Zoeken

Woensdag 20 november was ik voor een vrij kort bezoek bij het onderwijsfestival van Verus, de vereniging voor katholiek en christelijk onderwijs.

Vrijdagmiddag 21 juni nam Edith Hooge met een mooie bijeenkomst afscheid als voorzitter van de Onderwijsraad. Zij voerde met de NKSR en mij als bisschop-referent voor het onderwijs (en natuurlijk met vele andere betrokkenen) onder meer de gesprekken over art. 23 van de Grondwet, die leidden tot de informerende notitie Onderwijsvrijheid én Overheidszorg (2019) van de Onderwijsraad.

Woensdag 13 maart bezocht ik de Sint Jozefschool aan de Kalfjeslaan in Amsterdam. De school viert het 150-jarig bestaan en is daarmee waarschijnlijk de oudste basisschool van Amsterdam.

Woensdag 24 januari was het Officium Educationis bijeen, de vergadering van bisschoppelijk gedelegeerden voor het onderwijs, Bij die gelegenheid hebben we afscheid genomen van Diederik Wienen die is opgevolgd door diaken Wim Balk.

Maandag 8 en dinsdag 9 januari was ik kort in Rome voor verschillende besprekingen rond het Katholiek Onderwijs en de Constantijnse orde. Ook hebben we voorbereidingen getroffen voor een bedevaart vanuit de Sint Nicolaasbasiliek in Amsterdam.

In het kader van de Week van het Katholiek Onderwijs 2023 biedt de NKSR in samenwerking met de Vastenactie ook dit jaar weer mooi les- en inspiratiemateriaal aan voor de advents- en kerstperiode.

Vrijdagmiddag 17 november, net terug uit Rome, was ik bij de inaugurele rede van prof. dr. Theo van der Zee die als leeropdracht heeft: "Onderwijs in ethisch en religieus perspectief" aan de Radboud Universiteit van Nijmegen.

Op 6 september vond in Utrecht de eerste vergadering van het nieuwe seizoen van het Officium Educationis plaats. We namen na afloop afscheid van drs. Liesbeth Stalmeier, die namens het bisdom Rotterdam Bisschoppelijk Gedelegeerde voor het Onderwijs was.

In het kader van de Week van het katholiek Onderwijs 2022 biedt de NKSR in samenwerking met de Vastenactie ook dit jaar weer mooi les- en inspiratiemateriaal aan voor de advents- en kerstperiode.

Op 25 januari 2022, feestdag van de bekering van de heilige apostel Paulus, werd een document (Instructie) gepubliceerd over ‘De identiteit van de katholieke school’. Daarvan is nu de Nederlandse vertaling verschenen

Zondag 18 september vierde de Naaldkerk (O.L. Vrouw van altijddurende bijstand) in Santpoort-Noord het 90 jarig bestaan op feestelijke wijze. Een volle kerk met gelovigen uit alle parochies van de Franciscusparochie i.o. vierde het jubileum mee. Ook de familie van pastoor Goossens was erbij.

God en ons dagelijks leven. Moet het geloof achter de voordeur blijven? Is het iets waarmee je anderen ‘niet moet lastig vallen’? Of zouden geloof en leven verbonden zijn, niet alleen in de zin van een ‘geheime inspiratie’ maar als een ‘levende presentie’? Naar aanleiding van het evangelie van deze zondag (Lc. 5, 1-11 had ik het hierover in de sint Jozefkerk van Bennebroek.

Het lesmateriaal voor de Week van het Katholiek 2021 staat online en is vanaf nu te downloaden via www.vastenactie.nl/lesmateriaal en www.nksr.nl. Van 13 tot en met 17 december 2021 vieren wij de Week van het Katholiek Onderwijs.

Vorige week heb ik al bericht van de korte reis die de voorzitter van de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR), drs. Titus Frankemölle en ik naar Rome maakte voor verschillende besprekingen. Nu zijn ook de foto’s beschikbaar van de audiëntie met paus Franciscus die we bij die gelegenheid hebben gehad, in het kader van de Algemene Audiëntie.

Woensdag 22 september waren drs. Titus Frankemölle, voorzitter van de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR) en ik bij de algemene audiëntie van paus Franciscus. Daarna waren we voor een overleg op de Congregatie voor de Katholieke Opvoeding waar we werden ontvangen door de prefect kardinaal Giuseppe Versaldi en de ondersecretaris pater Friedrich Bechina.

Onderwijsvrijheid is een kwetsbaar recht. De basis ervan is een subsidiaire visie op de opbouw van de maatschappij die mensen het recht geeft hun leven zelf in te richten, naar hun eigen inzichten, binnen de grenzen van de publieke orde.

Overzicht van publicaties, vertalingen en interviews van Mgr. Hendriks of waaraan hij heeft meegewerkt.

Woensdagmiddag 30 oktober waren Bisschoppelijk gedelegeerde drs. Diederik Wienen en ik in 't Veld voor een ontmoeting met de PLG-identiteit van SARKON. De SARKON-scholen bestaan uit zeventien rooms-katholieke en twee interconfessionele scholen in de kop van Noord-Holland. Een plezierig en goed gesprek over de identiteit van katholiek onderwijs.

Zondag 29 september viert de kerk de Werelddag voor Migranten en vluchtelingen. Deze dag die als sinds 1914 wordt gehouden, heeft door paus Franciscus een belangrijke stimulans gekregen. De paus zelf zal op deze dag een speciale heilige Mis vieren op het Sint Pietersplein.

Woensdag 18 september vond in het Sint Janslyceum van Den Bosch de studiedag van de NKSR (Nederlandse katholieke Schoolraad) over burgerschapsvorming plaats, waaraan ik een bijdrage heb gegeven.

De Onderwijsraad verkent welke betekenis de vrijheid van onderwijs heeft in onze tijd. Door de focus op een probleem bij enkele Islamitische scholen, komt die vrijheid weer onder druk te staan. De Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR) heeft een bijdrage geformuleerd aan de verkenning van de Onderwijsraad.

Met regelmaat komen de bisschoppelijk gedelegeerden voor het onderwijs bijeen in het "officium educationis". Ook woensdag 22 mei was het zover. In goede sfeer werd gesproken over onder meer de Week van het Katholiek Onderwijs, die in het najaar wordt gehouden, en de studiedag van de NKSR over burgerschapsvorming die op 18 september wordt gehouden.

Bij gelegenheid van het afscheid van mr. Jos van Gennip van Socires en van het SSKO, een steunfonds voor katholiek onderwijs, werd in het Sint-Janscentrum een klein symposium gehouden rond het thema: de Encycliek Laudato Si' (over klimaat en milieu) en het katholiek onderwijs, waarbij ik een lezing over dit thema heb gehouden.

Vrijdagavond 12 april werd in de Sint Nicolaasbasiliek de avond van de martelaren gehouden, waarbij de duizenden christenen werden herdacht die door tegen christenen gericht geweld om het leven zijn gekomen... Het zijn er veel en er is maar weinig aandacht voor hen...

De afgelopen week was voor mij heel gevarieerd en ik geef daar graag een klein overzicht van...

De schokkende aanslagen in Nieuw Zeeland doen ons weer realiseren: haat en wraak zijn geen goed antwoord. Maar wat dan wel? Iedere vijf jaar komen vertegenwoordigers van het Europees katholiek onderwijs bijeen. Dit keer in Brussel. Wat kan katholiek onderwijs betekenen in een cultuur die steeds verder van het christendom af staat? Een oproep tot dialoog.

Deze week is de week van het katholiek onderwijs. Het is een week waarin we stil staan bij het belang van goed katholiek onderwijs en alle mensen in Nederland danken die zich willen inzetten voor de katholieke school. Het is voor parochies een goede gelegenheid om contact te leggen met de katholieke school.

Deze week had ik niet zoveel gelegenheid om berichtjes te plaatsen, daarom nu maar een terugblik op wat ik de afgelopen week heb meegemaakt.

Je zou het misschien niet zeggen maar armoede is een probleem in Nederland, ook op school: één op de negen kinderen leeft op of onder de armoedegrens. Die armoede is vaak verborgen, dus voor leraren is het een uitdaging om die te traceren. De Verus identiteitsdag ging hierover en op die dag heb ik de bezinning gehouden die hieronder wordt weergegeven.

In het Adelbertcollege in Wassenaar werd op donderdag 20 september door de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR) een studiemiddag gehouden over het thema ‘Interculturele dialoog in het onderwijs’. Schoolleiders zijn er vaak verlegen mee, want: hoever moet je gaan op een katholieke school? Dat gaat ook over allerlei praktische zaken, van douchen tot kerstmis vieren.

Op donderdag 20 september houdt de Nederlandse Katholiek Schoolraad (NKSR) een studiemiddag over interculturele dialoog.

De erkenningsprocedure als katholieke scholen is tot voor kort voor de Nederlandse katholieke Schoolraad (NKSR) en de bisschoppen verricht door de juristen en mede­werkers van de Vereniging van katholiek Onderwijs (VKO) die enkele jaren geleden met de protestantse besturen­raad gefuseerd is tot Verus. Nu daar verandering in gekomen is, was het op woensdag 23 mei zover dat de voorzitter van de NKSR en ik hen hartelijk konden bedanken voor het vele werk.

Op het videokanaal ‘Katholiek Leven’ van de Nederlandse Bisschoppenconferentie zijn korte filmpjes te vinden over allerlei onderwerpen. Zo zijn er onlangs fimpjes geplaatst met vader abt Mathijsen van Egmond en de voorzitter van de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR), diaken drs. Titus Frankemölle. Deze zondag was ik aan de beurt in de Sint Bavo, waar je je ook kon laten knippen en scheren voor de restauratie.

Op woensdag 8 november vond de jaarlijkse identiteitsdag voor het katholiek onderwijs plaats in Driebergen. Deze dag wordt door Verus georganiseerd. Bij die gelegenheid wordt een prijs ‘In de kijker’ uitgereikt voor bijzondere identiteitsprojecten, die dit jaar naar De Duinsprong in Drunen en Stichting Convent PO in Twente ging.

Woerden, 14 september 2017. Cees Akerboom heeft afscheid genomen als voorzitter van Sint Bonaventura en dus was het nu ook zover dat hij afscheid nam als lid van het algemeen bestuur van de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR), waarin hij namens die organisatie zitting had.

Twee bisschoppelijk gedelegeerden voor het onderwijs beginnen hun taak in het bisdom Haarlem-Amsterdam: past. Jacques Quadvlieg (voortgezet onderwijs) en drs. Diederik Wienen (basisonderwijs, PABO's en NKSR). Beiden zullen hun taak naast andere taken vervullen. Hieronder de brief waarmee zij aan scholen en parochies zijn voorgesteld.

Vlak voor het begin van de Meimaand, kreeg ik op 29 april, door samensteller Liesbeth van Gool, het pas verschenen inspiratieboekje “Maria, moeder van ons allemaal” overhandigd, met “gedachten, gedichten en verhalen van mensen over hun Maria”.

Op woensdag 26 april was ik aanwezig bij het uitreiken van koninklijke onderscheidingen in de gemeente Zeist. Bij deze gelegenheid werd mr. Dick Wijte bij bevordering Officier in de orde van Oranje Nassau. Van harte feliciteren we hem en natuurlijk ook al die andere gedecoreerden die een lintje hebben ontvangen bij deze Koningsdag.

Donderdag 6 april was ik in Woerden bij de lancering van een community voor wie als ouders betrokken zijn bij katholieke scholen. Dit project vanuit Verus wil het gesprek tussen school en ouders stimuleren want dat is belangrijk voor katholiek onderwijs.

Op 21 maart waren de bisschoppelijk gedelegeerden voor het onderwijs in Zwolle bijeen voor hun vergadering en zij schoven aansluitend aan bij de ontmoetings- en inspiratiedag van de Vereniging Katholieke Leraren Opleidingen (VKLO), bij welke gelegenheid ik onderstaande lezing heb gehouden.

De Sint Jan in Den Bosch was op zondag 11 december (zondag ‘Gaudete’) getuige van een bijzonder gebeuren: de Brabantse scholenvereniging Onze Middelbaar Onderwijs (OMO) vierde het honderdjarig bestaan met een speciale Eucharistieviering en een bijeenkomst in het Jheronimus Bosch Art Center. Die bijeenkomst leidde tot een opmerkelijk tafereel.

Op maandag 14 november was er in Het Vaticaan een interessante ontmoeting rond katholiek onderwijs.

Van 7 t/m 11 november wordt de Week van het katholiek Onderwijs gevierd met als thema ‘hoop’. Materialen voor deze week zijn te downloaden via de website van de Nederlandse katholieke SchoolRaad. Op woensdag 9 november hield Verus in Driebergen de jaarlijkse identiteitsdag katholiek onderwijs rond hetzelfde thema: veerkracht en hoop.

Nogal wat katholieke ouders kiezen bewust voor een school met een duidelijk christelijke identiteit, zoals bewust katholieke leraren soms bij een niet-katholieke school solliciteren om dezelfde reden. Ook in ons bisdom is dat het geval. In dat kader bezocht ik maandag 6 juni de gereformeerde basisschool De Rank in Alkmaar.

Op Pinksteren werd in Nes aan den Amstel het 125-jarig bestaan van de Sint Urbanuskerk gevierd. Hoewel Nes niet groot is, was de monumentale Cuijperskerk geheel gevuld, want niet alleen weet heel het dorp zich met de fraaie kerk verbonden, ook daarbuiten kent die vele vrienden.

Op maandag 18 april werd in het Haarlemse bisschopshuis in kleine kring afscheid genomen van mr. drs. Th. E.M. (Dick) Wijte als waarnemend voorzitter van de Nederlandse Katholieke Schoolraad. Hij had deze functie sinds mei 2008 vervuld. Bij deze gelegenheid kreeg de heer Wijte als dank voor zijn vele verdiensten voor het onderwijs de Bavopenning uitgereikt. Daarbij heb ik gesproken over het belang van confessioneel onderwijs in deze tijd.

Met algemene stemmen is diaken Titus Frankemölle op dinsdag 22 maart tijdens de Algemene Ledenvergadering in Woerden gekozen tot nieuwe voorzitter van de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR).

In een interview in de Volkskrant heeft staatssecretaris Sander Dekker zijn wetsvoorstel toegelicht dat het stichten van scholen gemakkelijker moet maken. De kop van het artikel luidt: 'De wensen van de ouders belangrijk'.

´De Week van het katholiek onderwijs moeten jullie erin houden,´ zegt een directeur van een basisschool. ´Het is voor katholieke scholen een laagdrempelige manier om hun identiteit zichtbaar te maken. Bovendien komt het er niet bij, maar kunnen we het goed inpassen in het lopende programma.´ ‘We zijn het hele jaar een katholieke school, maar het biedt je een goed aanknopingspunt om dat te benadrukken’, zegt ook een docente godsdienst/levensbeschouwing van een middelbare school.

Drs. J.D.J.T. (Diederik) Wienen is door de bisschoppenconferentie benoemd in het bestuur van de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR). Samen met drs. Liesbeth Stalmeier, bisschoppelijk gedelegeerde voor het onderwijs in het bisdom Rotterdam maakt hij namens de bisschoppen deel uit van dit bestuur.

Van 9 t/m 13 november 2015 heeft voor de tweede keer de Week van het katholiek onderwijs plaats. Het thema is ‘Kiezen voor elkaar’. Wat betekent een waarde als solidariteit voor de vormgeving van goed onderwijs? Het lesmateriaal voor deze week wordt binnenkort naar de scholen gestuurd.

Vlak voor kerstmis heeft de Nederlandse Katholieke Schoolraad het Magazine Week van het katholiek Onderwijs gepubliceerd. Eerder al bleek uit een door de NKSR gehouden enquete dat veel scholen hebben meegedaan met de Week van het Katholiek Onderwijs die van 6-10 oktober voor het eerst werd gehouden. Dat is natuurlijk verheugend. In het Magazine wordt terug geblikt op de Week met verhalen uit allerlei scholen.

Op dinsdag 28 oktober kwamen de leden van de Nedelrnadse Katholieke Schoolraad in Utrecht bijeen in het gebouw van de ‘neutrale’ Algemene Onderwijsbond (AOB). Vroeger zou dat vloeken in de Kerk zijn geweest, maar sinds een flink aantal jaren is de katholieke bond ‘Sint Bonaventura’ een zelfstandig onderdeel van de AOB. De leden hoorden met instemming een eerste verslag van het verloop van de Week van het Katholiek Onderwijs.

Dinsdag 7 oktober bracht ik een bezoek aan de koorschool Sint Bavo vanwege de week voor het katholiek onderwijs, die op deze dag van start ging.Omdat het ook de kinderboekenweek was bestond een van de activiteiten daar: voorlezen (zie foto). Van het bezoek aan deze bijzondere school is een You Tube fimpje gemaakt door Ivar Lingen in opdracht van VKO en NKSR.

Aanstaande maandag 6 oktober begint de week van het katholiek onderwijs. Dit is een initiatief van de leden­vergadering van de Nederlandse Katholieke School­raad, waarin school­besturen, onderwijs­gevenden, school­leiders, ouders en anderen bij het onderwijs betrokkenen, vertegen­woordigd zijn. Scholen zijn van te voren uitge­nodigd om tijdens deze week uitdruk­ke­lijker aandacht te besteden aan hun katholieke identiteit en aan het thema “Feest vieren”, waarover een speciale lesbrief is uitgegeven.

De lesbrieven “Feest vieren!” voor de week van het katholiek onderwijs (van 6-10 oktober) zijn naar alle katholieke scholen verzonden. De lesbrieven ondersteunen het thema van deze week die dit jaar voor de eerste keer wordt gehouden. Het thema sluit aan bij dat van de kinderboekenweek, die in diezelfde week valt. Afgelopen woensdag kwamen de bisschoppelijk gedelegeerden voor het onderwijs bij elkaar voor hun eerste vergadering van het nieuwe schooljaar.

Op woensdag 3 september organiseerde de stichting Mijnplein, die 22 scholen voor primair onderwijs in Salland bestuurt, een avond over krimp en identiteit in het PKN-kerkje in het centrum van Heino. Mw. Petra van Haren, voorzitter van de Algemene Vereniging Schoolleiders, de hr. Ger de Vos, bestuurder COG Drenthe en ikzelf lichtten het thema toe vanuit verschillende invalshoeken. Hieronder vindt U de lezing die ik op deze avond heb gehouden.

Van 6 t/m 10 oktober wordt de week van het katholiek onderwijs gehouden, een initiatief van de Nederlandse Katholieke Schoolraad. In dit kader is lesbrief ‘Feest vieren’ gemaakt. Het thema sluit aan bij het motto ‘Feest!’ van de Kinder­boeken­week, die in dezelfde periode zal plaats­vinden. Zo kunnen scholen beide evenementen met elkaar verbinden.

Staatssecretaris Sander Dekker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft op 23 mei j.l. een lange brief (19 pagina’s) geschreven aan de tweede kamer met voor­gestelde maat­regelen in verband met de leerlingen­daling in primair en voortgezet onderwijs. Hij meent dat die leer­lingen­daling om ‘een stevige aanpak’ vraagt en dat hij zo’n aanpak in zijn brief met de juiste prikkels onder­steunt. Hij toont zich daarbij - mijns inziens - een typische vertegen­woordiger van een heel bepaalde onderwijs­opvatting, die ik niet deel.

In Nijmegen werd op woensdag 13 november de jaar­lijkse identi­teits­dag van de VKO - Centrum voor katholiek onderwijs - gehouden. Een gedeelte ervan kon ik mee­maken. Het is een dag om school­bestuur­ders, identi­teits­bege­leiders en school­leiders te inspireren om de katholieke identiteit van hun school vorm te kunnen geven, of - zoals keynote-spreker prof. dr. Bert Roebben het verwoordde -: de identi­teit van katholieke onderwijs houdt in: “soulfood” geven...

In 2010 verscheen het rapport ‘School en kerk verbinden’ van de commissie Van der Donk. Deze door de Nederlandse Katholieke Schoolraad en de Bisschoppen­conferentie ingestelde verkennings­commissie kwam met een aantal aanbevelingen om de katholieke school en de kerk meer bij elkaar te betrekken en het Algemeen Reglement voor het Katholiek Onderwijs (ARKO) te herzien.

Op maandag 3 juni was het bestuur van de Nederlandse Katholieke Schoolraad in Brussel voor een ontmoeting met de vertegenwoordigers van de verschillende diensten van het Vlaams Secretariaat voor het Katholiek Onderwijs in Brussel. Natuurlijk werden de problemen besproken waar het katholiek onderwijs in België en Nederland op stuit en werd stilgestaan bij de eigen visie op onderwijs en opvoeding en de katholieke identiteit van het onderwijs. Ik was daarbij aanwezig als bisschop-referent voor het onderwijs en lid van het dagelijks bestuur van de NKSR.

Deze week zijn er veel vergaderingen: het officium educationis (zie vorig bericht), de Raad voor Economische Aan­ge­legen­heden van het Bisdom, die over de financiële aange­legen­heden gaat, de maande­lijkse Bisschoppen­conferentie waarin de bisschoppen over een veelheid aan thema’s vergaderen, een benoe­mingen­vergadering, de priester­raad, de Diocesane Pastorale Raad die voor het eerst bijeen kom, de staf­vergade­ring van het bisdom, dagelijks bestuur en algemeen bestuur van de Nederlandse Katholieke Schoolraad en nog twee “ad hoc” vergaderingen.

Maandag 13 mei was ik als bisschop referent voor het onderwijs bijeen met de bisschoppelijk gedelegeerden, het “officium educationis”. Tijdens deze bijeenkomst moesten we afscheid nemen van drs. Clara Roes die deze zomer haar werkzaamheden als gedelegeerde in het bisdom Den Bosch zal beëindigen.

Bij het leven van een (hulp)bisschop hoort veel vergaderen. Ik moet dan ook regelmatig terugdenken aan wat een oude pastoor mij ooit zuchtend met een variant op het bijbelwoord heeft gezegd toen hij zich tamelijk kritisch uitliet over de vergadercultuur die in de zestiger jaren bezit had genomen van onze parochies: "Als de Christus maar vergaderd wordt".

De bisschoppenconferentie heeft mij gevraagd referent voor het onderwijs te zijn. Dat wil zeggen dat ik namens de Nederlandse bisschoppen contact houd met het (katholiek) onderwijs. Dit is een taak die wel veel tijd vraagt maar ook allerlei kansen biedt.

Tien jaar geleden hebben we al in de kranten kunnen lezen dat de toenmalige premier Wim Kok slapeloze nachten had van het verdwijnen van waarden en normen waardoor de veilig­heid in openbare ruimten niet meer gewaar­borgd is. Veiligheid is nog steeds één van de meest hete hangijzers in de politiek en telkens weer opnieuw blijkt hoe belangrijk dit voor de burgers van ons land in het algemeen is.

De Codex Iuris Canonici  is bij verschijnen “het laatste conciliedocument” genoemd, omdat dit wetboek de leer van het tweede Vaticaans concilie heeft “vertaald” naar de praktische regelingen. Het concilie heeft de sacramentaliteit van de Kerk beklemtoond en bevestigd dat door de sacramenten een deelname wordt geschonken aan de zending van Christus en de kerk. Het kerkelijk wetboek heeft op allerlei terreinen van het kerkelijk leven de band tussen het ontvangen sacrament (doopsel, vormsel, wijding) en de uit te oefenen bevoegdheid onderstreept en versterkt, zodat meer tot zijn recht is gekomen dat de kerkelijke taken worden uitgeoefend uit kracht van de sacramenten die men heeft ontvangen.

Het is algemeen bekend dat de dienaar Gods paus Johannes Paulus II een grote liefde en verering voor de maagd Maria had. Dat blijkt uit de wapenspreuk “Totus tuus” (“Geheel de uwe”) die hij gekozen had en waarvan de woorden het begin vormen van een akte van totale toewijding aan de moeder van God . Dat blijkt ook uit de geschiedenis van zijn priesterroeping waarover deze paus terugblikkend bij gelegenheid van zijn gouden priesterjubileum, schreef.