen voor de ventilatie (binnen) geadviseerd, naast de gebruikelijke preventieve adviezen. Ventileer de ruimte waar gezamenlijk wordt gezongen 24 uur per dag en zorg ervoor dat in de pauzes en na de bijeenkomst de ruimte ongeveer 10 minuten wordt gelucht. (Dit advies is gebaseerd op normen uit LCHV Hygiënerichtlijnen). Bij twijfel over de ventilatie en luchtstromen in de ruimte is het aan te raden professioneel advies in te winnen. Zorg ervoor dat tijdens het luchten mensen niet in de ruimte aanwezig zijn of, als dat niet mogelijk is, voorkom dat mensen in de luchtstroom achter elkaar zitten tijdens het luchten.
- Meer informatie vind je in het advies van het RIVM : Corona en zingen, toneelspelen, dansen, muziek maken en acteren | Coronavirus COVID-19 | Rijksoverheid.nl
- Het advies van het Korennetwerk op basis van de overheidsregels: De vlag kan uit: vanaf 26 juni weer samen zingen! - Koornetwerk Nederland
Woord- communievieringen
-
Woord- (en communie)viering zijn alleen toegestaan onder leiding van een diaken, of een pastoraal werker of catechist die een actuele zending van de bisschop hebben.
Oudere berichten
- De regeling rond eerste communie in het protocol betekent dat een eerste communieviering mogelijk is binnen de regels over afstand, reservering en klachtenvrij zijn
- Over pastorale zorg in Corona-tijd gaat de website Pastoraat en Corona waaraan behalve de protestantse theologische universiteiten van Amsterdam/Groningen en Kampen ook de Tilburg School of Theology heeft meegewerkt: www.pastoraatencorona.nl
- De Mis in de parochies kan via live-stream blijven worden uitgezonden.
- De Dagelijkse Mis wordt om 9.00 uur in de kathedraal via de live stream uitgezonden (zie de banner/link op deze website). Kathedraal TV is het kanaal van het bisdom Haarlem-Amsterdam. Via deze live-stream/You Tube kanaal van de kathedraal worden ook andere programma's uitgezonden, zoals aanbidding, boeteviering, lezingen, programma's voor jongeren en gezinnen. Voor het programma: Zie de planning op de bisdomwebsite.
- De Apostolische Penitentiarie heeft een Volle Aflaat verleend aan degenen die ziek zijn door het Corona-virus en allen
die hen verzorgen of voor de zieken bidden; onder n. 3 van dit artikel “viering van het sacrament van de biecht” wordt meer informatie gegeven, hierbij de links naar de documenten van de Penitentiarie: press.vatican.va/content/salastampa/en/bollettino/pubblico/2020/03/20/200320c.html
De Allerzielenaflaat is dit jaar gedurende de gehele novembermaand te verkrijgen.De Apostolische Penitentiarie heeft in een nota voor biechtvaders gewezen op de mogelijkheid in de omstandigheden van Corona-pandemie zo nodig de algemene absolutie te geven en op het votum sacramenti, zie n. 3j hieronder; de tekst van de nota: press.vatican.va/content/salastampa/en/bollettino/pubblico/2020/03/20/200320d.html
- Groepsactiviteiten kunnen alleen worden gehouden met inachtneming van de regels van het protocol, met bijzondere aandacht voor de (gespreide) aankomst van de deelnemers, de anderhalve meter regel en de voldoende grootte van de ruimte in relatie tot het aantal deelnemers (max. 30 als men zit, in binnenruimte); de toegang tot de ruimte van de bijeenkomst moet zodanig zijn dat de 1.5 m. afstand bewaard blijft. De meeste lokaties zijn echter gesloten, met uitzondering van ruimtes voor de religieuze viering.
KERK-ZIJN TEN TIJDE VAN CORONA
Inhoudsopgave
- Zondagsplicht
- Viering van de Eucharistie en bewaren H. Communie
- Viering van het sacrament van de biecht
- Viering van de overige sacramenten
- Uitvaarten
- Pastorale contacten en caritas
- Collectes
- Vergaderingen/bijeenkomsten
- Voorzieningen
- Viering Goede Week en Pasen
- Maatregelen/teksten van de Nederlandse bisschoppen (Hemelvaart-protocol)
- Live-stream en uitzending van vieringen
- Gebeden
1. ZONDAGSPLICHT
Alle gelovigen in het bisdom Haarlem-Amsterdam zijn geëxcuseerd en gedispenseerd van de verplichting op zondag of zaterdagavond en op verplichte feestdagen de heilige Mis bij te wonen zolang de crisis rond het Coronavirus duurt.
Zij worden uitgenodigd zo veel mogelijk de TV Mis, de Mis via radio Maria, de Mis via de KRO-livestream uit de St. Vitus te Hilversum, via de live-stream van het bisdom Haarlem-Amsterdam vanuit de kathedrale basiliek van Sint Bavo of andere (parochiële) live-streams te volgen.
Haarlem, 13 maart 2020
+J.W.M. Hendriks
Hoewel de dispensatie in de zondagsplicht nog geldt, worden de gelovigen uitgenodigd zo mogelijk naar de kerk te komen en de Eucharistieviering bij te wonen.
NB Over (paas)biecht en communie zie hieronder
Gebed geestelijke communie (zie ook onder n. 14)
Mijn Jezus, ik geloof
dat Gij in het allerheiligste Sacrament tegenwoordig zijt.
Ik bemin U boven alles
en wens U in mijn hart te ontvangen.
Maar ik kan dit nu niet werkelijk doen;
daarom bid ik U:
kom tenminste op geestelijke wijze in mijn hart.
Ik omhels U, alsof Gij reeds gekomen waart
en verenig mij geheel en al met U.
Laat mij toch nooit van U gescheiden worden.
2. DE VIERING VAN DE H. EUCHARISTIE EN BEWAREN H. COMMUNIE
A. De viering van de H. Eucharistie
- Neem de maatregelen van de bisschoppen en de rijksoverheid in acht (zie de protocollen voor gelovigen, bedienaren en kerkgebouwen)
- Gelovigen moeten zich vooraf aanmelden en in het kerkgebouw de route-aanwijzingen volgen (reservering is nodig als het aantal boven het aantal kan komen waarbij de 1.5 m. regel gehandhaafd blijft)
De algemene regels van hygiëne en preventie gelden ook hier: handen reinigen bij binnenkomst van de kerk, hoesten en niezen in de elleboog, gebruik maken van papieren zakdoekjes, bij verkoudheidsklachten of verhoging thuis blijven. Geen handen schudden. Deelname aan de vieringen is voor eigen verantwoordelijkheid. - Het advies is zichzelf zo min mogelijk aan te raken
- Het uitreiken van de heilige communie brengt door de geringe fysieke afstand besmettingsgevaar met zich mee.
Daarom vraagt het protocol van de gelovigen: 1.5 m afstand te houden van elkaar, de handen te reinigen voor het ontvangen van de H. Hostie en de h. communie op de hand te ontvangen of op een eigen corporale (witte schone doek) die naar de mond wordt gebracht.
De bedienaar reikt de heilige communie uit met een schepje of hostie-pincet (tenacula) en gebruik makend van een hoestscherm. De tongcommunie is in de richtlijnen van het SRKK nog niet toegestaan. Gelovigen kan worden aangeraden een kleine corporale te gebruiken als zij de H. Hostie niet willen aanraken; eventueel kan de heilige communie buiten de Mis (bijv. erna) op de tong worden uitgereikt, met de nodige voorzorgsmaatregelen (gezichtsscherm). - Als door de omstandigheden de communie wordt verlangd, maar niet ontvangen kan worden, kan met de desbetreffende persoon gesproken worden over de geestelijke communie, die zonder sacramentele nuttiging een innige vereniging met Christus bewerkt (gebeden daarvoor, zie de gebedskaart van de bisschoppen, zie onder bij : Gebed).
- Het is belangrijk de gelovigen te helpen weer de stap te zetten naar de MIs in de mate dat dit mogelijk is; dit kan bijvoorbeeld door hen speciaal uit te nodigen en/of door een attentie voor wie weer naar de kerk komen, door hen te vragen door de week naar de kerk te komen als dat op zondag niet mogelijk is en meer weekdagmissen aan te bieden.
- De gelovigen zijn zolang de maatregelen van de bisschoppen van kracht zijn, gedispenseerd in de verplichting om op zondagen en verplichte feestdagen de heilige Mis bij te wonen, maar aan hen wordt wel gevraagd nu zoveel mogelijk die stap naar de H. Mis weer te gaan zetten.
- De priesters worden bijzonder uitgenodigd dagelijks de heilige Mis te vieren vanwege de geestelijke kracht van het Eucharistisch Offer, en dat ook te doen voor de slachtoffers, de verzorgenden, de burgerlijk verantwoordelijken en om een spoedig einde van de corona-epidemie.
- De handwassing tijdens de eucharistieviering moet gebeuren met schoon water, eventueel zeep. Nadien worden de handen afgedroogd met een schone handdoek, die eenmalig gebruikt en daarna gewassen wordt.
- Zorg voor een telkens (bij elke viering) schoongewassen kelkdoekje.
- Het drinken uit de kelk is in deze situatie voorbehouden aan de celebrant. Verder door indoping. Concelebranten kunnen gebruik maken van een eigen kelk.
B. Het Bewaren van de heilige communie en ziekencommunie
- De heilige communie kan buiten de Mis worden uitgereikt met de voorzorgsmaatregelen. In verpleeg- en verzorgingshuizen en overige instellingen kan het bezoek en heilige communie plaats vinden wanneer dat voor het betreffende huis is vrijgegeven. Het protocol van die instelling moet worden gevolgd.
C. Eerste communie
De viering van de eerste heilige communie kan plaats vinden met inachtneming van de speciale maatregelen voor aantal kerkbezoekers, afstanden, hygiëne e.d.
3. VIERING VAN HET SACRAMENT VAN DE BIECHT
het sacrament van Boete en verzoening
Het canoniek recht verplicht niet meer tot de paasbiecht. Het kerkelijk wetboek geeft de verplichting tenminste eenmaal per jaar de ernstige zonden getrouw te belijden (c. 989) en de heilige communie te ontvangen (c. 920). Een gerechtvaardigde reden kan maken dat aan de verplichting tot paascommunie niet in de paastijd maar in een andere tijd wordt voldaan. Die reden is door de Coronacrisis aanwezig.
In het algemeen kan de biecht echter worden gehoord in een grotere ruimte waarin voldoende afstand kan worden bewaard.
Ruimte voor het biechthoren
De Nota van de Penitentiarie van 19 maart 2020 (en daarna ook het protocol van de kerkprovincie) vraagt aandacht voor de ruimte waarin de biecht gehoord wordt in de gevallen waarin dit mogelijk is, als het niet om besmette patiënten gaat. Eventueel kan men biecht horen in een ruimte die goed gelucht wordt, buiten de biechtstoel, met een gepaste afstand tussen priester en biechteling (1½ m.) en mogelijk met een beschermend mondkapje.
Natuurlijk moet er wel aandacht voor zijn dat het biechtgeheim bewaard blijft en er moet gelet worden op de noodzakelijk discretie. Houd afstand!
Speciale Aflaten voor de zieken, helpers, mee-biddende gelovigen en stervenden
De Apostolische Penitentiarie heeft bij decreet van 19 maart een volle aflaat verleend:
- aan de gelovigen die zijn aangestoken door het Corona-virus en in quarantaine zijn in het ziekenhuis of thuis, alsmede
- aan de werkers in de gezondheidszorg, de familieleden en ieder die zich aan het risico van besmetting blootstelt om zieken die lijden aan het Coronavirus te verzorgen,
- aan de gelovigen die gedurende tenminste een half uur een bezoek brengen aan het H. Sacrament, de Eucharistische aanbidding of de lezing van de H. Schrift doen of de Rozenkrans, de Kruisweg of de Rozenkrans van de Goddelijke Barmhartigheid bidden om van God het einde van de epidemie te verkrijgen, verlichting voor de Corona-zieken en het eeuwig heil van degenen die de Heer tot zich heeft geroepen,
onder de volgende voorwaarden:
- innerlijk afstand nemen van iedere zonde
- zich geestelijk verenigen via de communicatiemiddelen met de H. Mis, met de Rozenkrans, de Kruisweg of andere vormen van devotie of als zij tenminste het Credo, het Onze Vader en een aanroeping tot de maagd Maria bidden
- deze beproeving in een geest van geloof in God en uit liefde voor de medemensen opdragen
- voornemen de gewone voorwaarden voor een aflaat (sacramentele Eucharistische communie en gebed volgens de intenties van de paus) te vervullen zo gauw dat mogelijk is.
Aan de stervenden die de ziekenzalving en het viaticum niet kunnen ontvangen (met de pauselijke zegen in het stervensuur jh) verleent de Penitentiarie een volle aflaat op het moment van sterven, indien zij goed zijn gedisponeerd (innerlijke afstand van de zonde) en zij gedurende hun leven gewoon waren een of ander gebed te bidden. Het wordt aanbevolen om dan bij het verkrijgen van de aflaat een kruis of kruisbeeld te gebruiken. De Kerk vult de gewone voorwaarden voor een aflaat aan (Ecclesia supplet).
4. VIERING VAN DE OVERIGE SACRAMENTEN
Volgens de Richtlijnen van de Rijksoverheid en het protocol van de kerkprovincie kunnen de volgende vieringen doorgaan:
- Onderling moet 1½ meter afstand worden genomen.
- Voor alle vieringen geldt : houd afstand, respecteer de hygiënische regels
- Voor het doopsel en de ziekenzalving geldt dat de afstand van 1.5 m. moeilijk te handhaven is; in dat geval wordt aangeraden een gezichtsscherm te gebruiken (in de meeste drogisterijen verkrijgbaar), min of meer zoals bij het uireiken van de heilige communie.
- Dit geldt ook voor de viering van het heilig vormsel .
1. Hoe moet worden omgegaan met het gebruik van water bij het sacrament van het doopsel (met name in stervensgevaar)?
Gebruik vers, schoon water en giet dat in een schoongemaakte kan, droog het hoofd van de dopeling af met een schone handdoek, die eenmalig gebruikt en daarna gewassen wordt. Was als bedienaar van het doopsel vóór en na de doopbediening de handen.
Als er gevaar is voor het leven van een persoon, wordt het doopsel zonde ruitstel toegediend.
2. Hoe moet worden omgegaan met zalving bij doopsel, vormsel, sacrament van de zieken?
Algemeen advies/richtlijn:
- Was als bedienaar vóór en na de zalving de handen.
-
Direct lichamelijk contact bij de zalving moet worden vermeden, gebruik daarom een zgn. ‘virgula’ (staafje). Wanneer gekozen wordt voor een wattenstaafje, dan dient dit staafje nadien te worden verbrand, aangezien de Heilige Oliën nooit als wegwerpmateriaal kunnen worden beschouwd.
- Bij het sacrament van de zieken wordt de afstandregel zo goed mogelijk onderhouden.
- Verder moet onderscheid gemaakt worden tussen mensen die in algemene zin ernstig ziek zijn én degenen die met het coronavirus zijn besmet:
-
Bij mensen die in algemene zin ernstig ziek zijn: zie algemeen advies/richtlijn
- Bij mensen die met het coronavirus zijn besmet en die in een ziekenhuis zijn opgenomen, vraag naar de richtlijnen van de instelling. Voor de geldigheid van het sacrament moet de priester aanwezig zijn bij de zieke en zowel de zalving(en) verrichten als de sacramentele tekst uitspreken. In geval van nood kan wel met één zalving worden volstaan en kan buiten de sacramentele kerntekst de rest van de liturgie worden weg gelaten of op grotee afstand worden gezegd. Bij een Corona-patiënt heeft de priester de medewerking nodig van een instelling om beschermende kleding te kunnen dragen. Als die medewerking niet wordt gegeven, wordt het lastiger. De geruststelling voor de zieken die dit sacrament nu niet kunnen ontvangen is dat het sacrament niet heilsnoodzakelijk is (“necessitate medii”). Het is een sacrament van sterking. Net als bij de geestelijke communie kan hier sprake zijn van een geestelijke ziekenzalving door het zgn. votum sacramenti: het verlangen om dit sacrament te ontvangen indien de mogelijkheid er was geweest, geeft de zieke de genade van dit sacrament. In normale gevallen zal het mogelijk zijn dit sacrament te bedienen. In sommige gevallen zal een algemene absolutie gegeven kunnen worden als een belijdenis niet mogelijk is en het is natuurlijk aan te bevelen om - waar dat mogelijk is - via de telefoon of een videoverbinding met een patiënt te bidden. Zie ook over de aflaat voor wie de ziekenzalving en de biecht niet kan ontvangen onder n. 3.
3. Viering van huwelijken
Het feliciteren gebeurt op Corona-afstand.
5. UITVAARTEN
Uitvaarten kunnen plaats vinden met inachtneming van de regels van de rijksoverheid;
Het condoleren gebeurt op Corona-afstand.
6. PASTORALE CONTACTEN EN CARITAS
Over pastorale zorg in Corona-tijd gaat de website Pastoraat en Corona waaraan behalve de protestantse theologische universiteiten van Amsterdam/Groningen en Kampen ook de Tilburg School of Theology heeft meegewerkt: https://www.pastoraatencorona.nl/
Hoe kunnen pastorale contacten met de gelovigen worden onderhouden? Wat kunnen we doen voor daklozen en armen?
- Maak optimaal gebruik van communicatiemiddelen (telefoon, e-mail, facetime, skype, whatsapp, messenger e.a.).Probeer zeker de mensen die U buiten Corona-tijd in de kerk zag en die nu niet komen, te bereiken via telefoon of andere wegen.
- Houd gepaste afstand van mensen; indien zij verkouden zijn/hoesten worden zij gevraagd om thuis te blijven. In andere gevallen geldt altijd de 1,5 m. regel.
Dit geldt ook bij het sacrament van boete en verzoening, die dus beter niet plaatsvindt in een biechtstoel maar elders in een grotere ruimte. - Als het mensen betreft die thuis of in het ziekenhuis, in quarantaine of isolatie, zijn, vraag advies aan de huisarts of naar de richtlijnen van de instelling. Een telefoontje is in ieder geval mogelijk!
- Zorg dat er vanuit de parochie omgekeken wordt naar mensen die alleen staan, een zwakke gezondheid hebben, wellicht niet goed weten hoe zich te redden in deze situatie. Bezoekgroepen kunnen een kaartje sturen, de ouderen bellen enz.
7. COLLECTES
II. Op welke manier vinden collectes plaats?
- De collecte kan plaats vinden door een collecteschaal of -bus bij de uitgang te plaatsen. Bij een live-stream kan de mogelijkheid worden vermeld om bij te dragen door de gift-app of op andere (digitale) wijze. Er wordt niet gecollecteerd tijdens de viering.
- Kerken en parochies voelen de nood door teruglopende inkomsten nu de zondagse vieringen in de kerk geen doorgang kunnen vinden; digitaal collecteren is daarom een belangrijke optie
- Tegelijk is het belangrijk om de mogelijkheden tot het geven van een bijdrage door ideal of givt-app e.d. op korte termijn te ontwikkelen waar die nog niet bestaan.
- De collecte in natura voor de voedselbank (of vergelijkbare initatieven): hier hebben de Nederlandse bisschoppen bijzondere aandacht voor gevraagd.
8. VERGADERINGEN/BIJEENKOMSTEN
1. Kunnen geplande vergaderingen en bijeenkomsten van besturen, pastorale team, catechese-groepen, parochiekern-commissies, koorrepetities e.a. voortgang vinden?
- De vergaderruimte dient veilig ingericht te zijn, zodat ieder de afstand kan houden, ook bij binnenkomst en vertrek. Zorg ook voor goede ventilatie. Verder gelden de 1.5 m regel en de voorschriften van hygiëne. Zie verder de richtlijnen van de burgerlijke overheid en van de bisschoppen. We roepen op de richtlijnen van de Rijksoverheid en van de Nederlandse bisschoppen te volgen.
2. Gebedsbijeenkomsten
- Aanbevolen wordt de kerk open te stellen, gelegenheid te geven voor het opsteken van een kaarsje en eventueel stille aanbidding te houden, mits de gelovigen niet te groot in aantal zijn en de ruimte groot genoeg is om voldoende afstand van elkaar te kunnen houden.
- Er kan wijwater uitgegeven worden, maar als er een tappunt is dient er ontsmettingsmiddel te zijn met toebehoren om de kraan te ontsmetten. Een andere mogelijkheid zijn kant en klare flesjes wijwater.
- Het kussen of aanraken van een heiligenbeeld, icoon of reliekschrijn is ongewenst.
- De bisschoppen vragen om dan ook een voorziening te hebben zodat mensen kunnen doneren voor de voedselbank.
9. VOORZIENINGEN
Welke voorzieningen moeten we treffen in de kerk, pastorie, sacristie, secretariaatsruimte, vergaderzaal, toiletten?
- Zorg dat de kerk en de andere genoemde ruimten regelmatig geventileerd en goed schoon gemaakt worden.
- Zorg voor desinfecterende handgel, vloeibare handzeep, papieren handdoeken e.d.
- Verwijder handdoeken waaraan ieder zijn/haar handen kan afdrogen.
- Het lijkt dat zingen een groter gevaar oplevert en dat dan een grotere afstand moet worden gehouden. Geen samenzang. Zie verder de regels over zingen in het eerste deel van dit bericht.
- let erop dat er ook in de sacristie en de ruimtes rond het kerkgebouw voldoende afstand wordt gehouden en dat het aantal mensen in de ruimte beperkt is.
10. REGELS VOOR DE GOEDE WEEK EN PASEN
De regels die vorig jaar zijn gegeven, blijven van kracht. Ze worden hieronder nogmaals kort samengevat:
Als er ergens vanwege de pandemie geen Goede Weekvieringen zijn, verwijst men bij voorkeur naar de via internet uitgezonden vieringen van de bisschop. De congregatie voor de eredienst suggereert de gelovigen dan in de gelegenheid te stellen de vieringen van de bisschop in de eigen kerk op een scherm te volgen, als teken van eenheid.
a. Palmzondag: De palmprocessie wordt binnen in de kerk gehouden; in de kathedraal gebruikt met de tweede vorm van het Missaal, in de parochiekerken en andere plaatsen de derde vorm
b. Chrismamis: De Chrismamis zal doorgang vinden; er worden nog concrete mededelingen gedaan als de Goede Week nadert;
c. Witte Donderdag: geen voetwassing; de processie met het H. Sacrament aan het einde van de Mis wordt weggelaten; het Allerheiligste blijft in het tabernakel. Priesters mogen de Mis van Witte Donderdagavond tijdens de pandemie ook zonder volk vieren.
d. Goede Vrijdag: in het Algemeen Gebed wordt een speciale intentie opgenomen voor alle zieken, overledenen, degenen die het moeilijk hebben. De kruisverering door een kus wordt alleen door de celebrant gedaan.
e. Paaswake: wordt alleen gevierd in de kathedralen en parochiekerken. Voor wat betreft de doopliturgie (onderdeel van de paaswake) wordt alleen de hernieuwing van de doopbeloften bewaard.
11. MAATREGELEN/TEKSTEN VAN DE NEDERLANDSE BISSCHOPPEN
Volg de website van uw bisdom en parochie voor andere mogelijkheden tot gebed en live streaming van vieringen.
Op zondag is er de Eucharistie op televisie via KRO-NCRV, vanaf 10.00 uur op NPO 2 en vanuit Hilversum worden elke dag een mis en een dagsluiting gestreamd. Verder zendt Radio Maria iedere doordeweekse ochtend en avond een Eucharistieviering uit om 09.00 uur en 19.00 uur. In het weekend op zaterdag om 09.30 uur en zondag om 10.00 uur. Vrijdag 27 maart wordt er een buitengewoon Urbi et Orbi uitgezonden om 17.55 uur op NPO2.
De bisschoppen blijven het belang van het gebed benadrukken in deze tijden waarin het coronavirus heerst.
- Gebed van de bisschoppen
- Gebedskaart voor de geestelijke communie
- Noveengebed tot Onze Lieve Vrouw ter Nood
- Volg de website van uw bisdom en parochie voor andere mogelijkheden tot gebed en live streaming van vieringen.
Op zondag is er de Eucharistie op televisie via KRO-NCRV, vanaf 10.00 uur op NPO 2. Verder zendt Radio Maria iedere doordeweekse ochtend en avond een Eucharistieviering uit om 09.00 uur en 19.00 uur. In het weekend op zaterdag om 09.30 uur en zondag om 10.00 uur. Kathedraal TV, het You Tube kanaal van het bisdom zendt dagelijks een Eucharistieviering uit (door de week om 9.00 uur ’s morgens, op woensdag ’s avonds, zie het programma bij kathedraal TV).
Bijdrage Voedselbank
In kerken waar het Allerheiligst Sacrament wordt uitgesteld voor aanbidding, wordt de gelovigen gevraagd ook een bijdrage in de vorm van houdbare levensmiddelen af te geven voor de voedselbank.
De houdbare levensmiddelen zijn een blijk van naastenliefde voor de mensen die afhankelijk zijn van de voedselbanken. Op deze manier kan het gebed des Heren (“geef ons heden ons dagelijks brood”) een nieuwe en geloofwaardige toepassing krijgen. Door gelovigen te vragen te delen hopen de bisschoppen de solidariteit met kwetsbare groepen te verstevigen.
Geestelijke communie
Niet alleen in nood, maar allereerst omwille van de liefde van Christus willen gelovigen, in navolging van de heiligen, dikwijls enkele ogenblikken denken aan de liefde die de Heer ons heeft getoond in de geheimen van zijn heilswerk, en daarbij vragen met Hem verenigd te mogen blijven.
In de traditie van de Kerk heet dit de geestelijke communie, omdat wij, hoewel wij niet in de gelegenheid zijn de heilige gaven van Christus’ Lichaam en Bloed te ontvangen, verlangen met onze Heer verenigd te zijn als in de sacramentele communie.
Deze geestelijke communie is geen sacrament maar ”de zuiveren van hart, die vurig wensen dat hun het heilig Sacrament mocht worden gegeven, ook als dit niet mogelijk is, ontvangen de genade van het Sacrament naar de maat van hun verlangen en gesteltenis” (Johannes Tauler).
(...)
12. LIVE-STREAM EN UITZENDINGEN VAN VIERINGEN
- De vieringen in de kathedraal zijn via live-stream te volgen (zie banner/link op deze website; daar is ook het programma van de uitzendingen te vinden). Ook andere activiteiten van het bisdom zullen langs deze weg plaats vinden.
- Vele parochies in ons bisdom zijn met live-stream begonnen, check de eigen parochie-website hierover.
- De bisschoppen wijzen op de mogelijkheid om thuis op zondag de Eucharistie op televisie te volgen, via KRO-NCRV, vanaf 10.00 uur op NPO 2. Verder zendt Radio Maria iedere doordeweekse dag een Eucharistieviering uit om 9.00 uur en 19.00 uur, op zaterdag om 9.30 uur en op zondag om 10.00 uur. Zie www.radiomaria.nl Kathedraal TV, het You Tube kanaal van het bisdom zendt dagelijks een Eucharistieviering uit (door de week om 9.00 uur ’s morgens, op woensdag ’s avonds, zie het programma bij kathedraal TV).
13. GEBEDEN
Bidden in tijden van beproeving
Uitgeverij Adveniat heeft het boekje "Bidden in tijden van beproeving" uitgegeven (uitg. Leo Fijen) waaraan ook mgr. Jan Hendriks heeft meegewerkt. Daarna zijn verschenen "Van Allerheiligen tot Kerstmis" en "Van Maria Lichtmis tot Pinksteren", beide uitgaven eveneens met teksten van verschillende auteurs waaronder de bisschop. De boekjes zijn in het bisdom Haarlem-Amsterdam toegestuurd aan alle priesters, diakens, pastoraal werkers en catechisten; voor de parochies in een een twintigtal exemplaren, zodat het verspreid kan worden onder de parochiebestuursleden en vrijwilligers.
Voor de pastorale krachten was er een boek met overwegingen "Getuigen van het Licht". Het bisdom heeft nog een aantal boeken in reserve; zolang de beperkte voorraad strekt zijn die te verkrijgen via: jkeuss@bisdomhaarlem-amsterdam.nl
Aanbeveling bisschoppen
De bisschoppen roepen nadrukkelijk op tot gebed in deze tijden waarin het coronavirus heerst.
- Er is een speciale gebedskaart van de Nederlandse bisschoppen (pdf)
- Noveengebed tot Onze Lieve Vrouw ter Nood
- De Kruisweg
- De Rozenkrans
- Bid mee via Radio Maria
- Steek een kaarsje op via de website van Kerk in Nood
- Volg de website van uw bisdom en parochie voor andere mogelijkheden tot gebed en live streaming van vieringen
Gebeden voor geestelijke Communie
“Er zal een uur komen, ja het is er al, dat de ware aanbidders de Vader zullen aanbidden in geest en waarheid” (Joh 4:23)
Mijn Jezus, ik geloof dat Gij in het allerheiligste Sacrament tegenwoordig zijt. Ik bemin U boven alles en wens U in mijn hart te ontvangen. Maar ik kan dit nu niet werkelijk doen; daarom bid ik U: kom tenminste op geestelijke wijze in mijn hart. Ik omhels U, alsof Gij reeds gekomen waart en verenig mij geheel en al met U. Laat mij toch nooit van U gescheiden worden.
Ofwel:
Mijn Jezus, ik geloof dat Gij in het allerheiligste Sacrament tegenwoordig zijt. Ik bemin U en verlang naar U. Kom in mijn hart. Ik omhels U; verlaat mij nooit meer.
(bron: Katholiek Gebedenboek. De gebedsschat van de kerk der eeuwen en de vernieuwde liturgie volgens Vaticanum II. Brugge: Tabor, 1986, pp. 935-937
Gebed van de bisschoppen
God, toevlucht in onze nood,
kracht in onze vertwijfeling en angst,
vertroosting in ziekte en lijden.
Wees ons, uw volk, nabij en genadig
nu wij allen de gevolgen ondervinden
van het uitgebroken corona-virus.
Wees een Beschermer voor hen
die dit virus hebben opgelopen,
Wij bidden voor hen om hoop en genezing.
Wij bidden voor hen
die aan de gevolgen van dit virus
zijn overleden,
dat zij bij U geborgen mogen zijn.
Wij bidden voor allen die werkzaam zijn
in de gezondheidszorg en het openbaar bestuur,
dat zij uw nabijheid en zegen mogen ervaren in hun werkt
en dienste van heel de samenleving.
Doe ons beseffen
hoe groot uw liefde is voor ieder van ons
en dat Gij met ons zijt
nu wij de kwetsbaarheid van ons bestaan ervaren.
Versterk ons geloof en onze hoop
zodat wij ons altijd zonder aarzelen overgeven
aan uw vaderlijke voorzienigheid.
Door Christus onze Heer. Amen.
Gebed Bisdom Haarlem-Amsterdam
Hemelse Vader,
nu het Coronavirus zich verspreidt
worden we ons nog meer bewust
van de breekbaarheid van ons menselijk bestaan;
zoveel van wat wij vaak vanzelfsprekend vinden,
is dat eigenlijk helemaal niet;
we zijn geen baas over ons leven
of over de schepping die U ons hebt geschonken.
Geef, Heer, dat deze onzekere situatie
ons mag helpen
om te groeien in vertrouwen op U
en om ons meer bewust te worden
dat we niet op menselijke zekerheden kunnen bouwen.
Geef dat de onzekerheid van deze dagen
in ons zal bewerken
dat we meer stil staan bij het lot
van zoveel mensen in deze wereld
voor wie de toekomst altijd al onzeker was
en die leven in gebrek en nood:
de vluchtelingen,
mensen in oorlogsgebieden,
allen die in honger, armoede en nood verkeren.
Moge deze epidemie
ons daardoor geven
minder ik-gericht te zijn,
minder individualistisch
en ons hart meer openen
voor al die andere mensen in de wereld
die zoveel slechter af zijn.
Moge de verbondenheid
van mensen met elkaar
worden versterkt.
Zegen en bescherm, goede God,
al degenen die zich inzetten
voor de slachtoffers van het Coronavirus:
de mensen die in de gezondheidszorg werkzaam zijn
en allen die in de pastorale zorg
voor zieken en ouderen zorg dragen.
Sta met Uw zegen bij
wie de veiligheid moeten garanderen
of door bestuurlijke maatregelen
de risico's beperken:
verlicht hun geest,
verwarm hun hart,
zegen hun inzet!
En bevrijd ons van deze epidemie!
Zegen en bescherm ook alle zieken
en degenen die in afzondering moeten verblijven
zolang nog niet voldoende zeker is
of zij het virus bij zich dragen.
Geef dat de patiënten
goed en voorspoedig mogen herstellen
en er geen nadelige gevolgen van overhouden.
Sta vooral de zwaksten en de ouderen bij.
Heilige Maria,
Onze Lieve Vrouw ter Nood,
Vrouwe van alle volkeren
en Moeder van alle mensen,
zegen ons allen,
bescherm slachtoffers, zorgenden, beveiligers
en politiek verantwoordelijken:
bid voor hen allen
bij uw Goddelijke Zoon!
