Zoeken

Maandagavond 7 oktober, gedachtenis van de Maagd Maria van de rozenkrans, zijn twee kandidaten aangesteld tot acoliet tijdens de eerste Willibrorddag van het nieuwe studiejaar. Met prof. Frans van Ittersum stonden we ook stil bij "transhumanisme".

In het weekend van 7-8 september vond de voorbereiding op de investituur plaats van de nieuwe leden van de Constantijnse Orde. Naast een geestelijk en vormend aspect had het weekend ook de bedoeling dat de nieuwe leden elkaar en de orde beter leerden kennen. Hun missie is: getuigen en dienen. Daarover hield ik de conferentie waarvan U hier de tekst kunt lezen.

Op donderdag 11 juli heeft het Dicasterie voor de Geloofsleer het negatieve oordeel over de vermeende verschijningen en openbaringen die verbonden waren met de devotie tot de Vrouwe van alle volkeren nogmaals bevestigd. Ten aanzien van de verering van Maria als Vrouwe van alle volkeren geldt dan ook dat we ons strikt houden aan afspraken die daarover met het Dicasterie voor de Geloofsleer in 2020 zijn gemaakt. Ik roep iedereen op dat te (blijven) doen.

Op 9 november is Z. Exc. mgr. dr. Francois Bacqué plotseling in Rome overleden. Hij is 87 jaar oud geworden. Mgr. Bacqué was tot zijn emeritaat Apostolisch Nuntius in Nederland.

Il 15 agosto ho celebrato la Messa solenne sul Sacro Monte di Varese. Lungo la salita del Sacro Monte si trovano delle cappelle splendide del '600 dedicate ai misteri del rosario. Giuseppe Bernascone con un nutrito gruppo di artisti ha creato allora scene che rappresentano in quindizi cappelle i misteri del rosario. In cima del monte si trova la basilica dedicata all'incoronazione della Madonna. Ma come è stata questa festa annuale dell'Assunzione di Maria? ( Nederlandse tekst hieronder)

Op Nieuwjaarsdag wensen we elkaar een goed, voorspoedig, gezond, gelukkig jaar toe: "Zalig Nieuwjaar"! Deze eerste dag biedt ook alle aanleiding om elkaar vreugde en vrede toe te wensen. Een nieuwjaarsboodschap.

Op woensdag 8 december, Hoogfeest van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria, eindigt het jaar dat door paus Franciscus aan Sint Jozef was gewijd. Dit krijgt in ons bisdom een bijzonder accent doordat op deze dag de bekende kerk in de Kalverstraat van Amsterdam (die in de volksmond de Papegaai genoemd of "Kwartier voor God") haar oorspronkelijke titel heeft terug gekregen: Sint Jozef.

Zaterdag 25 september vond in de Mozes en Aäronkerk in Amsterdam de bijeenkomst van ons bisdom plaats voor de Werelddag voor Migranten en Vluchtelingen onder het thema "Naar een steeds groter 'wij'", dat paus Franciscus dit jaar aan deze dag heeft meegegeven. Hoe gaan we met vluchtelingen en migranten om? De paus heeft daar vier sleutelwoorden voor gegeven.

Zaterdag 7 augustus hadden we tijdens de priestervakantie een ontmoeting met de aartsbisschop van Milaan en de bisschop van Brescia tijdens een gezellige maaltijd, boven op een berg.

Zaterdag 19 juni was de open dag van het Sint Bonifatiusinstituut voor mensen die nader kennis willen maken met dit studie- en vormingsprogramma. Tijdens de Eucharistieviering aan het begin van de studiedag heb ik aan twee kandidaten voor het permanent diaconaat de 'Admissio' mogen verlenen. Een mooi gebeuren waarover ik graag iets meer vertel.

Paus Franciscus heeft bij Motu Proprio Antiquum Ministerium van 10 mei 2021 het dienstwerk van Catechist ingesteld voor de gehele Kerk. Een liturgische ritus voor de aanstelling volgt nog. Helemaal nieuw is dit zeker niet en in het bisdom Haarlem-Amsterdam kennen we sinds 2004 Catechisten met een (liturgische) zegening en zending door de bisschop.

In Heiloo vond op maandag 3 mei de maandelijkse ontmoeting met de jonge priesters plaats, waarin de ervaringen worden uitgewisseld en besproken. Vanwege de veranderde richtlijnen voor opleidingen, was het voor de eerste keer sinds lange tijd weer een fysieke bijeenkomst. Tijdens de Eucharistieviering in de grote bedevaartkapel werd op dit feest van de apostelen Filippus en Jakobus, seminarist Josue Emmanuel Mejia Sanchez tot acoliet aangesteld.

Paus Franciscus heeft op 11 januari bekend gemaakt dat de aanstellingen tot lector en acoliet, diensten in de Kerk die op grond van het doopsel en vormsel wordt verricht, geopend zullen worden voor vrouwen. Daartoe wordt canon 230 par. 1 van het kerkelijk wetboek gewijzigd en wordt de liturgie van de aanstellingen aangepast.

Pater Haye Van der Meer s.j. die op dinsdag 5 januari in Nijmegen is overleden, belichaamde de geschiedenis van de katholieke kerk in Nederland van de laatste zestig jaar. Zijn uitvaart is nu alleen voor huisgenoten en familie, vanwege de lock down waarin we verkeren. Aan het begin van de (on line) studiedag van het Sint Bonifatius-instituut was er echter een heilige Mis in de Haarlemse Kathedraal voor de overledene, waarin hij werd herdacht.

Op 30 december 2020 is op de website van het bisdom Haarlem-Amsterdam een Verheldering gepubliceerd aangaande de devotie tot de Vrouwe van alle Volkeren. Hieronder vindt U van mijn hand een toelichting en pastoraal woord bij die Verheldering.

Met de beginwoorden Fratelli tutti- allen broeders (en zusters) - kiest paus Franciscus weer voor het gedachtegoed van Sint Franciscus van Assisi als uitgangspunt van een encycliek. In Laudato Si’ uit 2015 sprak de paus zich duidelijk uit over de aarde als gemeenschappelijk huis, over het milieu en klimaat(verandering) en over de verdeling van goederen en grondstoffen. In deze nieuwe encycliek is broederschap en sociale vriendschap tussen mensen het centrale thema.

Van 22 tot 25 januari heb ik deelgenomen aan een bisschoppenontmoeting in Sintra (Portugal), niet ver van Lissabon. Met ruim honderd bisschoppen van de gehele wereld volgde ik een programma van lezingen en gesprek over onderwerpen die betrekking hadden op het belang van geloof en rede voor de ontwikkeling van een meer rechtvaardige samenleving.

Zondag 29 september viert de kerk de Werelddag voor Migranten en vluchtelingen. Deze dag die als sinds 1914 wordt gehouden, heeft door paus Franciscus een belangrijke stimulans gekregen. De paus zelf zal op deze dag een speciale heilige Mis vieren op het Sint Pietersplein.

Woensdag 18 september vond in het Sint Janslyceum van Den Bosch de studiedag van de NKSR (Nederlandse katholieke Schoolraad) over burgerschapsvorming plaats, waaraan ik een bijdrage heb gegeven.

Regelmatig komt het in reacties en discussie op Facebook naar voren: de plaats van vrouwen in de kerk. Kan de kerk daar niet iets in veranderen en vrouwen tenminste tot diaken wijden? Deze zomer zag lk wat dit betreft een interessante afbeelding in het museum van La Grande Chartreuse.

Bij gelegenheid van het afscheid van mr. Jos van Gennip van Socires en van het SSKO, een steunfonds voor katholiek onderwijs, werd in het Sint-Janscentrum een klein symposium gehouden rond het thema: de Encycliek Laudato Si' (over klimaat en milieu) en het katholiek onderwijs, waarbij ik een lezing over dit thema heb gehouden.

Vrijdagavond 12 april werd in de Sint Nicolaasbasiliek de avond van de martelaren gehouden, waarbij de duizenden christenen werden herdacht die door tegen christenen gericht geweld om het leven zijn gekomen... Het zijn er veel en er is maar weinig aandacht voor hen...

Woensdagavond 14 november vond in het huis van de gemeenschap van Sant' Egidio naast de Mozes en Aäronkerk aan het Waterlooplein in Amsterdam de presentatie plaats van de Nederlandse uitgave van het boek van de stichter van Sant'Egidio Andrea Riccardi. Oud-minister prof. mr. dr. Ernst Hirsch Ballin, mw. Hilde Kieboom, vicevoorzitter van Sant' Egidio en verantwoordelijke voor de Benelux, en ik gaven een inleiding.

In het Adelbertcollege in Wassenaar werd op donderdag 20 september door de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR) een studiemiddag gehouden over het thema ‘Interculturele dialoog in het onderwijs’. Schoolleiders zijn er vaak verlegen mee, want: hoever moet je gaan op een katholieke school? Dat gaat ook over allerlei praktische zaken, van douchen tot kerstmis vieren.

Vandaag, op 2 augustus 2018, is bekend gemaakt dat paus Franciscus een gewijzigde tekst van nummer 2267 van de Catechismus van de Katholieke Kerk heeft goedgekeurd waarin de doodstraf ‘ontoelaatbaar’ wordt genoemd.

Voor een kort bezoek van nog geen dag was ik in Rome. Op de Pauselijke Lateraanse Universiteit had ik een goede ontmoeting met de nieuwe decaan en vice-decaan van de theologische faculteit waarmee ons seminarie en ons Hoger instituut voor Godsdienstwetenschappen verbonden zijn. Ook kocht ik er het nieuwe pauselijk jaarboek (Annuario Pontificio) dat vorige week is uitgekomen. Dat is interessant.

Zaterdag 24 maart was ik in Heiloo waar de besturencursus van start ging. De eerste jaren waren we van start gegaan met een limiet van 25 deelnemers. Dat hebben we maar losgelaten. Dit jaar zijn het er 48 die zich bekwamen in professioneel beheer en bestuur in de kerk. Eerder deze week waren meer dan driehonderd mensen bijeen die zich inzetten voor ledenadministratie en beheer in de parochies. Wat zijn we blij met zoveel enthousiaste vrijwilligers!

Op donderdagavond 8 maart was ik in 't Lichthuis in Weesp voor een avond over de Encycliek Laudato Si’ van paus Franciscus, georganiseerd door de PKN gemeenten uit Muiden, Muiderberg en Weesp en de parochie van Levend Water (Weesp en Muiden). De focus lag deze avond op klimaatverandering.

De Congregatie voor de sacramenten en de eredienst in Rome heeft met goedkeuring van paus Franciscus bepaald dat op de tweede Pinksterdag voortaan de (verplichte) gedachtenis zal worden gevierd van Maria, moeder van de Kerk.

29 november heb ik aan het begin van mijn eerste zitting ten overstaan van de prefect van de Apostolische Signatura, kardinaal Mamberti, de eed afgelegd waarmee ik het ambt van rechter heb opgenomen. Op de heen- en terugreis ontmoette ik KRO’s Leo Fijen die voor opnamen in Italië was geweest.

Zondag 29 oktober was er Familiedag in Heiloo met een kinderprogramma en katholieke vorming voor de ouders. Om 16.00 uur was er een gezinsmis en een licht­pro­cessie, waarna de familiedag met een gezellige maaltijd werd afgesloten. Het thema van het evangelie was liefde, maar daar beginnen meteen de problemen...

Maandag 2 en dinsdag 3 oktober heb ik een bezoek gebracht aan de Sacro Monte van Varese, een bedevaartplaats ter ere van Maria waar een priester woont met wie ik al heel lang verbonden ben en die veel onder andere voor ons seminarie en het heiligdom in Heiloo heeft gedaan.

Zondag 17 september mocht ik aan acht kandidaten het heilig vormsel toedienen in de buitengewone vorm van de Romeinse Ritus in de Sint Agneskerk in Amsterdam, voor de parochie die is toevertrouwd aan de St. Petrusbroederschap. We vierden tegelijk tien jaar Summorum Pontificum en vijf jaar personele parochie. Algemeen overste p. John Berg fssp celebreerde de heilige Mis.

19 augustus werd in het diocesaan heiligdom van Heiloo opnieuw een Fatimadag gehouden, in verband met de honderdste verjaardag dit jaar van de verschijningen.

Op woensdag 21 juni vond in het parochiecentrum van de O.L. Vrouwekathedraal in Antwerpen een avond plaats over de reden en de achtergronden van het bestaan van canoniek (kerkelijk) recht, georganiseerd door de Vereniging van katholieke juristen van België en Pro Petri Sede. Waarom is er eigenlijk canoniek recht? Moet de kerk geen gemeenschap van liefde zijn in plaats van een kerk van regeltjes?

Door een gezamenlijk initiatief van het Centrum voor parochie­spiritualiteit, uitgeverij Betsaida, uitgeverij De Boog en het Katholiek Alphacentrum is het ‘Compendium voor de nieuwe evangelisatie’ verschenen met een leeswijzer voor groepsbijeenkomsten.

Paus Franciscus heeft voor oktober 2018 een gewone algemene bisschoppensynode bijeengeroepen over de jongeren, hun geloof en het onderscheiden van hun roeping. Onlangs verschenen de ‘Lineamenta’, een voorbereidend document vanuit Rome, dat laat zien de leefwereld van de jongeren goed te begrijpen. Donderdagavond 8 juni bespraken zeventien jongeren een aantal van de vragen die bij dat document zijn gevoegd.

Op vrijdag 31 maart werd in de kathedrale basiliek van Sint Bavo de tentoonstelling ‘Ridder en mysticus’ geopend, gewijd aan Han Bijvoet en zijn werk. En er is meer te doen in de Bavo. zoals het passieconcert van komende zondag 2 april en ‘De nieuwe Bavo bloeit’ van 21 t/m 23 april. Maar wie was Han Bijvoet eigenlijk?

Op 26 maart aanstaande vieren we de vijftigste verjaardag van de Encycliek Populorum Progressio van de Z. Paus Paulus VI. In het licht van onder meer de vluchtelingenproblematiek zou deze Encycliek herlezen moeten worden. De paus zelf voorspelde dat velen zijn document een ‘utopie’ zouden vinden (n. 79). Maar de Gemeenschap van Sant’ Egidio geeft concrete invulling aan dit verlangen naar een meer solidaire wereld door de ‘Humanitaire corridors’.

Het zal voor bijna iedereen wel duidelijk zijn dat het noodzakelijk is geworden parochies op te heffen of samen te voegen en bepaalde kerkgebouwen niet langer voor de eredienst te bestemmen. Dit is nodig geworden door de vergrijzing, het sterk terug gelopen aantal gelovigen dat aan de eredienst deelneemt en in samenhang daarmee de verminderde beschikbaarheid van financiële middelen. Toch is het van belang deze situatie niet slechts defensief te benaderen, als een “ krimpscenario” dat de Kerk steeds verder in een hoek drijft.

Paus Franciscus heeft in antwoord op een vraag over de mogelijkheid van vrouwelijke diakens gesproken. Het gebeurde tijdens een ontmoe­ting met hogere oversten en de vraag en het antwoord waren spontaan en informeel. De paus ging er uitgebreid op in ook omdat die vraag hem ooit nogal geïnteres­seerd had. Heeft de paus werkelijk een opening gegeven naar het vrouwelijk diakonaat?

Een priester of seminarist kan niet volstaan met het aan­vaarden van het celibaat als iets wat er nu een­maal bij hoort. Het is een levens­keuze die nauw samen­hangt met de betekenis van het priester­schap. De Kerk heeft de celibaats­ver­plich­ting van de priesters door de eeuwen heen bewaard.

Op de terugkeer vanuit Mexico heeft paus Franciscus zoals intussen gebruikelijk is, geantwoord op vele vragen van journalisten. Daar was ook een vraag bij die over anticonceptie ging in verband met het voorkomen van besmetting door het Zika-virus. Ging de paus in zijn antwoord in tegen de leer van de Encycliek Humanae Vitae van zijn voorganger paus Paulus VI?

Op zaterdagmiddag 20 februari kwamen uit het hele land op De Tiltenberg bijeen wie zich verbonden voelen met Comunione e Liberazione en de stichter van deze beweging, don Luigi Giussani. De verjaardag van de erkenning van de fraterniteit op 11 februari 1982 en de sterfdag van Giussani werden bij deze gelegenheid herdacht met onder meer een H. Eucharistieviering.

In de Sint Vitus kerk in Hilversum was ik om de heilige Eucharistie te vieren bij gelegenheid van het zestig jarig bestaan van het misdienaars- en acolietencollege, dat momenteel 27 leden telt, die bijna allemaal aanwezig waren om te dienen. Natuurlijk stond ik naar aanleiding van het evangelie van deze eerste adventszondag stil bij de 'volkeren die in angst verkeren'.

Het is intussen een vaste traditie geworden dat de duizenden vluchtelingen die omgekomen zijn aan de grenzen van de Europese Unie, worden herdacht tijdens een gedenkdienst voor de Hermitage in Amsterdam, op het steiger aan de Amstel.

In oktober van dit jaar zal het vijftig jaar geleden zijn dat het tweede Vaticaans concilie de Verklaring Nostra Aetate aanvaardde, die een nieuwe en positieve relatie van de katholieke kerk met het Jodendom inluidde. Donderdag 24 september werd in Purmerend deze bijzondere verjaardag herdacht met een lezing die ik over deze Verklaring heb gehouden.

Op 12 juni eindigde het vierdaagse congres over nieuwe ontwikkelingen in het canoniek recht dat de Pauselijke Universiteit Gregoriana jaarlijks organiseert. Onder de 58 deelnemers waren de kardinalen Velasio De Paolis en de president van de pauselijke raad voor de wetsteksten, kardinaal Francesco Palmerio. Een veelheid aan thema's kwam aan bod, zoals juridische implicaties van de gezinssynode, de behandeling van het seksueel misbruik, de mogelijke wijzigingen in de huwelijksprocessen en andere thema's.

Op 8 december, hoogfeest van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria, was ik aanwezig bij de viering van 40 jaar seminarie Rolduc. De priesteropleiding die meer dan 200 priesters en zes bisschoppen heeft opgeleverd, was het eerste seminarie dat gesticht werd nadat in 1967 de grootseminaries waren opgeheven.

Dat de Kerk een gemeenschap is en de priester en diaken dienaars zijn van die gemeenschap, betekent dat priesters en diakens mensen van ‘communio’ moeten zijn. De volgende overweging bij een gedeelte van het tweede hoofdstuk van Lumen Gentium, de Constitutie over de Kerk, gaat hierover.

Zondag 19 oktober wordt de buiten­gewone bisschoppen­synode in zekere zin afge­sloten met de zalig­ver­klaring van paus Paulus VI. Volgend jaar zal met het thema van huwelijk en gezin worden verder gegaan in een ‘gewone bisschoppen­synode’, nadat eerder al een consis­torie - een vergade­ring van de kardinalen - over dit onder­werp was gehouden. De synode heeft een slot­bood­schap uitge­bracht en kardinaal Eijk heeft over zijn ervaringen gesproken. De synode en de paus, zo onder­streepte hij, hebben geen verandering van de leer voor ogen.

Staatssecretaris Sander Dekker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft op 23 mei j.l. een lange brief (19 pagina’s) geschreven aan de tweede kamer met voor­gestelde maat­regelen in verband met de leerlingen­daling in primair en voortgezet onderwijs. Hij meent dat die leer­lingen­daling om ‘een stevige aanpak’ vraagt en dat hij zo’n aanpak in zijn brief met de juiste prikkels onder­steunt. Hij toont zich daarbij - mijns inziens - een typische vertegen­woordiger van een heel bepaalde onderwijs­opvatting, die ik niet deel.

Op het hoogfeest van St. Johannes de Doper, zijn patroonheilige, is de vroegere bisschop van Roermond, mgr. dr. J.M. Gijsen, op 80 jarige leeftijd overleden. Ruim twintig jaar was hij bisschop van Limburg en daarna - na een rustperiode - nog vele jaren bisschop van Reykjavik in IJsland.

Op de Tiltenberg, het grootseminarie in Vogelenzang, vond maandagavond 4 januari de aanstelling tot lector plaats van Andrea Geria en Mario Agius, beiden seminaristen van het Redemptoris Mater-seminarie. Op deze Willibrorddag - zoals de eerste maandag van de maand daar wordt genoemd - had tevoren de jaarlijkse St. Thomas van Aquino-lezing plaatsgevonden door prof. dr. Herwi Rikhof, in aanwezigheid van onder meer mgr. dr. G. de Korte, mgr. mr. T. Hoogenboom en de decaan van de Faculteit voor Katholieke Theologie (FKT), prof. dr. P. Jonkers.

Op het feest van de heilige apostel Andreas, 30 november, heb ik de heilige Eucharistie gevierd in het seminarie De Tiltenberg in Vogelenzang. Ik stond op deze feestdag van deze grote geloofsverkondiger stil bij bij het belang mensen te laten delen in een ervaring van geloof, het belang van de heilige Geest en van vuur, zeker nu we zo druk bezig zijn met reorganisaties binnen de katholieke kerk.

8 september, feestdag van Maria Geboorte, werd in Heiloo de dag voor de nieuwe katholieken gehouden. Midden op de dag, om 12.00 uur was er een feestelijke Eucharistie­viering in de grote kapel waarvoor honderden mensen waren gekomen. Daarbij heb ik de onder­staande preek gehouden. Een zonnige dag begunstigde de goede sfeer die er toch al heerste... Op de dag voor de nieuwe katholieken hield Anne Commandeur eerst een prachtig getuigenis over haar weg naar de katholieke kerk.

Van 11-15 juni heb ik deelgenomen aan het Congres over canoniek recht van de Pauselijke Gregoriaanse Universiteit ("Gregoriana") in Brescia. Aan de orde kwamen allerlei ontwikkelingen in het kerkelijk recht, zoals de ordinariaten voor de Anglicanen die in de katholieke Kerk zijn opgenomen, de mogelijke personele prelatuur-vorm voor de leden van de Broederschap van de H. Pius X die zich met de Kerk verzoenen, vragen rond huwelijksrecht, religieuzenrecht, tijdelijke goederen en niet te vergeten het strafrecht, dat momenteel door de Kerk wordt herzien.Tijdens deze bijeenkomst heb ik op woensdag 13 juni een homilie gehouden, die ik voor de liefhebbers hieronder weergeef.

Afgelopen maandag heb ik de vergadering van de programmaraad van het IKO (Instituut Katholiek Onderwijs) bijgewoond, een kenniscentrum opgezet door de besturenbonden van het basisonderwijs en gevestigd aan de Radbouduniversiteit in Nijmegen. Bij die gelegenheid werd ook afscheid genomen van mgr. E. de Jong...

Tien jaar geleden hebben we al in de kranten kunnen lezen dat de toenmalige premier Wim Kok slapeloze nachten had van het verdwijnen van waarden en normen waardoor de veilig­heid in openbare ruimten niet meer gewaar­borgd is. Veiligheid is nog steeds één van de meest hete hangijzers in de politiek en telkens weer opnieuw blijkt hoe belangrijk dit voor de burgers van ons land in het algemeen is.

Een priester of seminarist kan niet volstaan met het aanvaarden van het celibaat als iets wat er nu eenmaal bij hoort. Het is een levenskeuze de nauw samenhangt met de betekenis van het priesterschap. De Kerk heeft de celibaatsverplichting van de priesters door de eeuwen heen bewaard.

Het is algemeen bekend dat de dienaar Gods paus Johannes Paulus II een grote liefde en verering voor de maagd Maria had. Dat blijkt uit de wapenspreuk “Totus tuus” (“Geheel de uwe”) die hij gekozen had en waarvan de woorden het begin vormen van een akte van totale toewijding aan de moeder van God . Dat blijkt ook uit de geschiedenis van zijn priesterroeping waarover deze paus terugblikkend bij gelegenheid van zijn gouden priesterjubileum, schreef.

Bij zijn bisschops-wijding heeft mgr. J. Hendriks de conciliering gekregen van mgr. dr. J.A.E. van Dodewaard (* 1913), die bisschop was van Haarlem van 1960-1966. Drie maanden na de afsluiting van het tweede Vaticaans concilie (1962-1965) overleed hij plotseling op 9 maart 1966.