Medewerkers bisdom eindelijk weer fysiek bijeen

Het bisdom in Corona-tijd

Vrij­dag­mid­dag en -avond 25 juni waren de mede­wer­kers van het bisdom (de dio­ce­sane curie) bijeen in en rond de Tilten­berg in Vo­ge­len­zang, waar de kantoren momenteel geves­tigd zijn. Vica­ris generaal mgr. Bart Putter hield een toe­spraak waarin hij terug­blikte op de afgelopen an­der­half jaar van thuis werken; hij ver­wel­kom­de nieuwe mede­wer­kers en nam afscheid van wie ver­trok­ken zijn. De bij­een­komst was voor mij een gelegen­heid om een korte terug­blik op het afgelopen jaar én een vooruit­blik te geven.

Vice-kanselier Lizette Romijn leidde de bij­een­komst. Ook mgr. Jozef Punt was erbij aanwe­zig. Op de foto's is wel een beetje te zien dat het weer niet zo gewel­dig was, maar gelukkig was de sfeer dat wel. Na de toe­spraak van de vica­ris-generaal volgde een korte gebeds­dienst, waarin ik een toe­spraakje heb gehou­den. De tekst die U hier­on­der vindt, was voor­be­reid voor deze gelegen­heid maar in plaats daar­van heb ik een korter woordje met enkele punten gehou­den (dat doet de paus ook vaak genoeg...), waarin ik onder meer oud-vica­ris-generaal mgr. Martin de Groot her­dacht en de hoop uitsprak dat we nog een keer mgr. Punt kunnen bedanken en afscheid kunnen nemen. Na de gebeds­vie­ring was er een fees­te­lij­ke buffet­maal­tijd, waarbij er volop gelegen­heid was voor on­der­lin­ge ont­moe­ting. Dat deed ie­der­een wel weer eens erg goed, na an­der­half jaar voor­na­me­lijk thuis werken...!

Samen ver­der....

Beste mede­wer­kers van ons bisdom,

Het is goed dat we vandaag hier samen kunnen zijn, want dat heeft lang niet gekund.

Het virus en ons leven...

We hopen van harte dat de lange Corona-periode naar een einde toe zal gaan, maar nog steeds zijn grote delen van de wereld in de greep van het virus en onzeker­he­den blijven over een moge­lijke nieuwe golf in het najaar. Maar onze westerse wereld gaat nu weer een stukje open.

Dit afgelopen an­der­half jaar is voor vele mensen niet ge­mak­ke­lijk geweest. Ook voor ver­schil­len­den van jullie zijn er moei­lijke tij­den geweest. Het verschilt van persoon tot persoon maar er zijn er onder ons die de lock down periode en het thuis werken als psy­chi­sch zwaar hebben ervaren, som­mi­gen zaten met vrees voor kwets­ba­re dier­ba­ren, anderen hebben juist in deze tijd een dier­baar iemand verloren of met andere moei­lijke en pijn­lijke privéomstan­dig­he­den te maken gekregen en op ons allemaal lag een zekere druk door de omstan­dig­he­den, die ook stress veroor­zaakt.

Daarom verheugt het me des te meer dat we vandaag hier samen kunnen zijn.

Vier speer­pun­ten

Toen ik vorig jaar als bis­schop aantrad, heb ik in een eerste brief een viertal speer­pun­ten ge­for­mu­leerd: (1) de saam­ho­rig­heid in het bisdom ver­ster­ken, het samen-kerk-zijn dat de lokale ge­meen­schap overstijgt, (2) kerk zoekt contact: hoe kunnen we de samen­le­ving in contact brengen met de waar­den van het evan­ge­lie en het katho­liek kerk zijn, dat is: aan­dacht voor het missio­naire aspect van ons kerk-zijn. Verder: (3) kerk-zijn uit zich in concrete daden, wat bij­zon­dere aan­dacht betekent voor de caritas en tenslotte: (4) we moeten bij­zon­dere aan­dacht geven aan ge­zin­nen en jon­ge­ren. Zij zijn de toe­komst van de kerk.

Wat is ermee gebeurd?

In de afgelopen tijd zijn er ver­schil­lende ini­tia­tie­ven ge­rea­li­seerd op het gebied van deze vier punten. Ik moet daarbij bij­zon­der enkele fondsen bedanken die ons hierbij hebben gesteund, zeker nu de finan­ciën van het bisdom en de pa­ro­chies min­der wor­den.

Samen kerk-zijn

Het samen-kerk-zijn - het eerste punt - was na­tuur­lijk moei­lijker doordat fysieke bij­een­komsten niet moge­lijk waren, maar door het opzetten van Ka­the­draal TV hebben we toch be­lang­rijke stappen kunnen zetten in het scheppen van verbin­ding binnen ons bisdom. Lizette Romijn en Matthijs Janssen zetten zich daar voor in, samen met een groeiend aantal vrij­wil­li­gers. “Samen Kerk” speelt even­eens een goede rol; dit fraaie magazine is vooral be­schik­baar in onze kerken in een oplage van ruim 9.000 exemplaren.

Het bre­dere staf­over­leg met de ver­schil­lende werkvel­den heeft het afgelopen jaar helaas maar één keer plaats kunnen vin­den, maar het is wel de bedoeling dat te her­ne­men als corona ons die optie weer geeft. In ieder geval ben ik wel al weer bezig met het bezoeken van de pa­ro­chies in het kader van het vormsel of ook bij andere gelegen­he­den.

Samen­wer­king en fusie pa­ro­chies

Bij dat samen-kerk-zijn hoort ook de voor­be­rei­ding op de toe­komst door een nieuwe pa­ro­chie­struc­tuur met min­der pa­ro­chies, goed ver­deeld over het territorium van ons bisdom, met een gezonde finan­ciële basis en missio­naire slag­kracht met aan­dacht voor catechese, jon­ge­ren, ge­zin­nen, caritas. Dat is helaas een stroperig proces. De samen­wer­king van de pa­ro­chies verloopt op te veel plaatsen nog moei­zaam; dan staat “het dorp” op de voor­grond met het eigen kerk­ge­bouw en min­der de bele­ving van het geloof en de geloofs­ge­meen­schap. Binnen de staf en de consul­ta­tie-organen als dio­ce­sane pas­to­rale raad, pries­ter­raad, dekens-ver­ga­de­ring en kapit­tel wordt momenteel nage­dacht hoe we dit proces van samen­wer­king en voor­be­rei­ding op een andere toe­komst van kerk-zijn kunnen bevor­de­ren.

Kerk zoekt contact

Het missio­naire aspect zal door ka­the­draal TV nog meer naar voren moeten komen; we bereiken best veel mensen, maar rela­tief weinig jon­ge­ren en rand­ker­ke­lijken of niet ker­ke­lijke mensen. Dat is na­tuur­lijk ook niet zo ge­mak­ke­lijk, maar er wordt aan gewerkt. Dit vraagt van ons meer studie en inzet om nieuwe mensen te bereiken. Vandaar dat we onder meer bezig zijn ons te be­zin­nen op onze com­mu­ni­ca­tie: hoe kunnen we ef­fec­tief en goed com­mu­ni­ce­ren naar onze gelo­vi­gen én naar de samen­le­ving toe en ons bereik ver­gro­ten; dat proces is nog in een pril stadium. Bij ka­the­draal-TV is er ook aan­dacht voor ver­dere pro­fes­sio­nalise­ring. De bre­der verwel­ko­mende pro­gram­ma’s in Heiloo en vooral in de ka­the­draal die deze zomer van start gaan, zijn er even­eens op gericht meer en andere mensen te bereiken en hen in contact te brengen met evan­ge­lie en kerk. In de ka­the­draal zal dit pro­gram­ma onder de titel “Geloof in geluk” op 27 au­gus­tus wor­den geopend.

Kerk zijn in concrete daden

Voor wat betreft de Caritas is de aan­stel­ling van de nieuwe caritas-staf­func­tio­na­ris Corine van der Loos be­lang­rijk. Zij zal ini­tia­tie­ven gaan ontplooien en is daar mee be­gon­nen. Veel van de ac­ti­vi­teiten om mensen op dit gebied te kunnen bezielen, waren door Corona helaas niet moge­lijk, we hopen dat die nu ook weer van start zullen kunnen gaan.

Jon­ge­ren... ge­zin­nen...

Voor wat betreft jeugd- en jon­ge­ren en gezins­pas­to­raat zijn er de nodige ont­wik­ke­lingen: we zijn blij dat Jeroen en Marleen van Kreij de opzet van gezins- of familie­da­gen op ver­schil­lende plekken in ons bisdom gaan be­ge­lei­den en zich inzetten voor gezins­pas­to­raat; welkom ook aan Jordi Joosten die het jon­ge­ren­pas­to­raat gaat ver­ster­ken, waaruit Matthijs zich zal terugtrekken. De Vica­ris-generaal heeft de personele ver­an­de­ringen al even toe­ge­licht en alle nieuwe mede­wer­kers welkom geheten, ik wil dat met deze woor­den alleen even onder­stre­pen in ver­band met de vier speer­pun­ten van m’n brief. Dus wees niet boos als ik niet alle nieuwe mede­wer­kers opnieuw noem. Ik wens jullie echter allen veel zegen toe!

Over­lij­den mgr. De Groot

Wel wil ik nog even in dit ver­band van ons samen­zijn stil­staan bij het over­lij­den van mgr. Martin de Groot die ons bisdom bijna vijf­tig jaar heeft gediend onder meer als bisdom­secre­taris, vica­ris, officiaal en vica­ris generaal. We hebben afscheid van hem geno­men in de ka­the­draal en we zijn dank­baar dat mgr. De Groot met een door hem gesticht fonds de muziek in de ka­the­draal, de st. Nicolaas­basi­liek en de Joseph­kerk in Haar­lem onder­steunt. Er zou­den hier meer over­le­de­nen te noemen zijn, zoals Joop Lansdaal, maar ik moet het in het ver­band van ons samen­zijn hier bij laten. Mogen zij rusten in vrede!

Re­flec­tie na een jaar...

Aan het begin van deze maand was ik een jaar dio­ce­saan bis­schop en dat wil zeggen dat ik ons bisdom en onze bisdom-curie nu enige tijd vanuit een nieuwe verant­woor­de­lijk­heid heb mee­ge­maakt. Dan komt zeker een moment van re­flec­tie. Ik hoop daar in de zomer wat meer afstand voor te kunnen nemen om er de nodige aan­dacht aan te kunnen geven.

Op dit moment zou ik een paar punten willen benoemen:

• de ont­wik­ke­lingen wat betreft finan­ciën en aantallen betrokken gelo­vi­gen zijn zodanig dat we ons moeten be­zin­nen op de vraag hoe we de processen van samen­wer­king en fusies in onze pa­ro­chies kunnen versnellen. Dat is een be­lang­rijk punt voor de ko­men­de tijd. Te vaak is nog de bood­schap die we terug krijgen: ja, dat is goed en be­lang­rijk maar het geldt niet voor ons. Voor ons moet een uit­zon­de­ring wor­den gemaakt! Nu zijn we alllemaal uniek, maar er kan geen beleidslijn zijn als men niet volop bereid is de eigen unici­teit binnen dat beleid te rea­li­se­ren!
• de criteria voor het doen van verkopen van vast­goed en andere onroerende zaken wor­den niet altijd goed nageleefd. Dit raakt in­te­gri­teit en tran­spa­ran­tie; daar zal ook in de toe­komst aan­dacht voor moeten zijn; deze processen zullen nog beter aan­ge­stuurd moeten wor­den;
• de vier speer­pun­ten van de brief die ik bij mijn aantre­den schreef, blijven onze focus.
• rond de dio­ce­sane bis­schop zijn ver­schil­lende mensen weg­ge­vallen, vergeleken met de tijd van mgr. Punt; denk bij­voor­beeld aan de personeels­func­tio­na­ris en de se­cre­ta­ris-generaal; dit betekent dat er te veel recht­streeks bij de bis­schop terecht komt, terwijl bovendien de vica­ris-generaal in zijn functie maar part time werk­zaam is en pastoor is van een groot samen­wer­kings­ver­band. Op dit moment is in onder­zoek hoe we tot een eerste herschik­king kunnen komen, die vanaf 1 sep­tem­ber van start zou moeten gaan.

Sint Adelbert

Vandaag vieren we in de kerken van ons bisdom de ge­dach­te­nis van de heilige Adelbert. Deze diaken heeft in ons eigen bisdom gewerkt en de bene­dic­tijner­ab­dij in Egmond is naar hem genoemd. Daar wor­den zijn relieken bewaard en in de buurt van de abdij is de Adel­ber­tusakker op de plaats waar ooit een kerkje stond en waar in een eerste tijd het gebeente van Adelbert werd vereerd. Adelbert was een mis­sio­na­ris, een gezel van de heilige Wil­li­brord. Hij wordt ons be­schre­ven als een vrien­de­lijke, harte­lijke man, vol geloof en vuur voor het evan­ge­lie, meelevend met de mensen. Daar­mee wordt een mooi beeld geschetst van wat ook onze opdracht is als mens en als christen en in ons werk voor de kerk: dat het vuur van het evan­ge­lie, de in­spi­ra­tie die Jezus Christus ons heeft gebracht, de goed­heid en harte­lijk­heid en het geloof en het vuur dat alle moei­lijk­he­den weet te over­win­nen ook in ons mag zijn.

Hij doet het er mee...

Dat geloof heet ook ver­trouwen en dat wil zeggen dat je altijd blijft geloven dat de toe­komst in Gods hand ligt en dat als wij het niet zien, Hij in Zijn voor­zienig­heid wel weet hoe het ver­der gaat en ver­der moet, dat het allemaal niet perfect gaat mis­schien en met vallen en opstaan, maar dat het uit­ein­delijk niet onze Kerk en onze zorg is, maar de zorg van onze Vader in de hemel, die het al twee­dui­zend jaar met een Kerk vol met gebrekkige, zwakke, zon­dige mensen doet. Hij wist alles vooruit, toch heeft Hij de moed niet opge­ge­ven.

We gaan dus ver­der met ver­trouwen!