Arsacal
button
button
button
button


Beschouwing van Titus Brandsma over Maria verschenen

Waarom Titus de tekst niet had gepubliceerd

Artikel Maria - gepubliceerd: donderdag, 24 december 2020 - 686 woorden

Uit­ge­ve­rij Sjibbolet heeft een onuitge­ge­ven tekst van Titus Brandsma over Maria het licht doen zien. Het is een prach­tige, diep­zin­nige be­schou­wing, ingeleid door dr. Inigo Bocken. Brandsma werd door paus Johannes Paulus II in 1985 zalig verklaard en onlangs, op 26 no­vem­ber, is een won­der erkend dat op zijn voor­spraak had plaats gevon­den. Daar­mee ligt de weg open naar de heilig­ver­kla­ring.

Niet eer­der ge­pu­bli­ceerd

Het boekje "Maria, een trinitaire theo­lo­gie" biedt een be­schou­wing die ik zou willen om­schrij­ven als "mys­tiek-theo­lo­gisch" over de ver­hou­ding van Maria tot de drie God­de­lijke personen - Vader, Zoon en heilige Geest. Maria is het die ons laat kennis maken met en invoert in de liefde die God zelf is. De tekst is een voor­dracht die prof. dr. Titus Brandsma o. carm. heeft gehou­den op een Mariacongres in 1936 in Tongerlo. De voor­drachten van dit congres zijn ge­pu­bli­ceerd maar Titus Brandsma heeft des­tijds gevraagd zijn voor­dracht niet uit te geven. Het is dus op ini­tia­tief van pater Titus zelf dat de tekst niet in de congresbundel was opgeno­men. Waarom? Dr. Inigo Bocken maakt inzichte­lijk dat dit wel gebeurd moet zijn op ins­tigatie van zijn mede­broe­der Hubertus Driessen die als zijn mentor optrad en hem adviseerde de tekst niet te publiceren omdat men op basis van die tekst zou kunnen menen dat Maria een vierde persoon was van de heilige Drieëenheid en omdat de toon hoog­dra­vend en abstract was (p. 14).

Het karakter van de tekst

Die kri­tiek is ergens te begrijpen, maar miskent mijns inziens het be­schou­wend, mys­tieke karakter van de tekst. Die biedt be­schou­wende theo­lo­gie, die ver af staat van neo-scholas­tieke redene­ringen over de pri­vi­le­ges van de Maagd Maria. Wees gerust, nergens wordt Maria hier als een soort vierde persoon van de heilige Driëenheid gezien, maar wél wordt dui­de­lijk dat we het geheim van Maria, haar persoon en haar zen­ding, pas kunnen begrijpen in het licht van Gods eeuwige liefde en heilswil en dus in haar ver­hou­ding tot de drie personen van de Drie­vul­dig­heid. Titus Brandsma gaat op be­schou­wende wijze in op die ver­hou­ding van Maria tot Vader, Zoon en heilige Geest.

Inlei­ding van Inigo Bocken

Een verras­sing voor mij was de uitstekende inlei­ding van dr. Inigo Bocken, weten­schap­pe­lijk directeur van het Titus Brandsma instituut te Nijmegen en universitair docent religie - en cultuurtheorie aan de Radbouduni­ver­si­teit. Hij plaatst de Mario­lo­gie van Titus onder meer in het licht van diens Gods­be­grip zoals dat onder meer uit de befaamde Diesrede van 1932 daarover naar voren komt. Brandsma schetst dat Gods­be­grip tegen de ach­ter­grond van het opkomend natio­naalso­cia­lis­me en de andere grote ver­derfe­lijke ideologiëen van die tijd. Ik las in het boekje dat Bocken een intellectuele bio­­gra­fie van Titus Brandsma voor­be­reidt en zijn inlei­ding heeft me daar zeker nieuws­gie­rig naar gemaakt.

Dr. Bocken heeft de tekst van de zalige Titus Brandsma omgezet in hedendaags Neder­lands en in voetnoten laten zien waar de Nijmeegse hoog­le­raar in de eind­ver­sie woor­den of lan­gere teksten in zijn rede had ge­cor­ri­geerd, weg­ge­la­ten of toe­ge­voegd.

Een kerstge­dachte

In ver­band met het Kerst­feest een kort citaat uit het boekje, ook om een indruk te geven:

"... God in zijn wijs­heid kende een door geen geschapen verstand te bevroe­den middel om die een­heid (met God JH) toch te bewaren, doordat de uit Hem voortgesproten Zoon, God van God en Licht van Licht, ook de men­se­lijke natuur wilde aan­ne­men en uit de schoot van de Vader zou tre­den, niet slechts als de Zoon van God, maar ook als de Zoon van de mensen. Zo stond met de Zoon heel de schep­ping en aan haar hoofd deze zelfde Koning, de mens en onder de mensen de Maagd, uit wie de Zoon van God het vlees zou aan­ne­men, in diens voort­komst uit de Vader besloten, en was Zij die op die wijze de eerstelinge van de schepselen was, de mid­de­la­res om God met de men­se­lijke natuur te verenigen, als Moeder van God op heel bij­zon­dere wijze Kind van God te zijn, de Dochter van God de Vader" (p. 38).

Van harte aan­be­vo­len!

Paperback, 11,5 × 18,5 cm; 64 pagina’s, € 12,99; Inlei­ding: Inigo Bocken; Ver­sche­nen de­cem­ber 2020; ISBN 978 94 9111 044 3; NUR 700; Verkrijg­baar in de boek­han­del of via Berne­boek

Terug