Zoeken

Woensdag 20 november was ik voor een vrij kort bezoek bij het onderwijsfestival van Verus, de vereniging voor katholiek en christelijk onderwijs.

Op vrijdag 13 september 2024 om 15.00 uur wordt in de Kathedrale Basiliek van Sint Bavo het Feest van de Kruisverheffing gevierd tegelijk met de Investituur van veertien nieuwbenoemde dames en ridders van de Constantijnse Ridderorde.

Op vrijdagmiddag 13 september a.s. zal voor de tweede maal de investituur plaatsvinden van de Constantijnse orde. De plechtigheid begint om 15.00 uur in de kathedraal. Grootmeester prins Carlo di Borbone delle Due Sicilie zal erbij aanwezig zijn. Iedereen die de investituur en Eucharistieviering wil meemaken, is van harte welkom.

Tijdens de bisschoppenvergadering van 11 juni heeft pastoor Harry Quaedvlieg, vicaris generaal van het bisdom Roermond, verslag gedaan van de synodebijeenkomst 'pastoors voor de synode' die hij van 29 april tot 2 mei in Rome heeft bijgewoond. Tevens werd van gedachten gewisseld over de vraag hoe een 'conversatie in de geest', zoals die tijdens de bijeenkomst plaats vond, voortgang kan vinden en toegepast kan worden ook in Nederland.

Op zondag 5 mei, bevrijdingsdag en zesde zondag van Pasen, waren we voor een feestelijke Eucharistieviering bijeen in de kerk van de Friezen (officieel: SS. Michele e Magno). Deze dagen staan we bijzonder stil bij verbondenheid en vriendschap. Bevrijdingsdag nodigt ons uit om "Fratelli tutti" te zijn! Een verslag van deze bijzondere dag.

Bij de Bisschoppenvergadering liet mgr. Hans van den Hende de fraaie monstrans zien die kardinaal Van Rossum vlak voor zijn dood aan het toen pas opgerichte Pauselijk Nederlands College in Rome had geschonken. Dat college is helaas gesloten, waar gaat de monstrans naar toe?

Woensdag 24 januari was het Officium Educationis bijeen, de vergadering van bisschoppelijk gedelegeerden voor het onderwijs, Bij die gelegenheid hebben we afscheid genomen van Diederik Wienen die is opgevolgd door diaken Wim Balk.

Zondag 10 december vierden we in de kathedraal de tweede zondag van de Advent in aanwezigheid van de Constantijnse Orde die in de loop van de middag aan het begin van de Vespers de kruiskapel in gebruik nam als kapel voor de orde. Het evangelie hield ons Johannes de Doper voor die de wegbereidde voor de komst van Christus. Wat heeft dit ons te zeggen?

Dinsdag 28 november hadden mgr. Gerard de Korte en ik een ontmoeting met CNV Commissie identiteit. We spraken over het onderwijs en aspecten van de sociale leer van de kerk. Veel interessante thema's kwamen aan bod.

Op zaterdag 18 november vond in de Kathedrale basiliek van Sint Bavo in Haarlem de diakenwijding plaats van vier kandidaten, twee voor het permanent diakonaat en twee kandidaten die later ook priester worden gewijd. Het evangelie was uit Johannes 21, 15vv. waar Jezus aan Petrus vraagt: "Hebt gij mij lief?"

Diaken Wim Balk is de nieuwe bisschoppelijk gedelegeerde voor basisonderwijs en Pabo's. Op Vrijdagmorgen 10 november vond in het bisschopshuis het overleg plaats waarin drs. Diederik Wienen zijn taken als gedelegeerde overdroeg.

Vrijdag 13 oktober vond in de Kathedrale basiliek van sint Bavo in Haarlem de plechtige investituur plaats van de ridders van de Constantijnse Orde. Het was de eerste keer dat er een investituur was van de Nederlandse delegatie. Een bijzondere viering...

Op 6 september vond in Utrecht de eerste vergadering van het nieuwe seizoen van het Officium Educationis plaats. We namen na afloop afscheid van drs. Liesbeth Stalmeier, die namens het bisdom Rotterdam Bisschoppelijk Gedelegeerde voor het Onderwijs was.

Maandag 30 januari vond in de kanselarij van de Constantijnse Orde (officieel: Heilige militaire Constantijnse Orde van Sint Joris) een bijeenkomst plaats waarin mijn benoeming tot ridder grootkruis van deze Orde en prior voor Nederland werd bekend gemaakt.

Op 25 januari 2022, feestdag van de bekering van de heilige apostel Paulus, werd een document (Instructie) gepubliceerd over ‘De identiteit van de katholieke school’. Daarvan is nu de Nederlandse vertaling verschenen

Donderdag 31 maart hebben we een bisdomstaf-vergadering gehouden met alle gedelegeerden. Het was door Corona lange tijd niet fysiek mogelijk geweest, maar gelukkig konden we elkaar nu weer ontmoeten. Dit keer stonden we bijzonder stil bij de ontwikkelingen op het vlak van reorganisatie van kerken en parochies, financiën en dergelijke. Aan het begin van de bijeenkomst heb ik een inleiding gehouden over de hobbels en blokkades op de weg naar een missionaire kerk.

Vrijdag 28 januari kon het dan toch allemaal doorgaan: een bijeenkomst georganiseerd door Huis voor de Pelgrim in samenwerking met de gedelegeerde voor de bedevaarten, pastoor Eric van Teijlingen, om de door de Nederlandse bisschoppen erkende bedevaartorganisatie te presenteren. Er was een goede opkomst...

Op 16 juli heeft paus Franciscus een Apostolische Brief in de vorm van een 'Motu Proprio' gegeven met nieuwe bepalingen over het gebruik van de Romeinse liturgie van vóór de herziening van 1970. Een enkele opmerking bij dit nieuwe document als antwoord op vragen "uit het veld".

Woensdag 16 juni was de Apostolisch Nuntius, mgr. Aldo Cavalli, op onze uitnodiging in Haarlem om zijn vijftigjarig priesterfeest te vieren en zijn zilveren bisschopswijding. Het was een feestelijke ontmoeting. We doen verslag.

Het afgelopen weekend is de Britse prime minister Boris Johnson getrouwd in de Rooms Katholieke Westminster Cathedral. Van Johnson is bekend dat hij twee eerdere huwelijken achter de rug heeft. Hoe kon hij dan voor de katholieke kerk trouwen, die toch geen echtscheiding aanvaardt? Of kreeg hij soms een privilege wat aan anderen niet gegeven wordt?

Maandagmiddag 31 mei had ik een ontmoeting met Liesbeth van Gool die met een team en in samenwerking met Berne educatie een methode Godsdienst/levensbeschouwing en burgerschapsontwikkeling voor scholen heeft gemaakt: "Hou vast op school".

Op woensdag 31 maart vierden we de Chrismamis in de kathedraal van Haarlem. Kathedraal Kapittel, dekens, vicarissen, bisschoppelijk gedelegeerden en twee afgevaardigden uit elk dekenaat waren bij de viering aanwezig. Helaas moest ook dit jaar de kathedrale kerk, normaal gevuld met gelovigen uit alle delen van ons bisdom, vrijwel leeg blijven vanwege de pandemie.

Veel ontmoetingen gaan niet door en vergaderingen worden via een online verbinding gehouden. Toch vonden deze week binnen de overheidsnormen en met alle maattregelen verschillende vergaderingen plaats die we niet langer wilden uitstellen.

Afgelopen week heb ik onder meer Sint Omaars (Saint Omer) bezocht. Daar was de bisschopszetel van een van de bisdommen die - net als het bisdom Haarlem - in 1559 zijn opgericht. Intussen maakt het bisdom Sint Omaars onderdeel uit van het bisdom Atrecht (Arras), maar de kathedraal getuigt nog van een rijke geschiedenis.

Donderdag 11 juni zijn aan het begin van de stafvergadering de nieuwe vicarissen geïnstalleerd: vicaris-generaal dr. Bart Putter en bisschoppelijk vicaris/kanselier dr. André van den Hout. Vicaris Gerard Bruggink blijft zijn taken behouden voor een nieuwe termijn en Eric Fennis wordt gedelegeerde voor een aantal taken die hij behoudt, naast zijn pastorale taken.

Graag wil ik langs deze weg alle mensen bedanken die op welke manier ook me hun felicitaties en hartelijke wensen hebben overgebracht bij mijn aantreden als bisschop van het bisdom Haarlem-Amsterdam. Deze eerste week heb ik onder meer een eerste brief aan alle gelovigen van ons bisdom gestuurd, die U ook via deze website kunt lezen. En de eerste benoemingen zijn gedaan: dr. Bart Putter werd vicaris-generaal, dr. André van den Hout werd bisschoppelijk vicaris en kanselier.

Johannes Willibrordus Maria Hendriks wordt geboren te Leidschendam op 17 november 1954 in een katholieke familie als zoon van Wim en Nelly Hendriks-Van Heiningen († 2022). Zijn vader († 2013) is tuinder en veilingbestuurder. Hij volgt het klein-seminarie (later: diocesaan college) Leeuwenhorst te Noordwijkerhout, waaraan hij in 1973 eindexamen gymnasium α doet. Daarna studeert hij aan Katholieke Theologische Hogeschool te Amsterdam, waar hij de propedeuse doet, en aan het Groot-seminarie Rolduc te Kerkrade, waar hij zijn priesterlijke vorming voltooit. Aansluitend doet hij zijn pastorale jaar in de St. Petrusparochie te Leiden.

Beschrijving van de levensloop van Mgr. Hendriks.

Vrijdag 10 januari wordt de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie gehouden van het Bisdom Haarlem-Amsterdam en het Militair Ordinariaat. Voorafgaand is een Evensong in de Sint Nicolaasbasiliek (om 15.45 uur). Deze week nam ik in Den Bosch afscheid van twee bisschoppelijk gedelegeerden van het onderwijs. Volgende week zondag 19 januari is de TV-mis vanuit de Mozes en Aaron (Waterlooplein).

Woensdagmiddag 30 oktober waren Bisschoppelijk gedelegeerde drs. Diederik Wienen en ik in 't Veld voor een ontmoeting met de PLG-identiteit van SARKON. De SARKON-scholen bestaan uit zeventien rooms-katholieke en twee interconfessionele scholen in de kop van Noord-Holland. Een plezierig en goed gesprek over de identiteit van katholiek onderwijs.

Woensdag 2 oktober was ik te gast in de St. Jozefschool in Nederhorst den Berg, waar ik hartelijk werd ontvangen door diaken Wim Balk die in de parochie werkzaam is en door de leraren van de school. in groep zeven en acht heb ik les gegeven over de thema's van de Week van het Katholiek Onderwijs.

Regelmatig komt het in reacties en discussie op Facebook naar voren: de plaats van vrouwen in de kerk. Kan de kerk daar niet iets in veranderen en vrouwen tenminste tot diaken wijden? Deze zomer zag lk wat dit betreft een interessante afbeelding in het museum van La Grande Chartreuse.

Met regelmaat komen de bisschoppelijk gedelegeerden voor het onderwijs bijeen in het "officium educationis". Ook woensdag 22 mei was het zover. In goede sfeer werd gesproken over onder meer de Week van het Katholiek Onderwijs, die in het najaar wordt gehouden, en de studiedag van de NKSR over burgerschapsvorming die op 18 september wordt gehouden.

Op woensdag 3 april was de jaarlijkse ontmoetings- en inspiratiedag van de Vereniging Katholieke Leraren Opleidingen (VKLO) in de Thomas More hogeschool in Rotterdam. Na de Algemene Leden Vergadering heb ik samen met de voorzitter, Taeke van de Akker, afspraken getekend rond de verstrekking van de Akte van Bekwaamheid.

De afgelopen week was voor mij heel gevarieerd en ik geef daar graag een klein overzicht van...

Zondagmorgen 17 maart werd in de Sint Nicolaasbasiliek herdacht dat mgr. Jan van Burgsteden sss 55 jaar priester is. Toch weer een mijlpaal en een aanleiding om deze bisschop te feliciteren en te bedanken voor het vele werk dat hij nog steeds verzet.

De schokkende aanslagen in Nieuw Zeeland doen ons weer realiseren: haat en wraak zijn geen goed antwoord. Maar wat dan wel? Iedere vijf jaar komen vertegenwoordigers van het Europees katholiek onderwijs bijeen. Dit keer in Brussel. Wat kan katholiek onderwijs betekenen in een cultuur die steeds verder van het christendom af staat? Een oproep tot dialoog.

Deze week had ik niet zoveel gelegenheid om berichtjes te plaatsen, daarom nu maar een terugblik op wat ik de afgelopen week heb meegemaakt.

Maandagmiddag 1 oktober was ik in het Sint-Janscentrum in ’s Hertogenbosch voor een vormingsdag over Maria, waar ik een lezing en een workshop heb gehouden. Het was een mooie dag met een goede opkomst en het was leuk om naast vrijwilligers en permanent diakens, priesters te ontmoeten, die ik kende van hun seminarietijd en die ik vele jaren niet had gezien.

Zondag 30 september heeft mgr. Frans Wiertz, emeritus bisschop van Roermond, gevierd dat hij 25 jaar geleden tot bisschop werd gewijd en vijftig jaar geleden tot priester. De 75-jarige bisschop vierde dit in Maastricht in aanwezigheid van de bisschop die hem tot bisschop had gewijd: kardinaal Adrianus Simonis.

In het Adelbertcollege in Wassenaar werd op donderdag 20 september door de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR) een studiemiddag gehouden over het thema ‘Interculturele dialoog in het onderwijs’. Schoolleiders zijn er vaak verlegen mee, want: hoever moet je gaan op een katholieke school? Dat gaat ook over allerlei praktische zaken, van douchen tot kerstmis vieren.

Op vrijdag 29 september nam dr. Wim Kuiper afscheid als voorzitter van de onderwijsorganisatie Verus, profielorganisatie voor katholiek en christelijk onderwijs. Een nieuwe voorzitter, Loes Ypma, werd tijdens de ledenbijeenkomst officieel aangesteld.

Twee bisschoppelijk gedelegeerden voor het onderwijs beginnen hun taak in het bisdom Haarlem-Amsterdam: past. Jacques Quadvlieg (voortgezet onderwijs) en drs. Diederik Wienen (basisonderwijs, PABO's en NKSR). Beiden zullen hun taak naast andere taken vervullen. Hieronder de brief waarmee zij aan scholen en parochies zijn voorgesteld.

Op 21 maart waren de bisschoppelijk gedelegeerden voor het onderwijs in Zwolle bijeen voor hun vergadering en zij schoven aansluitend aan bij de ontmoetings- en inspiratiedag van de Vereniging Katholieke Leraren Opleidingen (VKLO), bij welke gelegenheid ik onderstaande lezing heb gehouden.

Traditiegetrouw vond tegen de avond van 25 januari in de sint Paulusbasiliek in Rome de sluiting van de bidweek voor de eenheid van de christenen plaats door paus Franciscus.

Op dinsdagavond 4 oktober was de diakenkring van het bisdom Haarlem-Amsterdam bijeen in De Tiltenberg om met elkaar en met mij in gesprek te gaan over de taak van de diakens in de liturgie en het liturgisch beleid in het bisdom en over de hoofdlijnen van het visie-document dat momenteel wordt voorbereid.

Het kerkelijk wetboek stelt dat wie uit schuldige nalatigheid op onwettige wijze een handeling van kerkelijke macht of bediening of taak stelt of nalaat met schade voor een ander, moet worden gestraft. Wie misbruik maakt van een taak of kerkelijke macht, moet eveneens worden gestraft naar gelang de ernst van zijn handelen of nalaten. Dat geldt voor ieder die kerkelijke verantwoordelijkheid draagt, ook voor een diocesane bisschop.

Op donderdag 28 april nam mw. drs. Martina Meul afscheid als bisschoppelijk gedelegeerde voor het katholiek onderwijs in het bisdom Breda, eerst in de bisdomkantoren, daarna tijdens een etentje van de collega’s uit de andere bisdommen. Daar kreeg zij veel lof en woorden van dank.

Met algemene stemmen is diaken Titus Frankemölle op dinsdag 22 maart tijdens de Algemene Ledenvergadering in Woerden gekozen tot nieuwe voorzitter van de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR).

Op 14 januari vergaderden de Bisschoppelijk gedelegeerden voor het Onderwijs in Breda, waar tevens afscheid werd genomen van Jeanne Ketelaars die als Bisschoppelijk gedelegeerde werkzaam is geweest in het bisdom 's Hertogenbosch.

Drs. J.D.J.T. (Diederik) Wienen is door de bisschoppenconferentie benoemd in het bestuur van de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR). Samen met drs. Liesbeth Stalmeier, bisschoppelijk gedelegeerde voor het onderwijs in het bisdom Rotterdam maakt hij namens de bisschoppen deel uit van dit bestuur.

Iedere twee maanden komt het 'Officum educationis' bijeen, de vergadering van bisschoppelijk gedelegeerden voor het onderwijs. Hoe belangrijk hun werk ook is, het staat door teruglopende financiën nogal onder druk. Dinsdag 16 juni namen we afscheid van twee gedelegeerden die maar gedeeltelijk worden vervangen.

Al lang bestaat de wettelijke verplichting voor openbare basisscholen dat zij ruimte en tijd beschikbaar stellen voor godsdienstig of humanistisch vormingsonderwijs (GVO), als ouders van de kinderen daarom verzoeken. Maar lang niet alle ouders met kinderen op een openbare basisschool zijn op de hoogte van de mogelijkheid om hun kinderen daar rooms-katholiek godsdienstig vormingsonderwijs (RKGVO) te laten geven. Daarom heeft het RKGVO onlangs een nieuwe website ingericht.

Op vrijdag 6 februari kreeg ik in Den Bosch voor de Sint Jan van het VKLO (Vereniging Katholieke Leraren­opleidingen) bestuur (Astrid Venes, Jan Heijmans ern Winfried Roelofs, bijge­staan door adviseur Jan Arts) het eerste exemplaar van de uitgave van de Kennis­basis Godsdienst / levens­beschouwing over­handigd, die door het werk van een project­groep tot stand is gekomen in overleg met de bisschoppen.

Op dinsdag 28 oktober kwamen de leden van de Nedelrnadse Katholieke Schoolraad in Utrecht bijeen in het gebouw van de ‘neutrale’ Algemene Onderwijsbond (AOB). Vroeger zou dat vloeken in de Kerk zijn geweest, maar sinds een flink aantal jaren is de katholieke bond ‘Sint Bonaventura’ een zelfstandig onderdeel van de AOB. De leden hoorden met instemming een eerste verslag van het verloop van de Week van het Katholiek Onderwijs.

Aanstaande maandag 6 oktober begint de week van het katholiek onderwijs. Dit is een initiatief van de leden­vergadering van de Nederlandse Katholieke School­raad, waarin school­besturen, onderwijs­gevenden, school­leiders, ouders en anderen bij het onderwijs betrokkenen, vertegen­woordigd zijn. Scholen zijn van te voren uitge­nodigd om tijdens deze week uitdruk­ke­lijker aandacht te besteden aan hun katholieke identiteit en aan het thema “Feest vieren”, waarover een speciale lesbrief is uitgegeven.

De lesbrieven “Feest vieren!” voor de week van het katholiek onderwijs (van 6-10 oktober) zijn naar alle katholieke scholen verzonden. De lesbrieven ondersteunen het thema van deze week die dit jaar voor de eerste keer wordt gehouden. Het thema sluit aan bij dat van de kinderboekenweek, die in diezelfde week valt. Afgelopen woensdag kwamen de bisschoppelijk gedelegeerden voor het onderwijs bij elkaar voor hun eerste vergadering van het nieuwe schooljaar.

Donderdag 12 juni namen de ‘bisschop­pelijk gedele­geerden’ voor het onderwijs afscheid van twee collega’s die jarenlang hun sporen hebben verdiend door school en kerk te verbinden: dr. August Habets de gedele­geerde van het aartsbisdom Utrecht gaat met pensioen, drs. Stefan Mangnus, die namens de bisschop van Groningen-Leeuwarden verant­woordelijk was voor Onderwijs en catechese, treedt in bij de Orde van de Predikheren (Dominicanen).

Maandag 13 mei was ik als bisschop referent voor het onderwijs bijeen met de bisschoppelijk gedelegeerden, het “officium educationis”. Tijdens deze bijeenkomst moesten we afscheid nemen van drs. Clara Roes die deze zomer haar werkzaamheden als gedelegeerde in het bisdom Den Bosch zal beëindigen.

Bij het leven van een (hulp)bisschop hoort veel vergaderen. Ik moet dan ook regelmatig terugdenken aan wat een oude pastoor mij ooit zuchtend met een variant op het bijbelwoord heeft gezegd toen hij zich tamelijk kritisch uitliet over de vergadercultuur die in de zestiger jaren bezit had genomen van onze parochies: "Als de Christus maar vergaderd wordt".

De bisschoppenconferentie heeft mij gevraagd referent voor het onderwijs te zijn. Dat wil zeggen dat ik namens de Nederlandse bisschoppen contact houd met het (katholiek) onderwijs. Dit is een taak die wel veel tijd vraagt maar ook allerlei kansen biedt.