Gebed voor de Kerk bij een wijze herder

Franciscus van Sales, een bisschop naar Gods hart

De afgelopen week had ik nog vakantie­da­gen en heb Annecy bezocht waar de H. Fran­cis­cus van Sales en de H. Johanna Francisca De Chantal hebben geleefd. Fran­cis­cus van Sales was een milde en wijze bis­schop en een groot gees­te­lijk leidsman. Bij zijn graf heb ik de H. Mis gevierd en bij­zon­der gebe­den voor de kerk en de paus in een verwarde en woelige tijd. Een reactie op het nieuws van de laatste week.

Een oud-nuntius klaagt aan

Veel mensen waren de afgelopen weken geraakt door het nieuws uit de Verenigde Staten dat niet alleen een flink aantal van slacht­of­fers van seksueel mis­bruik in de katho­lie­ke kerk naar boven is geko­men, maar ook dat ker­ke­lijke lei­ders dat stelsel­ma­tig had­den toegedekt. Daar kwam het nieuws bij over een kar­di­naal die homo­sek­su­ele contacten had gehad met (volwassen) mannen die onder zijn gezag ston­den en over wie nu ook mis­bruik van een min­der­ja­rige werd bericht. Door de paus werd hij uit het kar­di­na­len­col­lege gezet en tot een leven van boete en afzon­dering in een klooster ver­oor­deeld. Daarna kwam de beschul­diging van een oud-nuntius (am­bas­sa­deur van de paus) in de Verenigde Staten die stelde dat paus Bene­dic­tus XVI deze kar­di­naal al tot een leven van afzon­dering had ver­oor­deeld. Daar was feite­lijk geen of nau­we­lijks gevolg aan gegeven. De oud-nuntius weet dit aan de opstelling van paus Fran­cis­cus.

Zorg voor slacht­of­fers

Het is dui­de­lijk dat ik niet in staat ben om erover te oor­de­len en dat is ook niet mijn zaak. Ik veroor­deel iedere vorm van seksueel mis­bruik; er moet recht wor­den gedaan aan slacht­of­fers, aan wie groot leed is aan­ge­daan door mensen die als gees­te­lij­ken staan voor een totaal andere moraal. We moeten dui­de­lijk blijven maken dat we aan de kant van de slacht­of­fers willen en moeten staan. Na­tuur­lijk geldt dit niet alleen voor mensen die slacht­of­fer gewor­den zijn van het han­de­len van ver­te­gen­woor­digers binnen de katho­lie­ke kerk, er zou ook nage­dacht moeten wor­den over goede pro­ce­dures voor mensen die binnen jeugd­zorg, in familie­ver­band, binnen het onder­wijs of op andere terreinen van de samen­le­ving slacht­of­fer van mis­bruik zijn gewor­den.Wat dat betreft is de katho­lie­ke kerk een dui­de­lijk iden­ti­fi­ceer­ba­re, we­reld­wijde 'organi­sa­tie' en dat werkt anders dan bij sport­clubs, jeugd­be­we­ging, onder­wijs of jeugd­zorg.

Be­han­de­ling klachten mis­bruik: hel­dere pro­ce­dures

Binnen de katho­lie­ke kerk is sinds het begin van dit mil­len­nium toch wel veel gedaan, niet alleen in Neder­land - Deetman-rapport en klachten­rege­lingen - maar zeker ook bij­voor­beeld in de Verenigde Staten. Een klein licht­puntje - hope­lijk - was dat het Pennsyl­vania-onder­zoek over de laatste zeven­tig jaar, weinig recentere gevallen had gevon­den. Ook in de Ameri­kaanse bis­dom­men zijn nieuwe rege­lingen voor de be­han­de­ling van mis­bruik van kracht gewor­den met Boards van leken-spe­cia­listen die een advies geven inzake de besluit­vor­ming door bis­schop­pen. In mijn erva­ring leidt dat nu ook tot over­trok­ken reacties, waardoor een beschul­diging van seksueel mis­bruik soms wordt aanvaard zon­der voldoende grond. Men moet er helaas ook reke­ning mee hou­den dat er kwaadwillige mensen zijn die deze weg 'gebruiken' om iemand 'uit te schakelen'. Zelf zie ik een voor­deel in hel­dere pro­ce­dures - ook voor het beoor­de­len van ambts­mis­bruik door bis­schop­pen - waarin een goede en publieke ju­ris­pru­den­tie kan wor­den opge­bouwd. Een bis­schop die het celi­baat met een zekere stelsel­ma­tig­heid niet on­der­houdt, kan niet in functie blijven. Hoe kan hij anders het 'evan­ge­lie van het gezin' ver­kon­di­gen?

Thema blijft op de agenda

We zullen er reke­ning mee moeten hou­den dat het thema van het mis­bruik nog jaren lang onze aan­dacht zal blijven vragen. Land voor land komt aan de beurt waar het mis­bruik binnen de katho­lie­ke kerk betreft en we hebben nog lang niet alle lan­den gehad... Ik hoop en bid dat dit alles tot iets goeds mag lei­den, in ieder geval tot een grotere 'awareness' van het probleem van seksueel mis­bruik en een meer adequate wijze om mis­bruik te voor­ko­men, te bestrij­den en te bestraffen en de slacht­of­fers bij te staan.

Laten we intussen bid­den voor de kerk en voor de paus die in een moei­lijke tijd lei­ding moet geven aan de kerk.

De 'duistere klaarte' van het geloof

Tot besluit een kleine tekst van de heilige Fran­cis­cus van Sales, die tame­lijk los staat van het voor­gaande, maar mis­schien een hulp kan zijn voor ieder die onder de situatie van de kerk lijdt: