Licht, duisternis en schemerdonker

eerste kerstdag in de kathedraal

Ook op eerste Kerst­dag was het fees­te­lijk in de ka­the­draal. Opnieuw was de ka­the­drale basiliek nagenoeg vol en zong het ka­the­drale koor. "Ik voelde me even in de hemel", zei een mevrouw me tij­dens het kerstwensen na afloop. En zo was het ook. Het evan­ge­lie ging over het Licht dat door de geboorte van Jezus in de wereld is ver­sche­nen, het begin van het Johannes evan­ge­lie. Maar wat geeft ons licht? En hoe kan dat licht in je leven schijnen?

DAGMIS VAN KERSTMIS

LICHT, DUISTERNIS EN SCHEMERDONKER

Druk, druk, druk?

Mis­schien was U zelf ook druk
in de dagen voor het kerst­feest;
in over­volle winkels
en door drukke winkelstraten heen,
probeer­den we allemaal alles op tijd binnen te krijgen.

Dat is ook wel een moei­lijk­heid voor velen:
we zijn zo druk, alles is zo vol,
dan ren je van hot naar haar
en is er weinig tijd om stil te staan,
je ergens meer in te ver­die­pen
en dan is er ook niet voldoende tijd
om er voor elkaar te kunnen zijn.
Dat maakt dat er veel mensen een­zaam zijn
in onze samen­le­ving
en van man­tel­zor­gers wordt bij­voor­beeld
al steeds meer gevraagd
en tijd ontbreekt dan vaak om meer te doen.

En dan is het Kerst­mis,
tijd voor be­zin­ning, tijd voor elkaar.
“Licht schijnt in de duisternis”

De Kerstge­dachte lééft

Kerst­mis is en blijft een bij­zon­dere dag;
het kan zijn dat de bete­ke­nis van dit feest
aan velen voorbijgaat,
toch zijn er in onze samen­le­ving
tal van mooie ini­tia­tie­ven
die de geest van het kerst­feest uitdragen
en mensen die daarin willen delen.
Duizen­den mensen kwamen hier
voor de nacht­mis­sen,
voor de kerst­con­certen en kerst in de crypte
en met de kin­de­ren heeft het ka­the­drale koor
op de markt in Haar­lem gezongen
waar veel mensen bij waren.
En er zijn ac­ti­vi­teiten voor mensen
die het niet zo ge­mak­ke­lijk hebben met kerst,
gis­te­ren­avond was ik bij de kerst­maal­tijd voor de armen
van Sant’ Egidio.
Ik hoop dat de vreugde
om de geboorte van Gods Zoon
die wij vieren
en de sfeer van het kerst­feest
ons mag in­spi­re­ren
om bij te dragen aan een wereld
waarin iets meer vrede is en verdraag­zaam­heid,
iets meer geloof, hoop en liefde
en tijd en aan­dacht voor elkaar,
een wereld waarin ein­de­lijk
de wapens zullen zwijgen
en de mooie men­se­lijke waar­den over­win­nen.
In die geest wens ik U nogmaals
een zalig en gezegend kerst­mis!

Vragen

Wat maakt ons leven waarde­vol en mooi?
Wat voor licht mag er over ons leven schijnen?
Wat is dat licht? Waar doe je het voor,
waar leef je voor?
Wat is be­lang­rijk voor je?
Het ant­woord op som­mi­ge van die vragen
hebben we mis­schien wel dui­de­lijk voor ogen
en andere ant­woor­den vin­den we
door een zoek­tocht
die mis­schien ons hele leven duurt.
Door onze open­heid voor
wat ons leven kan verrijken,
zullen we op die zoek­tocht
met Gods hulp
steeds weer nieuwe ontdek­kingen doen.

Wijzen

In het kerst­ver­haal zijn het de wijzen uit het oosten
die het beeld zijn van mensen die zoeken
en gees­te­lijk wor­den verrijkt:
de wijzen zagen een licht, het licht van de ster,
en vin­den na een lange tocht dit Kind.
Dat ver­beeldt een kern­waar­de van ons leven,
want door op weg te gaan,
te zoeken en be­zin­nen
wor­den we wijzer
en kunnen we on­der­schei­den
welke priori­teiten we zou­den willen stellen,
wat we voorrang willen geven,
wat ons leven nieuwe glans geeft.

Die vraag komt op deze morgen
vanuit het evan­ge­lie op ons af.
We hoor­den niet het aloude kerst­ver­haal,
dat heeft van­nacht in de nacht­mis geklonken.
Nu klinken deze woor­den:
“Het licht schijnt in de duisternis”.

Duisternis

Stel dat je wordt over­val­len door de duisternis
in een donker bos.
Wat een opluch­ting is het dan
als je op een gegeven moment
in de verte ergens wat licht ziet schijnen.

Om de waarde van het licht te kennen
moet je weten wat duisternis is.
Wat is mijn, uw duisternis?
Welk licht kan daarin schijnen?

Mijn Oma

Mijn Oma vond het altijd fijn om te schemeren.
In een kamer die lang­zaam donker­der werd,
zat zij eerst rus­tig wat te lezen
en als het daarvoor te donker werd,
hield zij ervan om zomaar
wat te zitten en te medi­te­ren
en de rozen­krans te bid­den.
Mijn groot­moe­der is al heel lang gele­den overle­den,
maar ik herinner me haar nog,
zoals ze bijna verborgen in het schemerdonker
in een hoek van de kamer zat.

En dan kwam uit­ein­delijk na­tuur­lijk toch het moment
dat het licht aan moest
om nog voldoende te kunnen zien.

Licht en schemer

Dat schemeren was dus een mijmer-moment;
in een tijd zon­der verlichte scherm­pjes
kon je in een schemer-uur niet zo veel doen,
het was een moment van re­flec­tie.

Zonder licht gaat het niet,
maar dat schemer- moment
had zo zijn eigen waarde
net als het licht dat daarna wordt ontstoken.

Re­flec­tie en een nieuw licht...
Een nieuwe erva­ring, een gesprek,
er even uit,
het kan vaak helpen
om anders tegen de dingen aan te kijken
die ons bezig hou­den.

Wens

Ik wens onze samen­le­ving en ons allen
die momenten van be­zin­ning en re­flec­tie
van harte toe
we hebben die momenten nodig
en ook de input die we van anderen krijgen,
en van Jezus de Heer,
om niet te blijven in onze eigen duisternis:
we moeten nu eenmaal niet op­ge­slo­ten blijven in ons­zelf
niet om onze eigen gedachten blijven cirkelen;
we hebben licht nodig
dat in onze duisternis schijnt.

Kerst­mis wil zeggen:
dat zo’n licht
er altijd voor ons is.
We zijn nooit alleen,
zelfs niet in onze een­zaam­heid.

“Het ware licht, dat iedere mens verlicht,
kwam in de wereld”.

Vrien­de­lijk licht

John Henry Newman,
zat eens in een moei­lijke periode
van zijn leven;
Hij was zoekend naar zin,
naar rich­ting voor zijn leven
toen werd hij op reis
door de ene na de andere tegen­slag getroffen.
En toen, toen kwam de in­spi­ra­tie
die hij uitdrukte in een lied
“Kindly light” dat nog steeds veel wordt gezongen:

“Leid, vriend'lijk Licht, mij als een trouwe wacht,
leid Gij mij voort!
'k Ben ver van huis en donker is de nacht,
leid Gij mij voort!
Ook als de toe­komst mij verborgen zij,
licht stap voor stap mij met uw schijnsel bij”.

Een licht dat gezocht moet wor­den

Het Kind van Beth­le­hem,
dat in de Kerst­nacht is geboren,
wordt in het evan­ge­lie van deze morgen
het “ware Licht” genoemd,
toch werd Hij alleen gevon­den
door de paar mensen die Hem zochten:
de her­ders, de wijzen,
want Hij werd verborgen geboren
in een uit­hoek van het Romeinse Rijk,
tussen de dieren, in een stal in Beth­le­hem,
buiten het stadje op de vel­den.

Dat is de bood­schap van deze dag:
zoek het licht dat je levensweg kan verlichten,
je zult dat Licht vin­den door het te zoeken,
want de mooie, goede en be­lang­rijke dingen
zijn vaak verborgen, vragen aan­dacht en be­zin­ning;
het is een klein Kind
dat ons uitno­digt,
Hij is geen schijn­wer­per
waar je niet omheen kunt
en die je verblindt,
maar een zacht en vrien­de­lijk licht,
dat je leven een nieuwe gloed geeft;
als je zoekt, zul je vin­den...
Zalig kerst­mis!

VOORBEDE - GEBED VAN DE GELOVIGEN

B.: Laten we bid­den dat de geest van het kerst­feest
de harten van de mensen zal vernieuwen.

Gebed om vrede

1. Op het kerst­feest willen we bid­den
om vrede voor een wereld
die wordt ver­scheurd door haat en geweld.
Bidden we om een recht­vaar­dige vrede voor Oekraïne,
voor Israël en Palestina en voor de hele wereld
en laten we bid­den dat we niet cynisch wor­den
en blijven streven naar vrede. Laat ons bid­den

Gebed voor de paus

2. Laten we bid­den voor paus Fran­cis­cus
Dat Gods Geest hem moge lei­den en in­spi­re­ren.
Laten we bid­den voor allen die lei­ding geven
dat zij geïnspireerd zullen wor­den
tot dienst­ba­re liefde en zorg voor hun naasten. Laat ons bid­den.

Gebed voor onze mede­mensen die het moei­lijk hebben

3. Voor de mensen die alleen zijn op dit kerst­feest,
voor ieder die deze dagen de pijn voelt van een gemis,
voor wie ziek is en aan huis gebon­den,
voor wie niet rond kan komen,
voor alle mensen die dakloos zijn,
voor mensen die met relatie­pro­ble­men zitten. Laat ons bid­den

Gebed voor dier­ba­re over­le­de­nen

4. Juist in deze dagen missen velen van ons
een dier­baar iemand;
laten we bid­den dat zij die ons voor­gingen
gelukkig en in vrede zullen zijn
en dat we het goede uit hun leven
in ons hart en ons leven zullen bewaren.
 Laat ons bid­den.

Slot­ge­bed

B. Wij danken U, goede God,
voor de geboorte van Uw Zoon;
moge Zijn licht ons verlichten
en mogen wij de toe­komst bereiken
die Hij ons is komen openen,
bij U die leeft en heerst
in de eeuwen der eeuwen. Amen.