Zoeken

In het weekend van 7-8 september vond de voorbereiding op de investituur plaats van de nieuwe leden van de Constantijnse Orde. Naast een geestelijk en vormend aspect had het weekend ook de bedoeling dat de nieuwe leden elkaar en de orde beter leerden kennen. Hun missie is: getuigen en dienen. Daarover hield ik de conferentie waarvan U hier de tekst kunt lezen.

De afgelopen week tot zaterdag 27 juli nam ik deel aan de priesterretraite onder leiding van pater Marc Lindeijer s.J. Die retraite stond in het teken van Thérèse van Lisieux, over wie paus Franciscus vorig jaar op 15 oktober de mooie Apostolische Exhortatie "C'est la confiance" (Dat is het vertrouwen) heeft uitgegeven.

Voor priesters, diakens, catechisten en pastoraal werkers van ons bisdom wordt een retraite aangeboden in de Foyer de Charité in Thorn. Het is een mooie plaats om de jaarlijkse retraite te doen. Van harte aanbevolen!

Woensdag 4 oktober, feestdag van Sint Franciscus, werd in Rome de nieuwe Exhortatie van paus Franciscus over het klimaat gepresenteerd en in het Benedictushof in Egmond werden twee nieuwe boeken over en rond de kerstal ten doop gehouden. Dat had allemaal alles met de heilige Franciscus te maken.

Deze Paaszondag bereikte mij het bericht van het overlijden van Huub Oosterhuis. Twee jaar geleden mocht ik hem een bemoedigende brief van paus Franciscus overhandigen. Bij die gelegenheid en ook daarna bleek mij de verbondenheid van Huub Oosterhuis met paus Franciscus wiens Encyclieken en Exhortaties hij met veel positieve belangstelling las. Mogen hij in vrede rusten!

"Adieu aan Benedictus XVI, nederige werker in de wijngaard van de Heer" met deze woorden maakte het Vaticaan vanmorgen bekend dat emeritus paus Benedictus XVI op oudejaarsmorgen om 9.34 uur op 95 jarige leeftijd naar het huis van de Vader is overgegaan. Het is met dankbaarheid dat ik denk aan wat hij als theoloog, als herder, prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer en paus voor de Kerk heeft betekend. Om 19.00 uur wordt vanavond (31 december 2022) een heilige Mis gevierd in de kathedraal tot intentie van de overleden emeritus-paus. Aansluitend aan het Angelus luidde de doodsklok van de de kathedrale basiliek voor paus Benedictus op deze oudejaarsdag.

Deze ochtend stond over twee pagina's een artikel in het Nederlands Dagblad met als kop: ‘Protestanten vieren Pride, katholieken zwijgen’. Waarom heeft de katholieke kerk geen speciale evenementen en uitingen in deze week?

Donderdag 31 maart hebben we een bisdomstaf-vergadering gehouden met alle gedelegeerden. Het was door Corona lange tijd niet fysiek mogelijk geweest, maar gelukkig konden we elkaar nu weer ontmoeten. Dit keer stonden we bijzonder stil bij de ontwikkelingen op het vlak van reorganisatie van kerken en parochies, financiën en dergelijke. Aan het begin van de bijeenkomst heb ik een inleiding gehouden over de hobbels en blokkades op de weg naar een missionaire kerk.

Het is een jaar geleden dat ik in Amsterdam een bezoek heb gebracht aan Huub Oosterhuis. Het was een plezierige en hartelijke ontmoeting. Ik mocht hem een speciale attentie brengen: een brief van zijn oud-ordegenoot paus Franciscus.

Paus Franciscus heeft in de Apostolische exhortatie Amoris Laetitia, die (ruim) vijf jaar geleden is verschenen, uitgenodigd de gezinnen te helpen en te begeleiden. In ons bisdom hebben we daaraan gehoor willen geven: de steun die we jongeren en gezinnen willen geven is één van onze speerpunten. Sinds enkele maanden is een echtpaar aangesteld om initiatieven op dit punt te ontwikkelen. Ëén van onze priesters heeft de cursus gevolgd die als implementatie van Amoris Laetitia door de Romeinse Rota was georganiseerd. Ook zijn er gebedsinitiatieven, zoals een initiatief vanuit Polen dat al verschillende jaren loopt en op allerlei gebied een link legt met ons land.

Op 19 maart, hoogfeest van sint Jozef, was ik in Heiloo om er in dit jaar dat aan Jozef is gewijd, het jaar van het gezin te openen, dat paus Franciscus heeft uitgeroepen. Jozef was een echte familie-man: in zijn leven staat de zorg voor de heilige Familie, voor Jezus en Maria centraal.

In het "woord van de bisschop" heb ik dit keer aandacht besteed aan de verschillende speciale jaren en dagen die paus Franciscus heeft ingesteld. Zo richt de paus onze aandacht ook eens op iets anders dan de pandemie...

Paus Franciscus heeft op 11 januari bekend gemaakt dat de aanstellingen tot lector en acoliet, diensten in de Kerk die op grond van het doopsel en vormsel wordt verricht, geopend zullen worden voor vrouwen. Daartoe wordt canon 230 par. 1 van het kerkelijk wetboek gewijzigd en wordt de liturgie van de aanstellingen aangepast.

Op de 26e zondag door het jaar was ik in de kathedraal waar we in ons gebed bijzonder hebben gedacht aan de kinderen en andere vluchtelingen in de kampen, aan de mensen van Tata-steel die in onzekere tijden leven, aan de bedrijven die lijden door de corona-pandemie en andere intenties (zie onder). Het katholieke geloof is een blij geloof, maar wel serieus. Het is een geloof in een God die nieuwe kansen geeft...

Zaterdag 29 februari kwamen de catechisten bijeen in het bisschopshuis bij de kathedraal in Haarlem. Het was voor mij een goede gelegenheid om te luisteren naar hun ervaringen, ons te bezinnen op de roeping tot catechist en te bespreken hoe we de taak en de roeping van de catechist meer onder de aandacht kunnen brengen bij de priesters en diakens, in de opleiding en natuur bij mogelijke kandidaten!

Paus Franciscus heeft op woensdag 12 februari om 12.00 uur de Apostolische Exhortatie Querida Amazonia bekend gemaakt. Het uitgebreide document is geschreven naar aanleiding van de bisschoppen-synode voor Amazonië die van 6 tot 27 oktober is gehouden. Het document gaat in op vele aspecten van dit grote gebied: sociaal, cultureel, ecologisch en natuurlijk de kerkelijke aspecten. De paus heeft een droom en die droom blijft niet beperkt tot Amazionië..!

Zondag 2 februari vierden we de Opdracht van de Heer in de tempel (Maria Lichtmis) en de Dag voor het Godgewijde leven. In de kathedraal en het bisschopshuis vond een speciale ontmoeting voor de religieuzen plaats. Tijdens de Mis werd een habijt gezegend en stonden we stil bij toewijding en trouw, controle of vertrouwen en de vraag: wanneer is ons leven voltooid...?

Vrijdag 22 november heb ik deelgenomen aan een ontmoeting van Europese bisschoppen, die was georganiseerd door de Gemeenschap van Sant’ Egidio in Rome. Een twintigtal bisschoppen was daar uitgenodigd om met elkaar van gedachten te wisselen aan de hand van een inleiding van prof. Andrea Riccardi, stichter van de Gemeenschap van Sant’ Egidio.

Regelmatig komt het in reacties en discussie op Facebook naar voren: de plaats van vrouwen in de kerk. Kan de kerk daar niet iets in veranderen en vrouwen tenminste tot diaken wijden? Deze zomer zag lk wat dit betreft een interessante afbeelding in het museum van La Grande Chartreuse.

Diaken Colm Dekker is per 1 maart 2019 begonnen als stadsdiaken voor Amsterdam met een aanstelling van de bisschop van Haarlem-Amsterdam. De aanstelling werd mogelijk gemaakt door de Caritas instellingen (PCI’s) van de Amsterdamse parochies. 8 Mei was ik in de St. Augustinuskerk (‘De Nieuwe Augustinus’) aan de Kamperfoelieweg in Amsterdam Noord voor een presentatie. Ook was er een schrijnend verslag over de We are here-groepen van ongedocumenteerden.

Op dinsdag 2 april is de post-synodale apostolische exhortatie Christus vivit! (Christus leeft!) verschenen, bedoeld om jonge mensen “te herinneren aan bepaalde overtuigingen die uit ons geloof voortkomen en om jullie te bemoedigen om te groeien in heiligheid en inzet voor jouw persoonlijke roeping”. Het document wordt ook tot heel de kerk gericht, omdat heel de kerk betrokken is: jongerenpastoraal als synodaal proces.

Tijdens zijn apostolische reis naar de Verenigde Arabische Emiraten heeft paus Franciscus samen met de Groot Iman van Al-Azhar, Ahmad Al-Tayyeb een document getekend over de broederschap onder de mensen. Het document heeft naast positieve ook negatieve reacties opgeleverd: had de paus de waarheid van het katholieke geloof verloochend?

Zaterdag 13 oktober vond in het Diocesaan centrum bij Onze Lieve Vrouw ter Nood in Heiloo de vrijwilligersdag van het bisdom plaats. De opkomst overtrof de verwach­tingen, waardoor er de nodige aanpassingen hadden moeten plaatsvinden. Een luxe probleem en zulk soort problemen hebben we graag! Het was een geslaagde dag, mede door de inspirerende lezing van Leo Fijen.

Op zondag 4 maart was er weer een familiedag in Heiloo. Heel wat gezinnen met hun kinderen waren bij O.L. Vrouw ter Nood voor bezinning, onderling contact en een heilige Mis.Op deze zondag heb ik een inleiding gehouden over het eerste deel van Amoris Laetitia, het document van paus Franciscus over huwelijk en gezin.

Paus Franciscus heeft voor oktober 2018 een gewone algemene bisschoppensynode bijeengeroepen over de jongeren, hun geloof en het onderscheiden van hun roeping. Onlangs verschenen de ‘Lineamenta’, een voorbereidend document vanuit Rome, dat laat zien de leefwereld van de jongeren goed te begrijpen. Donderdagavond 8 juni bespraken zeventien jongeren een aantal van de vragen die bij dat document zijn gevoegd.

Op maandag drie oktober legden de kandidaten voor de diakenwijding op 12 november aanstaande de geloofsbelijdenis en de eed van trouw af. Daarmee werd voor ieder duidelijk wie er tot (transeünt) diaken gewijd gaan worden. Twee andere seminaristen ontvingen de aanstelling tot lector.

Een priester of seminarist kan niet volstaan met het aan­vaarden van het celibaat als iets wat er nu een­maal bij hoort. Het is een levens­keuze die nauw samen­hangt met de betekenis van het priester­schap. De Kerk heeft de celibaats­ver­plich­ting van de priesters door de eeuwen heen bewaard.

Heeft Amoris Laetitia, de Apostolische Exhortatie van paus Franciscus, de kerkelijke leer veranderd? In voetnoot 351 van de Exhortatie wordt gezegd dat personen die in irreguliere situaties leven in bepaalde gevallen de hulp van de sacramenten kunnen ontvangen. Maar als de paus zoiets belangrijks verandert, waarom heeft hij dat dan in een voetnoot gedaan? Of wilde de paus het een beetje stiekem doen?

Onder ‘Artikelen’ is een aantal artikelen toegevoegd over het ‘canoniek recht’. Deze artikelen zijn geruime tijd geleden gepubliceerd in tijdschriften, maar vanwege hun actuele betekenis hier nu opgenomen.

Op vrijdag 8 april is het pauselijk document verschenen dat geschreven is naar aanleiding van de laatste bisschoppensynodes over huwelijk en gezin: de postsynodale apostolische exhortatie Amoris Laetitia, gedateerd op 19 maart van dit jaar. Het is een van de omvangrijkste pauselijke documenten ooit.

Volgende week, op 8 december, werd het tweede Vaticaans concilie vijftig jaar geleden plechtig afgesloten. Deze vergadering van alle bisschoppen ter wereld, die plaats vond tussen 1962 en 1965, heeft de grote lijnen voor het kerkelijk leven uitgezet, waarop paus Franciscus voortbouwt. Op vrijdag 4 december vond in de Aula van de Nijmeegse Radboud Universiteit de herdenking plaats van de vijftigste verjaardag van een van de twee hoofddocumenten van het tweede Vaticaans concilie: Gaudium et Spes.

De bisschoppensynode is afgesloten en er is in zeer korte tijd een eindverslag gereed gekomen dat in al zijn onderdelen op tweederde meerderheid van de stemmen van de synodevaders kon rekenen. Het document wordt aangeboden aan de paus en - anders dan eerder was gezegd - bestaat nu het vermoeden dat er wellicht toch een pauselijke apostolische exhortatie over huwelijk en gezin zal komen.

Deze inleiding - oorspronkelijk gehouden tijdens een retraite voor priesters en diakens - gaat over de algemene roeping tot heiligheid, thema van het vijfde hoofdstuk van de dogmatische constitutie Lumen Gentium van het tweede Vaticaans concilie. Het gaat over een streven naar heiligheid dat aangepast moet zijn aan onze roeping in het leven. En wat is de beekenis van de drie evangelische raden?

Vrijdag 6 maart waren de seminaristen van het Redemptoris Mater seminarie van het bisdom Haarlem-Amsterdam en vele gelovigen die er bij een de gemeenschappen van de Neocatechumenale Weg betrokken zijn, in Rome voor een ontmoeting met paus Franciscus. Tijdens deze audiëntie werden tweehonderd gezinnen uit de hele wereld ls missie-gezin uitgezonden. Het was de tweede keer dat de paus deze uitzending deed.

Onderwerp van de Synode over Huwelijk en Gezin is aller­eerst de roeping en zending van het gezin, maar in de marge van dit thema is veel gesproken over de barm­har­tig­heid waarmee mensen in levens­situaties die kerkelijk niet geordend zijn, tegemoet getreden moeten worden en over mogelijke 'oplossingen' voor hun situatie, waardoor zij kunnen biechten en communiceren.

Op donderdag 15 januari hield het dekenaat Haarlem-Amsterdam een nieuwjaarsreceptie in Heemskerk in de Esplanadezaal van de Mariakerk, waar deken Ton Cassee woont. Diezelfde avond vond een bijeenkomst plaats bij gelegenheid van het tienjarig bestaan van het Regionaal Diaconaal Centrum IJmond-Noord, waar ik de lezing heb gehouden die hieronder is weergegeven.

Vrijdag 21 november was het precies vijftig jaar geleden dat het hoofddocument van het tweede Vaticaans concilie, de dogmatische constitutie over de Kerk “Lumen Gentium” door dit concilie werd aangenomen. De vernieuwende en verdiepende visie van deze tekst heeft de katholieke Kerk diepgaand beïnvloed en moet nog steeds meer verwerkelijkt worden.

Zondagavond 5 oktober heeft zuster Maria Rachele haar eeuwige geloften afgelegd en de monastieke wijding ontvangen in het klooster van Maria, tempel van de heilige Geest te Aalsmeer. De jonge gemeen­schap vierde dit jaar voor de derde maal geloften en opnieuw waren er vele gasten gekomen uit Brussel, waar de zuster vandaan komt, uit Italië en natuur­lijk ook uit Nederland. Ook een groot aantal priesters was gekomen om aan de mooie viering deel te nemen.

Op 21 september werd in de Titus Brandsmakerk in Amstelveen gevierd dat de nieuwe gefuseerde R.K. Parochie Amstelland van start ging: één parochie met vijf geloofsgemeenschappen. Aan de ene kant betekende het een omzien in weemoed: de parochie in Amstelveen zal niet langer toevertrouwd zijn aan de Carmelieten, hoewel gelukkig de Carmeliet pastoor Tom Buitendijk in de parochie werkzaam blijft. Maar vooral een positief uitzien naar de toekomst voerde de boventoon

Vertegenwoordigers van verschillende r.k. migranten­gemeen­schappen waren op zaterdag 21 juni bijeen in de parochie­zaal van de Nossa Senhora de Fatimakerk in Amsterdam om zich te buigen over de caritas in de migranten­gemeen­schappen. “Huiselijk geweld is het grootste probleem”, vertelde pastoraal werker Toos Beentjes van Casa Migrante

Aan het einde van de bisschoppenvergadering van 17 juni werd de Nederlandse uitgave van de Apostolische Exhortatie “Evangelii Gaudium” van paus Franciscus gepresenteerd. Perschef Anna Kruse bood de bisschoppen een exemplaar aan. Het is voor € 15,50 (incl. porto) te bestellen.

Na hun maandelijkse vergadering van 13 mei hebben de Nederlandse bisschoppen afscheid genomen van diaken mr. dr. J (Hans) B.M. Nijhuis (66), secretaris-generaal van de bisschoppenconferentie. Hij wordt opgevolgd door mw. mr. P.S.J.M. Daalmans.

Voor de viering van Witte Donderdag was ik in Bovenkarspel, bij diaken Randy Simileer. De kerk was prachtig versierd doordat een bloemenhandelaar was overleden en kort voor Witte Donderdag voor hem de uitvaart was geweest. Maar die mooie bloemen pasten natuurlijk heel goed bij de gedachtenis van de instelling van de heilige Eucharistie en het wijdingssacrament.

Op Palmzondag wordt wereldwijd in de katholieke Kerk een Jongerendag gevierd, die paus Franciscus dit jaar onder het thema “Zalig de armen van geest” stelde. Ook in het bisdom Haarlem-Amsterdam is deze dag gevierd met een jongeren-eucharistieviering in de Sint Josephkerk in Haarlem en een programma bij Binnensteeds en het oecumenische Stem in de Stad, centra voor opvang van daklozen en andere mensen in nood.

Op woensdag 2 april heb ik voor de Alphacursus in de Apostelkerk in Beverwijk over de Kerk gesproken en de dag ervoor, dinsdag 1 april was ik in de pastorie van de Sint Nicolaasbasiliek voor een lezing voor kerkbestuur en vrienden van de parochie over de nieuwe Apostolische Exhortatie "Evangelii Gaudium" van paus Franciscus.

De caritasdag van het bisdom Haarlem-Amsterdam was zaterdag 29 maart geheel geconcentreerd op het betrekken van jongeren bij het caritas-werk. Dit is van groot belang, zoals paus Franciscus de Nederlandse bisschoppen zei bij het Ad Limina bezoek. Niet alleen vanwege het goed dat hier wordt gedaan aan mensen die het niet gemakkelijk hebben, maar de caritas vanuit de Kerk heeft nog die extra dimensie van een hulp te zijn om Christus in het gelaat van de arme te herkennen.

Zaterdag 8 februari werd in de Rotterdamse kathedraal het gouden priesterfeest van mgr. drs. Aadrianus H. van Luijn sdB gevierd, waarbij alle Haarlemse bisschoppen aanwezig waren, naast verschillende andere bisschoppen, hoogwaardigheidsbekleders uit kerk en samenleving en vele gelovigen uit het bisdom.

Paus Franciscus heeft ons afgelopen zondag, bij de sluiting van het Jaar van het Geloof zijn eerste Apostolische Exhortatie Evangelii Gaudium gegeven. De tekst is zeer inspirerend en gemakkelijk te lezen, in directe en begrijpelijke taal. De afgelopen maanden heeft de paus ons door zijn preken en woordjes al voorbereid op wat hij in deze Exhortatie wilde zeggen, die programmatisch is voor zijn pontificaat, aldus de paus zelf.

De publieke omroep zendt momenteel in het schooltv weekjournaal steeds een onderdeel uit waarin “dokter Corrie” seksuele voorlichting geeft. De wijze waarop zij dit doet is nogal banaal en in de sfeer van dat je moet doen wat je leuk vindt.

Een priester of seminarist kan niet volstaan met het aanvaarden van het celibaat als iets wat er nu eenmaal bij hoort. Het is een levenskeuze de nauw samenhangt met de betekenis van het priesterschap. De Kerk heeft de celibaatsverplichting van de priesters door de eeuwen heen bewaard.