Als het 'ik' te dik wordt en de liefde te mager

TV-Mis, eerste zondag van de veertigdagentijd C

Op de eerste zon­dag van de veer­tig­da­gen­tijd was de TV Mis uit de ka­the­draal. We ston­den stil bij de be­proe­vingen van Jezus in de woes­tijn. Zijn die fun­da­men­teel ook niet de beko­ringen waar­mee wij moeten worstelen?

De TV Mis is nog terug te zien op Ka­the­draal TV of bij de KRO: Haar­lem gemist? Start met kijken op NPO Start

Openings­woord

Ik heet U allen harte­lijk welkom. Deze zon­dag willen we in ons gebed en door een speciale collecte stil­staan bij de dra­ma­tische situatie waarin de Oekraïne zich bevindt. We bid­den om vrede en een on­mid­del­lijk stoppen van de oorlogshan­de­lin­gen.

De veer­tig­da­gen­tijd is be­gon­nen. Vasten, gebed en omzien naar elkaar, vooral naar de armen, staan centraal. Daardoor wor­den uit­ge­no­digd om ons­zelf, ons “ik” min­der dik te maken en ons te openen voor God en voor onze mede­mensen. Dit is een tijd van levens­ver­nieu­wing.

Laten we God eerst om ver­ge­ving vragen waar ons ik te dik en liefde voor de ander te mager was.

Homilie (Preek)

Het begin van de weg

De weg die je met God gaat
begint ge­woon­lijk met iets moois:
een warme, over­wel­di­gende erva­ring bij­voor­beeld,
een vreugde, een besef van
dat je omringd wordt door een mysterie,
dat je wer­ke­lijk een beminde mens bent,
dat er Iemand is,
die van je houdt en een plan met je heeft.

Maar dan...

Maar daarna begint het pas echt,
want een weg met God
is altijd ook een strijd, een inner­lijk gevecht.
Zo ging het bij­voor­beeld ook met de Joden
- de eerste lezing herinnert ons eraan -:
ze had­den een prach­tige erva­ring opgedaan:
de Heer had hen gered uit de slavernij van Egypte.
Maar toen kwam de tocht door de woes­tijn,
met hon­ger, dorst, aan­val­len,
ont­moe­di­ging en geloofsafval,
van alles en nog wat...
Die tocht door de woes­tijn
was een grote be­proe­ving
en - zeker achteraf gezien -
toch ook weer een mooie erva­ring.

Vervuld van de Geest

Ook Jezus is zo Zijn open­baar leven be­gon­nen.
Eerst was er het doopsel in de Jordaan.
Wat een mooie erva­ring:
de hemel ging open,
de Geest daalde neer.
Jezus is er nog vol van
als het evan­ge­lie van vandaag begint.
Vervuld van de heilige Geest is Hij.
Maar die Geest leidt hem naar de woes­tijn
en daar wordt Hij hevig bekoord en beproefd.

Be­proe­vingen

En wat hiel­den die be­proe­vingen in?
Ach, als je ze goed tot je door laat dringen,
komen ze in feite neer
op de be­proe­vingen die ons
op een of andere manier, vroeg of laat,
allemaal over­ko­men.
De eerste be­proe­ving wil Jezus verlei­den
om te leven voor de materie,
hier ver­beeld door het brood;
leven voor materie:
geld en goed, hebben en hou­den,
daar gaat het hier om.
Maar Jezus weer­staat de verlei­ding
want “De mens leeft niet van brood alleen”.
De tweede beko­ring gaat over de macht:
“Ik zal U alle macht geven...”, zegt de duivel,
maar ook deze beko­ring wijst Jezus af.
De derde be­proe­ving is nog wat subtieler:
Jezus wordt ertoe verleid zich naar bene­den te werpen,
engelen moeten Hem dan maar red­den.
Zo wordt Jezus verleid
God in Zijn dienst te stellen
in plaats van God de Vader te dienen.

Vragen

Dit is allemaal best wel herken­baar;
die be­proe­vingen stellen vragen aan ons:
Wat heeft bezit voor bete­ke­nis in je leven?
Want inder­daad
hoeveel ruzies wor­den er niet uitgevochten
over geld en goed?
En hoe gaan we om met macht en zeggen­schap?
Beleven we onze taken als een dienst,
zijn we dienende mensen,
of is het onze haan die koning moet kraaien:
Zij moeten doen wat ik zeg, wat ik wil.
Ook de derde be­proe­ving stelt ons vragen:
Moet God voor ons doen wat wij willen en vragen
of zijn we bereid
de eigen wil los te laten
en de wil van God te zoeken?

Dan gaat er iets kapot

Eigen­lijk is het ons aller erva­ring
dat als we gaan voor geld en goed,
voor macht en voor een God die ons dient
in plaats van dat wij God dienen,
dan gaat er iets kapot,
de liefde verliest
en er zal uit­ein­delijk niet iets goeds uit komen.

Stel, het is gelukt...

Stel, het is gelukt, je hebt jezelf uit een erfenis
iets moois en kost­baars toe kunnen eigenen
en de anderen het nakijken gegeven,
je hebt gewonnen, je hebt het gehaald;
maar dan heeft je heb­zucht of eer­zucht
de liefde bescha­digd
waarin je met mensen verbon­den was.
Zo’n voorwerp - hoe mooi het ook is -
zal je nooit gelukkig kunnen maken.
En als je een ander
je wil hebt op kunnen leggen,
dan blijven vaak wrok en bitter­heid achter,
die zich op den duur weer tegen je keren.

De oorlog in de Oekraïne

Mis­schien dat het Poetin lukt
om de Oekraïne te veroveren,
dan heeft hij zijn macht getoond,
maar de schade en het verdriet
die een oorlog brengt,
zullen weer nieuwe con­flic­ten baren,
de prijs die wordt betaald
is in een oorlog altijd groter
dan de winst die wordt behaald.

Eenzaam of verbon­den?

Die be­proe­vingen draaien eigen­lijk allemaal
om de vraag of het “ik” de hoofdrol speelt
of dat je diepste verlangen is
een dienende mens te zijn.
Het “ik” in de hoofdrol
maakt uit­ein­delijk de liefde kapot
en laat die mens met zijn “ik”
tenslotte in een­zaam­heid achter.
De liefde die geeft en die dient
en die Jezus tot het einde toe heeft geleefd,
die maakt de wereld en ons­zelf
beter en mooier
en die verbindt mensen met God en met elkaar.

De vierde be­proe­ving

Er is eigen­lijk nog een vierde be­proe­ving.
Daar wordt op het einde van het evan­ge­lie
even op gehint:
De duivel verwij­dert zich
tot de vast­ge­stelde tijd, staat er.
Dat is de tijd van het lij­den van Jezus.
Het gaat over de be­proe­vingen
die Jezus heeft onder­gaan in de Hof van Olijven.
Hij zag het kruis en lij­den voor zich,
wor­stelde ermee
en kwam tenslotte tot de overgave:
“Vader, niet mijn wil, maar uw wil geschiede”.

Waarom?

Ook die be­proe­ving kennen we allemaal.
Op een bepaald moment komt er iets over ons heen
dat ons lij­den geeft, verdriet en pijn.
We vragen dan: “Waarom?”
Ziekte, dood, kwaad dat ons over­komt,
dat is een zware be­proe­ving
en de weg naar overgave en vrede
lijkt dan onbe­gaan­baar...
Toch is er geen andere weg
dan die weg naar overgave te gaan
zo zul je de be­proe­ving weerstaan.
“In Uw han­den beveel ik mijn geest,
aan U ver­trouw ik mij toe”.

De veer­tig­daag­se vas­ten­tijd
die we deze week zijn binnen gegaan,
wil ons helpen
om het “ik” los te laten
en het leven te vieren
in het licht van Pasen.

VOORBEDE (GEBED VAN DE GELOVIGEN)

C. Laten we bid­den tot God in de geest van deze veer­tig­da­gen­tijd

Lector:
1. Laten we bid­den om vrede in de wereld, nu speciaal in Oekraïne; bid­den we dat iedere oorlogshan­de­ling verme­den zal wor­den en de partijen naar de onderhan­de­lingstafel zullen gaan; dat de rege­rings­lei­ders zullen streven naar vreedzame oplos­singen en de rechten van volkeren zullen res­pec­teren. Laat ons bid­den

2. Laten we bid­den voor paus Fran­cis­cus en voor heel de kerk: dat de heilige Geest de kerk en de paus steeds zal lei­den op wegen van geloof, hoop en liefde en dat zij de broe­der­schap onder alle mensen zal kunnen bevor­de­ren. Laat ons bid­den.

3. Bidden we ook dat we bevrijd mogen wor­den van epidemieën en dat de Corona-pandemie spoe­dig ten einde zal komen. Laat ons bid­den.

4. Bidden we om een gezegende veer­tig­da­gen­tijd voor ons­zelf, voor allen die ons dier­baar zijn, voor heel de Kerk: dat we ons leven gees­te­lijk zullen kunnen vernieuwen door af te zien van bepaalde zaken, door te bid­den, de vas­ten­ac­tie te gedenken en meer onthecht te leven. Laat ons bid­den

Pa­ro­chie-intenties

C. Wij danken U, Heer, voor het voor­beeld van Uw Zoon, onze Heer Jezus Christus. Hij is ons voor­ge­gaan op een weg van eenvoud en dienst­baar­heid, van naasten­liefde en gebed. Help ons die weg te gaan en nieuwe mensen te wor­den, naar het beeld van Jezus die met U leeft en heerst in de eeuwen der eeuwen. Amen