Wat is wijsheid?
TV Mis, 32e zondag door het jaar A
Zondag 12 november vierden we in de kathedraal de Eucharistieviering die ook door KRO-NCRV werd uitgezonden. In de eerste lezing en het evangelie ging het over wijsheid. Maar wat is wijsheid?
De Bavocantorij zong de viering o.l.v. Rick Muselaers, met aan het orgel de titulair organist dr. Ton van Eck. Diaken Philip Weijers assisteerde.
De viering is nog te volgen via KRO TV Eucharistieviering of via kathedraal TV:
Openingswoord
Een hartelijk welkom aan U in onze Sint Bavo-kathedraal en aan alle mensen die thuis met ons verbonden zijn. De bijbellezingen gaan vandaag over wijsheid (Mt. 25, 1-13 en Wijsh. 6, 12-16). En gisteren was het Sint Maarten, veel kinderen zijn langs de huizen gegaan met lichtjes en liedje ter ere van Martinus, die uit goedheid zijn mantel aan een bedelaar gaf. Ook wij willen goede mensen zijn, laten we vergeving vragen als we daarin tekort geschoten zijn.
Wat is wijsheid?
Homilie
Een goede vraag
“Wat is wijsheid?”
Dat is de vraag die we ons stellen
als we voor een dilemma staan:
“Wat moet ik doen, wat is wijsheid?”
Het is een goede vraag,
want daardoor nemen we
even afstand van een situatie
om daarop te reflecteren
en ons af te vragen wat we
het beste kunnen doen.
En we hoeven niet te wanhopen,
voor wie zoekt komt er wel een antwoord.
De eerste lezing uit het boek der Wijsheid
zei ons dat we de wijsheid gemakkelijk zullen vinden
als we haar zoeken en liefhebben.
Impuls
Ik denk dat we allemaal wel
een ervaring hebben van gebeurtenissen
waarin we wijs gehandeld hebben
en ook dat we weleens niet zo wijs te werk zijn gegaan,
vaak is dat wanneer we zijn afgegaan op impulsen.
Je ziet iets leuks, je wilt het graag hebben
en je koopt het vanuit een impuls,
al is het flink aan de prijs;
of je wordt kwaad, raakt geërgerd
en gaat dan boos reageren.
Zo zijn onze begeerte en onze emotie meestal
niet de allerbeste gids en leidraad
voor ons handelen.
Als we doen wat in ons opkomt
handelen we als een kind
dat niet kan stoppen met ijs te eten,
ook al wordt het daar ziek van.
Als we aan impulsen weerstaan,
kan de wijsheid binnen komen.
Perspectief
Wie wijs en verstandig wil handelen,
probeert naar de gevolgen te kijken,
vooruit te zien:
hoe zal dit uitwerken,
komt hier wel iets goeds van,
hoe zal het overkomen?
Wijsheid vraagt dus om perspectief
en om een aanvoelingsvermogen
van andere mensen, van een situatie,
van de impact van je woorden, enzovoorts.
Wijsheid van God
Uiteindelijk is de wijsheid iets van God;
we bidden de heilige Geest om wijsheid:
“Verlicht ons hart en ons verstand”.
En toen koning Salomo in het Oude Testament
iets aan God mocht vragen,
vroeg hij precies om wijsheid,
inzicht om goed en kwaad te kunnen onderscheiden.
In de psalmen staat dan ook
dat de vreze des Heren (dat is de eerbied voor God)
het begin van de wijsheid is (Ps. 110 (111), 10; vgl Spreuken 9, 10).
Wijsheid: een levenskunst
Wijsheid is dus niet hetzelfde als knap of slim zijn;
ook aan een universiteit werken soms mensen
die niet zo wijs zijn, al zijn ze heel intelligent!
Als je geen eerbied hebt voor God,
volg je misschien je eigen impulsen,
maar die brengen je niet perse op een mooie weg.
Wijsheid is de kunst om goed en waardevol
te kunnen leven,
van je leven geen rommeltje te maken,
de verstandige keuzes te kunnen doen.
En dat is een hele kunst, een levenskunst.
Ze zeggen wel: wijsheid komt met de jaren,
maar ook wordt wel gezegd:
hoe ouder, hoe gekker, hoe dwazer.
Oud-zijn is dus geen garantie voor wijsheid!
Maar als je de wijsheid zoekt en ernaar verlangt,
dan komt het vast wel goed!
Parabel
In het evangelie vertelde Jezus een parabel
over tien meisjes die de bruidegom tegemoet trekken:
vijf waren dom, vijf waren wijs of verstandig.
De bruidegom liet lang op zich wachten
en al die meisjes vielen in slaap.
Misschien lijkt het verhaal erover te gaan
dat ze wakker hadden moeten blijven,
want het eindigt met de woorden:
“Weest waakzaam”.
Maar dat is niet de bedoeling
want alle tien meisjes waren in slaap gevallen,
de wijze meisjes net zo goed als de domme.
Het enige verschil is dat de dwaze meisjes
geen voorbereidingen hadden getroffen,
ze namen wel hun lampen maar geen olie mee
en lieten het erop aan komen.
Het gaat dus om een geestelijke waakzaamheid
en de allerlaatste woorden van dit evangelie
maakten duidelijk waar dat over gaat:
“Gij kent dag noch uur”,
Je weet niet wanneer het je tijd is.
Uitleg van het verhaal
Die bruidegom duidt Jezus Christus aan
en de ware wijsheid bestaat erin
klaar te staan voor het moment dat Hij komt.
We weten niet op welk moment dat zal zijn;
dan worden we uitgenodigd om binnen te gaan
in de bruiloftszaal die de hemel is.
De parabel zegt ons dat de ware wijsheid is
dat je met vooruitziende blik
klaar staat voor dat moment,
dat je dan licht bij je draagt
en geloof, goedheid en liefde
van je leven uit kunnen stralen.
Deze parabel, dit verhaal van Jezus
gaat over de wijsheid
waardoor je voorbereid bent
op wat dan komen gaat.
Het zegt ons:
laat je niet door impulsen leiden,
maar handel in het licht
van dat moment
waarop je jouw leven af zult sluiten
en oog in oog zult staan
met Jezus Christus,
je hemelse bruidegom.
VOORBEDE (GEBED VAN DE GELOVIGEN)
B. Laten we God bidden, die de gever is van alle goeds, om inspiratie en wijsheid.
Vrede
Lector:
1. Vanmiddag om 15.00 uur zal in deze kathedraal een speciaal Vredesgebed plaats vinden. In vereniging daarmee willen we ook nu bidden om vrede voor Israël en Palestina, voor Oekraïne en alle plekken in de wereld, die geteisterd worden door terreur, oorlog en geweld. Laat ons bidden.
Verkiezingen
2. Laten we bidden om wijsheid voor alle politici en regeringsleiders; dat zij de vrede en het algemeen welzijn van hun mensen zullen bevorderen en dat de verkiezingen voor de Tweede Kamer van ons parlement, zullen leiden tot een goed en rechtvaardig bestuur van ons land, met respect voor de menselijke waardigheid van eenieder. Laat ons bidden.
Wijsheid
3. Moge de heilige Geest onze harten en ons verstand bezielen, zodat wij zullen kunnen denken, spreken en handelen met wijsheid. Laat ons bidden.
Voor wie in nood zijn
4. Bidden we dat God wijsheid en hoop zal schenken aan alle mensen die in nood verkeren en geen uitkomst zien; dat er hulp zal komen voor mensen die lijden en eenzaam zijn; dat wij allen naar elkaar zullen omzien; dat geloof en naastenliefde de olie zal zijn waarmee wij onze lampen brandend houden. Laat ons bidden.
Parochie-intenties
B. Goede God, moge Uw wijsheid ons hart vervullen en ons helpen te onderscheiden wat wij het beste kunnen doen, tot welzijn van de mensen die wij ontmoeten en tot eer van U, die leeft en heerst in de eeuwen der eeuwen.
Amen
Slotwoord
Met dank aan de Bavocantorij en de organist, aan de vrijwilligers van de kathedraal en de mensen van KRO-NCRV, vragen we nu om Gods zegen om met wijsheid en uitziend naar Christus’ komst onze levensweg te kunnen vervolgen.
