Vergeven? Verzoenen? Niet zo simpel....
Bij 25e sterfdag is mgr. Bomers herdacht
Zondag 17 september valt dit jaar midden in de vredesweek; het evangelie ging over vergeving en verzoening, zeventigmaal zevenmaal... Toch is vergeven en verzoenen niet iets wat je "even" zomaar doet, tenminste niet als het echt is en van harte. We stonden er op deze dag bij stil. Op 12 september was het bovendien 25 jaar geleden dat mgr. Henricus Bomers c.m. plotseling overleed. Deze bisschop van Haarlem werd daarom in de kathedraal herdacht.
Mgr. Bomers
Mgr. Bomers overleed plotseling op 12 september 1998 op 62-jarige leeftijd. Hij heeft geen gemakkelijke tijd gehad als bisschop van Haarlem, waar hij terechtkwam na jaren bisschop te zijn geweest in Ethiopië. Drie keer had de paus hem gevraagd deze benoeming te aanvaarden, zo vertelde de familie van mgr. Bomers die naar Haarlem was gekomen om de herdenking bij te wonen. "Als de paus het je drie keer vraagt, dan kun je niet weigeren", had mgr. Bomers geantwoord als men hem vroeg waarom hij de benoeming had aanvaard. Voorafgaand aan de homilie heb ik deze bisschop herdacht. Hij was een hartelijke bisschop met aandacht voor de mensen. Ik heb hem nog een jaar meegemaakt toen ik (vice)rector van het seminarie was. Na afloop van de Mis was er even een gezellig samenzijn met de familie van mgr. Bomers (zie foto).
In de voorbede (zie onder) hebben we voor hem en om vrede in de wereld gebeden.
Het evangelie van deze dag is Mt. 18, 21-35 (1e lezing: Sir. 27, 30-28,7; 2e lezing: Rom. 14, 7-9)
Homilie
Verzoenen en vergeven? Niet zo gemakkelijk...
24E ZONDAG DOOR HET JAAR A
Ik denk dat we allemaal wel weten
hoe ongelooflijk ingewikkeld dit kan zijn:
zeventig maal zeven maal vergeven,
dat betekent: oneindig vaak.
Toch maar niet vergeven?
We hebben eigenlijk bijna altijd wel redenen
om toch net iets anders te besluiten
dan zomaar weer te vergeven.
Net als de man in het evangelie
die met een enorme schuld te kampen heeft
en die in het licht daarvan denkt
dat hij het geld dat anderen hém schuldig zijn,
absoluut niet kan missen
en zelfs nadat die enorme schuld
hem kwijt gescholden was,
zal hij toch nog zorgen hebben gehad
voor zijn eigen bestaan,
want hij had niet voor niets
zo’n grote schuld opgebouwd.
En zo gaat het vaak:
we hebben gelijk
of we hebben onze redenen:
"Het is niet redelijk om daar zomaar overheen te stappen,
in deze situatie is vergeven, kwijtschelden
niet aan de orde";
" Het gaat maar door,
moet je dan je ogen sluiten?"
"Het is wel erg veel
wat we moeten verdragen,
dat kan zo niet doorgaan";
"Een nieuw begin is niet meer mogelijk,
dat is een gepasseerd station".
Zo zijn er zeventig maal zeven goede redenen
om niet te moeten of te hoeven vergeven
Moet je alles verdragen?
Niet voor niets gaan zoveel relaties
eraan ten gronde:
rekening houden met de ander, verdragen en vergeven,
ook al is wat die ander wil en vraagt,
wat die je aandoet,
misschien volstrekt onredelijk;
weer opnieuw dragen en vergeven
dat valt niet mee.
En onze tijd is er sterk op gericht
dat je jezelf moet kunnen zijn,
dat je jezelf moet kunnen ontplooien,
dat er respect en aanvaarding moet zijn
voor je als individu.
Dan hoef je dat toch niet allemaal te verdragen?
Geven en nemen
Maar het samenleven van mensen met elkaar
vraagt om een heel andere kwaliteit,
namelijk: weten te geven en te nemen,
maar vooral méér weten te geven
dan te nemen,
rekening houdend met de ander,
dragend en verdragend,
niet zo stevig in de behoefte van je eigen “ik” zitten,
dat het wel fout moet gaan
als die ander daaraan niet beantwoordt.
Waar ligt onze tolerantiegrens?
Er zal nooit iemand zijn
die perfect en volledig
aan onze behoeften beantwoordt.
Iedere liefdevolle relatie kan niet anders
dan ook offers met zich meebrengen.
Onderdanig
De evangelische geest van omgaan met elkaar
komt bijvoorbeeld tot uiting
in de manier waarop Paulus
de relatie tussen man en vrouw beschrijft:
hij omschrijft die als “dienen”:
“Wees elkaar onderdanig”, zegt Paulus (Ef. 5, 21),
maar wij mensen hebben dan de neiging
om te denken en te zeggen
dat het nu eens de beurt van de ander is
om onderdanig te zijn.
Niet voor onszelf
Toch is er bij problemen
eigenlijk geen andere oplossing
dan het beleven van de christelijke geest
die Paulus ook vandaag in de tweede lezing beschreef:
“Niemand van ons leeft voor zichzelf,
niemand sterft voor zichzelf alleen”,
wij leven en sterven voor de Heer.
Dat is precies dat “grotere”
waardoor we ons eigen gelijk
kunnen overstijgen:
het gaat niet om onszelf, het draait niet om ons “ik”,
in ieder geval niet voor een christen,
niet voor een gelovig mens.
Althans, zo mag het niet zijn!
Een treetje hoger
Het draait om dienst.
En als de ander je erg irriteert
en je die niet meer kunt uithouden,
niet meer kunt vergeven,
dan moet je als het ware een treetje hoger gaan staan:
je leven is een dienst aan de goede God,
die voor jou in Jezus Christus
Zijn leven heeft gegeven;
vind je het moeilijk om die ander nog te dienen,
om het uit te houden
met die persoon die je al zo dikwijls hebt vergeven?
Zie het dan in het perspectief
van je dienst aan de Heer
en treedt buiten je “ik”,
alleen dan zul je goed kunnen onderscheiden
wat je moet doen,
ook in het licht van je opdracht om te vergeven.
Een weg naar heling
Die opdracht houdt in ieder geval in
dat je je hart wilt ombuigen
naar verzoening en vergeving.
Soms is het niet gemakkelijk
om tot vergeving te komen
omdat je werkelijk bent gekwetst,
maar vergeven hoeft ook niet in één keer
en ze kan ook niet een goedkoop wegwuiven
van bepaalde ernstige gebeurtenissen zijn;
verzoening en vergeving is een weg
die je wilt gaan naar heling,
naar innerlijke genezing
en die weg is belangrijk,
belangrijker nog dan de vraag
of je het doel van vergeving en verzoening
al hebt bereikt.
De koning uit de parabel
U zult al wel hebben begrepen
dat met die koning waar het
in de parabel over gaat,
God zelf wordt aangeduid.
Het gaat erom je te binnen te brengen
hoeveel nieuwe kansen
je door Hem gegeven zijn,
dat Hij altijd bereid is je te vergeven
en dat Hij je altijd weer
een nieuwe kans wil geven
Zo handelt Hij met ons,
maar ook met die persoon
die jij het liefst in de hel zou willen stoppen
of minstens in een zwaar vagevuur.
Ook die heel moeilijke, onaangename mens,
krijgt bij Hem een nieuwe kans...
Dus laten ook wij proberen
tot vergeving te komen
niet zeven, maar zeventig maal zevenmaal.
Gebed van de gelovigen (voorbede)
Laten we bidden tot de hemelse Vader, God van vergeving en barmhartigheid
Mgr. Bomers
1. Laten we in dankbaar gedenken vandaag bidden voor de zielenrust van bisschop Henricus Bomers, bij de vijfentwintigste verjaardag van diens plotseling heengaan. Moge hij de vrede en vreugde genieten van Gods rijk en bidden we dat het werk dat hij in ons bisdom heeft verricht blijvende goede vruchten zal dragen. Laat ons bidden.
Gebed om vrede
2. Laten we in deze Vredesweek bijzonder bidden om vrede op aarde: om een spoedige en rechtvaardige oplossing van de oorlog in Oekraïne; dat de wapens zullen zwijgen en een oprecht vredesoverleg tot een duurzame vrede zal leiden. Bidden we ook voor verschillende landen in Afrika en het Midden Oosten waar geweld en onderdrukking heersen. Bidden we in het bijzonder voor Ethiopië waar mgr. Bomers zo lang heeft gewerkt voordat hij naar Haarlem kwam. Dat de vrede die Jezus Christus ons heeft nagelaten, moge heersen in de harten van alle mensen. Laat ons bidden.
Marokko en Libië
3. Bidden we voor de slachtoffers van de gruwelijke rampen in Marokko en Libië, voor alle nabestaanden en alle mensen die getroffen zijn door de aardbeving en de orkaan. Laat ons bidden.
Gebed voor de Synode
4. Laten we ook bidden voor het welslagen van de synode die in oktober in Rome begint en volgend jaar een vervolg gaat krijgen. Laten we bidden dat de heilige Geest de harten, het verstand en het geloof van alle deelnemers zal verlichten, opdat de uitkomsten de missie van de Kerk zullen ondersteunen en versterken. Laat ons bidden
Slotgebed
Hemelse Vader, geef ons een hart naar uw hart, dat zint op vergeving en verzoening. Laat de Geest van Jezus Christus in ons heersen, zo vragen we U die leeft en heerst in de eeuwen der eeuwen.
