Zoeken

Op zondag 14 april tegen 02.30 uur ’s morgensvroeg is pastoor Jan Vriend overleden. Tot 2022 was hij rector van de Sint Jans basiliek en pastoor van de parochie van Laren, waar hij meer dan veertig jaar is geweest.

Over weinig zaken ontstaat meer commotie dan wanneer het over kerksluitingen gaat. Het komt er dan al gauw op neer dat de schuld bij "het bisdom" wordt gelegd. "Het bisdom wil kerken sluiten" en "de bisschop moet het zelf maar eens komen uitleggen", hoor je dan.

Woensdagmiddag 26 juli was er in het bisschopshuis bij de kathedraal een ‘Meet & Greet’ met de bisschop. Maar de bisschop kwam bijna een uur te laat... Hoe kwam dat?

Donderdag 20 april vierde het oud-katholieke bisdom Haarlem zijn traditionele dagje uit en kwam op bezoek in de katholieke Sint Bavokathedraal, onder leiding van bisschop Dick Schoon.

Onverwacht dook ik aan het einde van de Eucharistieviering op in de volle Augustinuskerk aan de Amstelveenseweg in Amsterdam waar Ambro Bakker volgens het liturgieboekje vierde dat hij 53 jaar priester was. Maar er was natuurlijk meer aan de hand...

Op de besturendag die zaterdag 10 september in Heiloo is gehouden heb ik mijn visie gegeven op de toekomst van de parochie en wat er zou moeten gebeuren in ons bisdom om die toekomst voor te bereiden. Er waren ook presentaties door de econoom, de stafmedewerker kerkopbouw, jongeren- en gezinspastoraat en een presentatie door de vicaris-generaal.

Donderdagavond was de Diocesane Pastorale Raad bijeen om te spreken over de thema's van de synode. Het synodaal proces ter voorbereiding op de bisschopensynode van 2023 voltrekt zich in ons bisdom langs drie grote lijnen en er zijn al vele bijeenkomsten gehouden of gepland.

Op zondag 12 september bracht ik een bezoek aan de receptie bij het afscheid van pastoor Kees van Lent in Hoofddorp. In de bijbelse tuin achter de kerk waren vele mensen bijeen om deze ondernemende priester te bedanken voor 25 jaar inzet. Het cadeau was een prachtig opgeknapt voorplein, helemaal nieuw en fraai beschilderd.

Woensdag 1 september vond voor het eerst sinds lange tijd weer een "fysieke" kapittelvergadering plaats. Het was de eerste gelegenheid voor een (eenvoudige) installatie van de deken van Alkmaar, Franklin Brigitha als kanunnik.

Woensdag 30 juni kwam de priesterraad bijeen voor vergadering, dit keer in Almere. Die avond vergaderde de Diocesane Pastorale Raad in het bisschopshuis, donderdagmiddag - na de Stafvergadering - kwamen de dekens daar bijeen. Het was goed iedereen na lange tijd weer ontmoeten. Waarover spraken zij?

Vrijdagmiddag en -avond 25 juni waren de medewerkers van het bisdom (de diocesane curie) bijeen in en rond de Tiltenberg in Vogelenzang, waar de kantoren momenteel gevestigd zijn. Vicaris generaal mgr. Bart Putter hield een toespraak waarin hij terugblikte op de afgelopen anderhalf jaar van thuis werken; hij verwelkomde nieuwe medewerkers en nam afscheid van wie vertrokken zijn. De bijeenkomst was voor mij een gelegenheid om een korte terugblik op het afgelopen jaar én een vooruitblik te geven.

De Congregatie van de Goddelijke eredienst in Rome heeft toegestaan dat de gedachtenis van Sint Bavo voor het bisdom Haarlem-Amsterdam wordt verplaatst van 1 naar 3 oktober. Daardoor hoeft niemand meer te kiezen tussen de heilige Theresia van Lisieux, die veel vereerd wordt en de heilige patroon van de stad en de kathedraal van Haarlem.

Woensdag 3 februari kwamen de Priesterraad en de Diocesane Pastorale Raad (DPR) bijeen. De priesterraad vergaderde ’s middags, de DPR was ’s avonds bijeen. Tenminste: vanwege de situatie bleven we op afstand, maar waren we wel verbonden via Teams.

Dinsdagmiddag 24 november was de priesterraad bijeen in het bisschopshuis. De leden moesten wat harder spreken dan normaal want de de priesters zaten op Corona-afstand van elkaar, maar we konden elkaar verstaan. Na afloop hebben we de vespers gebeden in de kathedraal.

Vrijdag 20 november vond de vergadering van het kathedraal kapittel plaats, waarin onder meer de jaarrekening van het bisdom werd besproken. Ook werden twee nieuwe kanunniken welkom geheten: dr. Rafael Ojeda, die tijdelijk tot kanunnik is benoemd vanuit de priesterraad en - zoals gebruikelijk - de vicaris generaal.

Op dinsdag 29 september was de nieuw-gekozen priesterraad bij elkaar in het bisschopshuis voor de eerste vergadering. Onder de vele onderwerpen die ter sprake kwamen, was natuurlijk ook de corona-situatie waarin we ons nu bevinden. Veel parochies kampen met grote financiële tekorten en nog niet alle kerkgangers zijn terug.

Johannes Willibrordus Maria Hendriks wordt geboren te Leidschendam op 17 november 1954 in een katholieke familie als zoon van Wim en Nelly Hendriks-Van Heiningen († 2022). Zijn vader († 2013) is tuinder en veilingbestuurder. Hij volgt het klein-seminarie (later: diocesaan college) Leeuwenhorst te Noordwijkerhout, waaraan hij in 1973 eindexamen gymnasium α doet. Daarna studeert hij aan Katholieke Theologische Hogeschool te Amsterdam, waar hij de propedeuse doet, en aan het Groot-seminarie Rolduc te Kerkrade, waar hij zijn priesterlijke vorming voltooit. Aansluitend doet hij zijn pastorale jaar in de St. Petrusparochie te Leiden.

Beschrijving van de levensloop van Mgr. Hendriks.

Pastoor Samuel Marcantognini is pastoor van de Matteüsparochie van Hoorn en administrator van Westfriesland Zuid Oost. Daarnaast doceert hij aan het seminarie en hij is lid van de priesterraad. Toch heeft hij tijd gevonden om een licentiaat te behalen en nu bovendien te promoveren tot doctor in de Theologie met specialisatie in de liturgische pastoraal.

Aansluitend aan de vergadering van de priesterraad beklommen bisschop mgr. Jozef Punt, de leden van de priesterraad en ikzelf de trappen naar de koepel en de gewelven van de kathedraal, op weg naar de luchtbrug die de beide torens tijdelijk verbindt.

Maandagmiddag mocht ik tijdens de vergadering van de priesterraad aan bouwpastoor Sandor Koppers van Almere een antieke kelk overhandigen als cadeau voor de nieuwe kerk die daar zal gaan verrijzen.

Op dinsdagmorgen 29 mei vond in de Martelaren van Gorcum-kerk aan het Linneaushof in Amsterdam de uitvaart plaats van pastor Leo Nederstigt, priester van het bisdom Haarlem-Amsterdam, lid van de priesterraad en tot vorig jaar pastoor van de parochies van het samenwerkingsverband Clara-Franciscus. Hij stierf na een lange periode van ziekte, die hij moedig en met veel geloof heeft beleefd.

Dinsdagmorgen 22 mei is pastor Leo Nederstigt overleden, na een lang ziekbed, dat hij moedig en met geloof heeft doorstaan. In zijn ziekte bleef hij wie hij was: een priester die met vele mensen in gesprek was en hen met hartelijke, vaderlijke woorden de weg wees naar God

Het zal voor bijna iedereen wel duidelijk zijn dat het noodzakelijk is geworden parochies op te heffen of samen te voegen en bepaalde kerkgebouwen niet langer voor de eredienst te bestemmen. Dit is nodig geworden door de vergrijzing, het sterk terug gelopen aantal gelovigen dat aan de eredienst deelneemt en in samenhang daarmee de verminderde beschikbaarheid van financiële middelen. Toch is het van belang deze situatie niet slechts defensief te benaderen, als een “ krimpscenario” dat de Kerk steeds verder in een hoek drijft.

Nu het nieuwe werkjaar weer - ruimschoots - is begonnen, is het goed om even stil te staan bij enkele initiatieven en voornemens voor de komende tijd, want de Kerk in onze streken staat voor grote uitdagingen. In het bisdom zijn we daarom bezig om tot een beleidsplan te komen om de toekomst voor te bereiden.

Het kerkelijk wetboek stelt dat wie uit schuldige nalatigheid op onwettige wijze een handeling van kerkelijke macht of bediening of taak stelt of nalaat met schade voor een ander, moet worden gestraft. Wie misbruik maakt van een taak of kerkelijke macht, moet eveneens worden gestraft naar gelang de ernst van zijn handelen of nalaten. Dat geldt voor ieder die kerkelijke verantwoordelijkheid draagt, ook voor een diocesane bisschop.

Eerder dan in sommige andere landen waar het onderhoud van de kerken met publiek geld wordt gefinancierd, komen kerken in Nederland voor de noodzaak te staan hun gebouwen te onttrekken aan de eredienst en ze te vervreemden. Het zal in de meeste gevallen voor de eigenaar niet mogelijk zijn het gebouw af te breken, omdat de burgerlijke overheid de vergunning daartoe niet verleent. Dit stelt parochies en gemeenten nogal eens voor bijzondere moeilijkheden: het is niet gemakkelijk een goede herbestemming voor kerkgebouwen te vinden.

Op vrijdag 19 februari kwam de priesterrraad van het bisdom Haarlem Amsterdam bijeen in het bisschopshuis aan de Nieuwe Gracht. Wellicht voor het laatst, want de volgende vergadering is over twee maanden en mogelijk is dan de verhuizing van het bisdom al in volle gang.

Op zondag 13 september vierde pastoor Nico van der Peet dat hij vijfentwintig jaar eerder tot priester was gewijd. De Eucharistieviering kon ik niet meemaken, ik hoorde wel dat die heel mooi was geweest en de kerk was zeker vol, maar dat is die tegenwoordig altijd wel in Amsterdam Noord...

De nieuwe priesterraad kwam in het bisschopshuis bijeen op dinsdag 16 december. Afgelopen november vonden de verkiezingen plaats waaraan de diocesane priesters en de priesters met een zending in het bisdom kunnen deelnemen.

Op 16 november herdacht pastor Leo Nederstigt met vele parochianen uit het parochieverband HH. Clare en Franciscus in Amsterdam Oost, dat hij veertig jaar geleden tot priester was gewijd. Een volle HH. Martelaren van Gorcum kerk kwam dat samen met hem vieren.

Maandagmiddag 30 juni vergaderde de priesterraad voor de laatste keer voor het zomerreces. De vergadering vond dit keer plaats in het Fundament, de nieuwe crypte die onder de parochiekerk van Hoofddorp is gebouwd.

Vrijdag 21 juni werd in Heiloo de ontmoetingsdag voor de actieve priesters gehouden. Deze dag die een initiatief is van de priesterraad is, wordt voor de derde keer gehouden en de bedoeling ervan is de priesters gelegenheid te geven met elkaar in gesprek te gaan rond thema's die hen allen bezig houden.

Deze week zijn er veel vergaderingen: het officium educationis (zie vorig bericht), de Raad voor Economische Aan­ge­legen­heden van het Bisdom, die over de financiële aange­legen­heden gaat, de maande­lijkse Bisschoppen­conferentie waarin de bisschoppen over een veelheid aan thema’s vergaderen, een benoe­mingen­vergadering, de priester­raad, de Diocesane Pastorale Raad die voor het eerst bijeen kom, de staf­vergade­ring van het bisdom, dagelijks bestuur en algemeen bestuur van de Nederlandse Katholieke Schoolraad en nog twee “ad hoc” vergaderingen.

Op De Tiltenberg werd op vrijdag 12 april een studiedag gehouden voor priesters, diaken, pastoraal werkers, catechisten en cateche­tische mede­werkers van het bisdom. Behalve de Eucharistie­viering, middag­gebed, lunch en uit­wisseling in groepen, waren er twee lezingen. Tegen de vijftig deelnemers maakten de dag mee.

Deze schaal met een losse mensenfiguur werd enige tijd geleden in de priesterraad van het bisdom Haarlem-Amsterdam door een slachtoffer van seksueel misbruik aangeboden. De schaal met de mens symboliseert een mens die gekweld en bepaald wordt door een traumatische gebeurtenis, zoals seksueel misbruik dat is.

Het volgende artikel is gepubliceerd in het maart-nummer van "Samen Kerk"

Er is de laatste jaren gelukkig meer aandacht gekomen voor de slachtoffers van seksueel misbruik. De Nederlandse bisschoppen hebben een onafhankelijke commissie Deetman ingesteld om het misbruik in katholieke instellingen te laten onderzoeken. Die commissie heeft in december rapport uitgebracht en gaat nu nog een aanvullend onderzoek doen over misbruik van meisjes en over geweld. Mishandeling en misbruik zijn omvangrijke problemen in kerk en maatschappij. De heer Deetman verzuchtte bij de presentatie van het rapport van de commissie: “Wat is er aan de hand met de Nederlandse samenleving?”

De Codex Iuris Canonici  is bij verschijnen “het laatste conciliedocument” genoemd, omdat dit wetboek de leer van het tweede Vaticaans concilie heeft “vertaald” naar de praktische regelingen. Het concilie heeft de sacramentaliteit van de Kerk beklemtoond en bevestigd dat door de sacramenten een deelname wordt geschonken aan de zending van Christus en de kerk. Het kerkelijk wetboek heeft op allerlei terreinen van het kerkelijk leven de band tussen het ontvangen sacrament (doopsel, vormsel, wijding) en de uit te oefenen bevoegdheid onderstreept en versterkt, zodat meer tot zijn recht is gekomen dat de kerkelijke taken worden uitgeoefend uit kracht van de sacramenten die men heeft ontvangen.