Zoeken

Paus Leo XIV heeft vrijdagochtend 9 mei zijn eerste homilie gehouden in de Sixtijnse kapel voor de kardinalen. Hieronder deze magnifieke tekst in het Nederlands.

Met vreugde hebben we kennis genomen van de keuze van de nieuwe paus. Van harte heten we paus Leo XIV welkom en beloven hem ons gebed en onze steun. We zijn dankbaar dat de kardinalen zo snel tot een keuze konden komen, een teken van grote eenheid. Heel bijzonder dat we zeer binnenkort, op 25 mei, kardinaal Parolin mogen verwelkomen, die het conclaaf heeft voorgezeten.

Woensdag 7 mei begin het conclaaf waarin de kiesgerechtigde kardinalen de nieuwe paus zullen kiezen. Het is een uiterst belangrijk moment niet alleen voor de katholieke kerk, maar voor alle mensen die in de nieuwe paus een goede en trouwe herder hopen te ontmoeten met een vast geloof, liefde voor allen en vooral voor de armen, de zwakken, de lijdenden en de mensen die niet meetellen, een paus die een baken van hoop is, die opkomt voor de vrede en voor rechtvaardigheid.

No domingo, 4 de maio, celebramos na paróquia de Nossa Senhora de Fátima a confirmação de 24 candidatos. Quatro deles foram batizados após a Páscoa. A homilia foi proferida em espanhol (veja abaixo). Zondag 4 mei vierden we in de Portugees-talige parochie van O.L. Vrouw van Fatima het vormsel van 24 kandidaten. Vier van hen waren na Pasen gedoopt. De preek heb ik in het Spaans gehouden (zie hieronder met een Nederlandse vertaling).

In de kathedraal in Haarlem stonden we stil bij allen die hun leven gaven voor onze vrijheid, voor vrede en rechtvaardigheid. We blikten terug op de bedevaart naar Rome, het overlijden van paus Franciscus en het Conclaaf dat woensdag begint en waarin de nieuwe paus zal worden gekozen.

Paus Franciscus is overleden! Op maandagochtend 21 april, is hij om 7.35 uur naar het huis van de Vader gegaan. De afgelopen dagen was hij verschillende keren onder zijn mensen geweest, het blijkt nu een afscheid te zijn geweest. Op Paaszondag heeft hij met zijn laatste krachten de zegen Urbi et Orbi gegeven en een rondrit gemaakt tussen de menigte op het Sint Pietersplein. Moge de hemelse Vader, de Gever van alle goeds, hem nu de vrede schenken en de vreugde van Zijn huis!

Twaalf jaar geleden stond ik op het Sint Pietersplein, net aangekomen voor een bezoek aan Rome, toen er witte rook kwam uit de schoorsteen van de Sixtijnse kapel. Of was het wel witte rook... na enige tijd van twijfel, bleek het inderdaad zo te zijn: habemus Papam, we hebben een nieuwe paus! Paus Franciscus verscheen op het balkon van de Sint Pieter: "Buona sera!"

Donderdagavond 28 november was het de dertigste dag van het overlijden van kardinaal Renato Raffaele Martino, kardinaal proto-diaken, emeritus president van de pauselijke raad Justitia et Pax en emeritus groot-prior van de Constantijnse Orde van Sint Joris.

Deze maand zal het tien jaar geleden zijn dat Jorge Maria Bergoglio tot paus werd gekozen. Ik heb bijzondere herinneringen aan het moment - 13 maart 2013 - waarop de nieuwe paus op het balkon van de Sint Pieter stond, want ik had het geluk toen net in Rome te zijn. Paus Franciscus heeft in deze tien jaar heel wat te weeg gebracht.

Donderdag 17 november is de nieuwe Apostolisch Nuntius, Z. Exc. mgr. Paul Tschang In-Nam, met een vlucht uit Seoel in Nederland aangekomen om zijn missie te beginnen. Mgr. Hans van den Hende en ik waren er met de tijdelijk zaakgelastigde, mgr. Giancarlo Dellagiovanna om hem te verwelkomen.

Het Ad Limina bezoek van de Nederlandse bisschoppen is begonnen. Zondagavond 6 november ben ik in Rome aangekomen, samen met enkele andere bisschoppen - de laatste groep - en mgr. Bart Putter, vicaris generaal van ons bisdom. We logeren in het Domus Sanctae Marthae, het gebouw waar ook de paus woont en waar de kardinalen verblijven tijdens het conclaaf, de strikt vertrouwelijke bijeenkomst waarin een nieuwe paus wordt gekozen.

Op de vijfde zondag van Pasen keren we even terug naar de zaal van het Laatste Avondmaal. De gesprekken van Jezus met zijn apostelen, zoals in het evangelie voilgens Johannes weergegeven, zijn een voorbereiding op de zending die de apostelen na de verrijzenis en met Pinksteren ontvangen.

Op vrijdag 27 maart zal paus Franciscus bidden bij het heilig Sacrament en het Pestkruis dat tijdens de pestepidemie in de zestiende eeuw door Rome is gedragen. Daarna zal hij de zegen Urbi et Orbi geven. Dit wordt uitgezonden door de KRO op NPO 2. Het programma begin om 17.55 uur. Daarvoor om 17.00 uur is er een geestelijke voorbereiding met aanbidding en boeteviering vanuit de kathedraal, te volgen op de live-stream (zie website bisdom Haarlem-Amsterdam)

Voor een kort bezoek van nog geen dag was ik in Rome. Op de Pauselijke Lateraanse Universiteit had ik een goede ontmoeting met de nieuwe decaan en vice-decaan van de theologische faculteit waarmee ons seminarie en ons Hoger instituut voor Godsdienstwetenschappen verbonden zijn. Ook kocht ik er het nieuwe pauselijk jaarboek (Annuario Pontificio) dat vorige week is uitgekomen. Dat is interessant.

Ik kan het me nog goed herinneren: vijf jaar geleden stond ik op een wat druilerig Sint Pietersplein toen daar de woorden klonken: “Habemus papam”. De keuze van een Argentijnse paus was een grote verrassing en verrassend is zijn pontificaat gebleven. De Nederlandse bisschoppen waren op deze 13^e maart bijeen voor hun vergadering en vierde samen de Mis voor de paus.

Zalig nieuwjaar aan alle lezers van Arsacal! 1 januari is Hoogfeest van Maria, moeder van God en wereldvredesdag met een speciale boodschap van paus Franciscus. En we gedenken de besnijdenis van Jezus; dienend kwam Hij naast ons mensen staan. Wat wil de paus met zijn boodschap en wat betekent die voor ons?

Op vrijdag 8 april is het pauselijk document verschenen dat geschreven is naar aanleiding van de laatste bisschoppensynodes over huwelijk en gezin: de postsynodale apostolische exhortatie Amoris Laetitia, gedateerd op 19 maart van dit jaar. Het is een van de omvangrijkste pauselijke documenten ooit.

Deze inleiding - oorspronkelijk gehouden tijdens een retraite voor priesters en diakens - gaat over de algemene roeping tot heiligheid, thema van het vijfde hoofdstuk van de dogmatische constitutie Lumen Gentium van het tweede Vaticaans concilie. Het gaat over een streven naar heiligheid dat aangepast moet zijn aan onze roeping in het leven. En wat is de beekenis van de drie evangelische raden?

Op zaterdag 21 maart heeft paus Franciscus aartsbisschop Aldo Cavalli tot Apostolisch Nuntius in Nederland benmoemd. Mgr. Cavalli was Nuntius in Malta en Libië, waar hij sinds de eerste helft van 2013 als pauselijk vertegenwoordiger werkzaam is geweest. Aartsbisschop Cavalli volgt in Nederland mgr. André Dupuy op, die de 75jarige leeftijd heeft bereikt.

Terwijl het Sint Pieterplein al volstroomde voor weer een druk bezochte pauselijke audiëntie, gingen de Nederlandse bisschoppen op weg om in groepen verschillende curie-departementen te bezoeken.

Over het interview met paus Franciscus is in de media al veel te doen geweest. De bijna dertig pagina's tellende tekst werd de afgelopen week in JezuÏeten-tijdschriften over de hele wereld gepubliceerd. Vooral enkele passages werden eruit gepikt. In de preek van deze zondag ben ik er wat op in gegaan.

Zaterdag 20 juli vertrek ik - Deo volente - naar Rio de Janeiro om aan de wereldjongerendagen deel te nemen en een van de catecheses te verzorgen. De deelnemers aan de reis “Beleef je geloof” die door de bisdommen Utrecht en Haarlem-Amsterdam is georganiseerd en waaraan de meeste wjd-gangers uit het bisdom Haarlem-Amsterdam deelnemen, is momenteel in het warme Fortaleza.

Op de laatste zondag van de meimaand, daags na het feest van Onze Lieve Vrouw ter Nood, vindt ieder jaar in Heiloo de diocesane bedevaart plaats. Dit jaar had de gehele dag een bijzonder tintje

Zaterdag 25 mei vond de priester­wijding plaats in de kathedrale basiliek van Sint Bavo: Fred Deen, José Marin del Val en Jeroen de Wit werden tot priester gewijd. Voor mij was de dag dubbel bijzonder omdat ik voor het eerst als bisschop priester­wijdingen mocht toedienen, doordat mgr. J. Punt enige tijd uitge­schakeld is nu hij op zijn operatie wacht. Bijzonder was ook dat we tijdens deze viering de nieuwe zusters Benedicti­nessen welkom mochten heten.

Op Pinksterdag was ik voor de hoogmis in de Sint Adelbertus­kerk in Haarlem-Noord waar pastoraal werker Han Hoogakker afscheid nam en om gezondheids­redenen met vervroegd emeritaat ging. In een feestelijk verzorgde viering werden veel hartelijke woorden geproken aan zijn adres en velen kwamen hem bedanken voor zijn inzet.

De plechtigheid van Witte Donderdag heb ik dit jaar in Lutjebroek gevierd, waarover ik op de basisschool al leerde vanwege de heldhaftige zouaaf Pieter J. Jong die daarvandaan komt. Lutjebroek heeft een mooie Neogothische kerk (zie foto) en onder meer een goed herenkoor dat de viering verzorgde. Daarbij heb ik onderstaande homilie gehouden.

De gebeurtenissen rond de pauskeuze waren voor mij dit keer wel bijzonder. Op een reis naar Rome die al maanden eerder gepland was, kwam ik woensdag 13 maart tegen 17.00 uur op de luchthaven van Rome aan. Na onze spullen te hebben neergezet op onze kamers van ons logeeradres in het centrum van Rome, liepen we meteen naar het Sint Pietersplein

Na enige aandacht gegeven te hebben aan de verkiezing van paus Franciscus, heb ik deze zondag in De Kwakel de volgende homilie gehouden bij het evangelie van de overspelige vrouw.

In de nacht van zaterdag op zondag vond de Stille Omgang plaats in Amsterdam, die stille gebedstocht ter eren van het heilig Sacrament, ter gedachtenis van het Eucharistische wonder dat in 1345 plaats vond. In het begin van de avond heb ik de heilige Mis gevierd ter afsluiting van de Mirakelweek, in de Begijnhofkapel te Amsterdam. Later op de avond vierde ik de Eucharistie met de Westfriese bedevaart.

We hebben en nieuwe paus! Voor de eerste keer van mijn leven was ik getuige van de witte rook, Het habemus papam, en de eerste woorden en zegen van onze nieuwe paus Franciscus! Heel bijzonder was ook het onze vader en wees gegroet en het stil gebed van een plein vol mensen...

Tijdens de maandelijkse vergadering van de conferentie hebben de bisschoppen op dinsdag 12 maart, dag van het begin van het conclaaf, de Mis pro eligendo Pontifice gevierd, de Mis voor de verkiezing van een nieuwe paus. Daarbij heb ik de volgende homilie gehouden.

Er is veel belangstelling voor het Conclaaf, de bijeenkomst van de kardinalen in de Sixtijnse kapel waarin de nieuwe paus gekozen wordt. Zelfs allerlei details over de kacheltjes waarin de stembriefjes worden verbrand en de verhoogde vloer die in de Sixtina wordt gelegd, heb ik in de media kunnen vinden. In grote stapel liggen de Vaticaandagboeken van Thavis naast de kassa in de boekwinkels. Even dacht ik dat zelfs de supermarkt bij ons in de buurt zich wat kerkelijk wilde profileren (zie foto hiernaast).

Op zondag Laetare, 10 maart, was ik in Nes aan de Amstel voor de heilige Eucharistie. Natuurlijk hebben we daar bijzonder gebeden voor het conclaaf en voor de kardinalen die de nieuwe paus gaan kiezen en we hebben even stil gestaan bij deze bijzondere gebeurtenis. Verder hebben we bijhzonder gebeden voor de pastoor van Uithoorn, Nes en De Kwakel die al lange tijd ziek is. Het evangelie was dat van de verloren zoon uit het Lucas-evangelie. Daarover gaat de onderstaande preek die ik in Nes heb gehouden.

Op vrijdag 1 maart, eerste vrijdag en de dag nadat Benedictus XVI afstand deed, hebben we in de kathedrale basiliek van Sint Bavo in Haarlem een pontificale heilige Mis gevierd om dank te zeggen voor het pontificaat van paus Benedictus XVI en Gods zegen te vragen over het komend conclaaf. Mgr. J. Punt, die weer terug is van zijn bezinningsperiode in Zuid-Spanje, was hoofdcelebrant.

Op Aswoensdag was ik ’s avonds in de Sint Jan de Doperparochie in Haarlem om de Eucharistie te vieren en het askruisje uit te delen. Het was een goed verzorgde viering met gemengd koor en een bijna volle kerk met mensen van alle leeftijden, van heel jong tot heel oud, veel kinderen ook. En natuurlijk stonden we ook stil bij het bericht over het aftreden van onze paus en we hebben gebeden voor hem en om een goede opvolger.

Zojuist hebben we tot onze grote verrassing het besluit van paus Benedictus XVI vernomen om op 28 februari a.s. Terug te treden om gezondheidsredenen. Dit is een besluit dat sinds het aftreden van de kluizenaar-paus Coelestinus V geen precedent meer heeft gekend.

In het woord kardinaal zit het Latijnse "cardo" wat scharnier of deurpin betekent en wat verwijst naar de "scharnierfunctie" die de kardinalen vervullen.

De Codex Iuris Canonici  is bij verschijnen “het laatste conciliedocument” genoemd, omdat dit wetboek de leer van het tweede Vaticaans concilie heeft “vertaald” naar de praktische regelingen. Het concilie heeft de sacramentaliteit van de Kerk beklemtoond en bevestigd dat door de sacramenten een deelname wordt geschonken aan de zending van Christus en de kerk. Het kerkelijk wetboek heeft op allerlei terreinen van het kerkelijk leven de band tussen het ontvangen sacrament (doopsel, vormsel, wijding) en de uit te oefenen bevoegdheid onderstreept en versterkt, zodat meer tot zijn recht is gekomen dat de kerkelijke taken worden uitgeoefend uit kracht van de sacramenten die men heeft ontvangen.