Is het bisdom de grote vijand als het over kerksluitingen gaat?
Over weinig zaken ontstaat meer commotie dan wanneer het over kerksluitingen gaat. Het komt er dan al gauw op neer dat de schuld bij "het bisdom" wordt gelegd. "Het bisdom wil kerken sluiten" en "de bisschop moet het zelf maar eens komen uitleggen", hoor je dan.
Kerntaken
De eerste zorg van het bisdom en van de bisschop is de voortgang van het kerkelijk leven, het liefst in levende gemeenschappen van jong en oud, waarin de verschillende aspecten van het kerk-zijn worden beleefd: caritas - zorg voor de minder bedeelde naaste -, catechese, pastorale zorg en eredienst zijn daarbij kernbegrippen. En natuurlijk moeten er voldoende financiële middelen zijn om dat allemaal mogelijk te maken, waarbij er solidaire aandacht moet zijn voor de gemeenschappen die wel mensen maar geen geld hebben.
Kijken naar je situatie
Vanuit het bisdom worden er enkele "tools" aangereikt aan parochies om hun eigen situatie te evalueren: een vitaliteitsscan en tools voor een financieel plan en een gebouwenplan. We vragen van de parochies om daarmee aan de gang te gaan en hun eigen situatie af te wegen. Een parochie(kerk) kan niet bestaan zonder geloof, zonder geld en zonder mensen die de parochie willen mee-dragen. Oefent het bisdom hierbij druk uit? Wel als het ter plaatse niet de goede kant opgaat en actie uitblijft. Die druk bestaat er in dat de mensen ter plaatse worden aangespoord om hun situatie onder ogen te zien en ermee aan de gang te gaan. Als dat uitblijft en men ter plaatse de keuze nog moet maken met welke kerkgebouwen de parochie verder gaat, worden tijdelijk geen machtigingen verleend voor kostbare restauraties en herstellingen als die nog niet echt noodzakelijk zijn.
Moet de kerk dicht?
Moeten "bepaalde" kerken van het bisdom dicht? Nee, dat niet. Er zijn weleens cijfers genoemd, maar die hebben betrekking op de vooruitzichten: welk aantal kerken zullen we open kunnen houden? Hoe zien onze mogelijkheden eruit naar de toekomst toe? Liever sluit ik geen enkele kerk. Aan de andere kant is het niet goed en redelijk het weinige geld dat een parochie heeft te besteden aan het open houden van kerken, terwijl dat op iets langere termijn toch niet haalbaar zal zijn (tenzij door een wonder de situatie compleet verandert) en daarmee de middelen verdwijnen om de pastorale zorg en de andere taken van de kerk nu en naar de toekomst toe te kunnen volbrengen.
Voorstel aan het bisdom
Vaak zien mensen die (enigszins) bij de kerk betrokken zijn dat ook wel, maar het wordt voor hen pijnlijk en moeilijk als dit alles leidt tot de sluiting van hun eigen kerk. Begrijpelijk! Wat vanuit de parochie/het samenwerkingsverband wordt voorbereid en aan het bisdom gedaan, is een voorstel, tot stand gekomen na consultatie van alle betrokkenen. Daarna komt het voorstel bij het bisdom. Bij de bespreking in de staf en in de priesterraad worden eventuele bezwaren die zijn ingediend, meegenomen. Na deze besprekingen en na een advies van de priesterraad, neemt de bisschop de beslissing.
De procedure
De hele procedure en de nodige toelichtingen daarop zijn te vinden op de website van het bisdom:
Begrip en consensus
Gelukkig gaat het lang niet altijd zo dat er protesten blijven en iedereen zich vastbijt in de eigen positie. Er zijn gelukkig de nodige mooie voorbeelden van consensus, niet in de zin van dat er geen verdriet is en geen pijn, wél in de zin van dat er begrip is voor de situatie en de beslissing. In de meeste gevallen gaat het gelukkig zo. Dat is ook te hopen, want uiteindelijk is men meestal niet met lange beroepsprocedures naar Rome gebaat. Uiteindelijk nemen we geen beslissing tot kerksluiting, terwijl het ook best anders kan. Het is juist fijn als we samen naar de toekomst kunnen kijken en onze energie kunnen besteden aan het samen bouwen aan iets moois... en voor wie in Jezus gelooft, is dat op de eerste plaats het doorgeven van het evangelie met alle facetten die daarbij horen...
