Zoeken

Donderdagmiddag 16 november was de uitvaart van onze vroegere Apostolisch Nuntius, Mgr. François Bacqué.

Maandagmiddag en in de vroege avond was de roepingen-ontmoeting van de Neocatechumenale Weg. Dat is een ware belevenis.

Na de Heilige Mis op onze catechese-locatie vertrokken de jongeren naar het veld waar de nachtwake en de Mis op zondag met de paus zullen zijn.

Donderdag 3 augustus was de catechese met bisschop Van den Hende en het welkom aan de paus.

Dinsdag 1 augustus was de openingsmis van de wereldjongerendagen in het Parque Eduardo VII in Lissabon.

De continentale fase van het synodaal proces is afgesloten. In oktober zal in Rome de eerste Synode over synodaliteit plaats vinden. Wat wordt er eigenlijk onder Synodaliteit verstaan, wat zijn er de kenmerken van? In februari heb ik over dit thema een lezing gehouden aan de Sant Pacià universiteit in Barcelona. Hieronder vindt U die lezing in een Nederlandse vertaling.

"Adieu aan Benedictus XVI, nederige werker in de wijngaard van de Heer" met deze woorden maakte het Vaticaan vanmorgen bekend dat emeritus paus Benedictus XVI op oudejaarsmorgen om 9.34 uur op 95 jarige leeftijd naar het huis van de Vader is overgegaan. Het is met dankbaarheid dat ik denk aan wat hij als theoloog, als herder, prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer en paus voor de Kerk heeft betekend. Om 19.00 uur wordt vanavond (31 december 2022) een heilige Mis gevierd in de kathedraal tot intentie van de overleden emeritus-paus. Aansluitend aan het Angelus luidde de doodsklok van de de kathedrale basiliek voor paus Benedictus op deze oudejaarsdag.

Het Ad Limina bezoek van de Nederlandse bisschoppen is begonnen. Zondagavond 6 november ben ik in Rome aangekomen, samen met enkele andere bisschoppen - de laatste groep - en mgr. Bart Putter, vicaris generaal van ons bisdom. We logeren in het Domus Sanctae Marthae, het gebouw waar ook de paus woont en waar de kardinalen verblijven tijdens het conclaaf, de strikt vertrouwelijke bijeenkomst waarin een nieuwe paus wordt gekozen.

Zaterdagmiddag 22 oktober vond eindelijk het symposium plaats naar aanleiding van het boek van mgr. dr. Dick Schoon, oud-katholiek bisschop van Haarlem, "Een aartsbisschop aangeklaagd in Rome", verschenen in 2019. Het symposium moest in 2020 worden afgelast vanwege Covid. Onder flinke belangstelling kon het nu worden gehouden in de Hoofddorpse Joannes de Doperkerk, met na afloop pannenkoeken eten in het onder de kerk gelegen "Fundament".

Gisteren kreeg ik bericht dat paus Franciscus me voor een tweede termijn tot lid (rechter) van de Hoogste Rechtbank van de Apostolische Signatuur heeft benoemd.

Paus Franciscus heeft bij het Angelus van zondag 6 maart over de Oekraïne gesproken en alle mensen bedankt die vluchtelingen opvangen. Ik wil me daar graag bij aan sluiten en ook de parochies oproepen om, gesteund door hun PCI, waar mogelijk vluchtelingen op te vangen. Ook op niveau van het bisdom overleggen we wat we hierin kunnen doen. De paus stuurt twee kardinalen naar de Oekraïne om humanitaire hulp te verlenen. En hij zei meer...

Aan de Nieuwegracht in Utrecht vond op 20 oktober aan het eind van de middag een feeestelijke bijeenkomst plaats: De Vrouwen van Bethanië tekenden een overeenkomst met de Stichting Universiteitsfonds om ten behoeve van de Theologische faculteit de instelling van een bijzondere leerstoel mogelijk te maken en een aantal verwante doelen te realiseren, met bijzondere aandacht voor vrouwen in theologie

Zondag 13 oktober was ik op het Sint Pietersplein in Rome bij de heiligverklaring. Enkele ervaringen...

Af en toe gaat er wel eens iets mis. Als zelfs de paus weleens 25 minuten in de lift vast kan komen te zitten en het Angelus te laat begint, dan gebeurt dat ook in onze parochies. Deze zondag was ik in Monnickendam omdat diaken Bak met vakantie was. Maar er was sprake van een dubbele boeking!

Regelmatig komt het in reacties en discussie op Facebook naar voren: de plaats van vrouwen in de kerk. Kan de kerk daar niet iets in veranderen en vrouwen tenminste tot diaken wijden? Deze zomer zag lk wat dit betreft een interessante afbeelding in het museum van La Grande Chartreuse.

Op maandag 21 januari ben ik naar Panama gereisd om de Wereldjongerendagen (WJD) mee te maken en me bij de jongeren aan te sluiten die daar een mooi voorprogramma hebben meegemaakt. De dag erna begon de eigenlijke WJD in Panama city met de openingsmis van de aartsbisschop van de stad.

De afgelopen week had ik nog vakantiedagen en heb Annecy bezocht waar de H. Franciscus van Sales en de H. Johanna Francisca De Chantal hebben geleefd. Franciscus van Sales was een milde en wijze bisschop en een groot geestelijk leidsman. Bij zijn graf heb ik de H. Mis gevierd en bijzonder gebeden voor de kerk en de paus in een verwarde en woelige tijd. Een reactie op het nieuws van de laatste week.

Voor een kort bezoek van nog geen dag was ik in Rome. Op de Pauselijke Lateraanse Universiteit had ik een goede ontmoeting met de nieuwe decaan en vice-decaan van de theologische faculteit waarmee ons seminarie en ons Hoger instituut voor Godsdienstwetenschappen verbonden zijn. Ook kocht ik er het nieuwe pauselijk jaarboek (Annuario Pontificio) dat vorige week is uitgekomen. Dat is interessant.

Zaterdag 5 mei was de viering van vijftig jaar Neocatechumenale Weg in Rome in aanwezigheid van paus Franciscus

n verband met de zitting van de Apostolische Signatura was ik even in Rome. Het was maar kort maar het is altijd weer mooi om daar mensen te ontmoeten en ervaringen te horen vanuit de hele wereld. Wat is het toch goed en mooi dat we tot een wereldkerk mogen behoren!

De Congregatie voor de sacramenten en de eredienst in Rome heeft met goedkeuring van paus Franciscus bepaald dat op de tweede Pinksterdag voortaan de (verplichte) gedachtenis zal worden gevierd van Maria, moeder van de Kerk.

Op zondag 4 maart was er weer een familiedag in Heiloo. Heel wat gezinnen met hun kinderen waren bij O.L. Vrouw ter Nood voor bezinning, onderling contact en een heilige Mis.Op deze zondag heb ik een inleiding gehouden over het eerste deel van Amoris Laetitia, het document van paus Franciscus over huwelijk en gezin.

Van 24-27 januari heb ik deelgenomen aan een internationale conferentie in Sintra in Portugal, samen met bijna 120 bisschoppen waaronder drie kardinalen, uit alle delen van de wereld. Ik was daarvoor uitgenodigd door het Acton-Instituut dat deze conferentie organiseerde rond vooral maatschappelijke thema’s. Eén van de sprekers was de Islam-expert, pater Samir Khalil Samir s.j. Ook mgr. Everard de Jong was erbij.

Op zaterdag 30 september is in Rome bekend gemaakt dat paus Franciscus me heeft benoemd tot lid van de Apostolische Signatuur, de hoogste rechtbank van de katholieke kerk, samen met drie kardinalen en een aartsbisschop. Dit betekent niet dat mijn overige werzaamheden veranderen.

Zondag 2 juli waren tien bisschoppen bijeen in de Apostolische Nuntiatuur, de woning en het kantoor van de Apostolisch Nuntius (gezant van de paus in Nederland), mgr. Aldo Cavalli. Was er iets ernstigs aan de hand? Nee hoor, dat niet...

Woensdagavond 3 mei werd de dag van groepsgesprekken tijdens de ontmoeting van Rabbijnen, bisschoppen, kardinalen en priesters afgesloten met zang en dans. Bekijk het filmpje.

Dinsdag 2 en woensdag 3 mei neem ik deel aan een ontmoeting van kardinalen, bisschoppen en rabbijnen in Israël, georganiseerd door de Neocatechumenale Weg. Een positieve ervaring...

Op de Nederlandse dag vierden de 2000 pelgrims de vespers in de Santa Maria Maggiore. Deze prachtige Mariakerk is groot genoeg om zo’n grote groep pelgrims te herbergen. Het is de kerk waarin de resten van de kribbe van Bethlehem worden bewaard en prachtige mozaïeken vertellen over het leven van Maria.

Na afloop van de retraite in Camaldoli hadden de bisschoppen die eraan hadden deelgenomen een ontmoeting met paus Franciscus en waren we uitgenodigd om met hem de maaltijd te gebruiken. De paus gaf ons wijze woorden mee...

Zondag vier september is Moeder Teresa heilig verklaard op een bloedheet Sint-Pietersplein. Ik was erbij, samen met mgr. Hurkmans.

Maandagochtend 25 juli vertrokken we uit Praag. Op weg naar Krakau hebben we Auschwitz bezocht, een naam die voorgoed met de moord op meer dan één miljoen Joden is verbonden. Het blijft indrukwekkend om daar eens te zijn...

Paus Franciscus heeft in antwoord op een vraag over de mogelijkheid van vrouwelijke diakens gesproken. Het gebeurde tijdens een ontmoe­ting met hogere oversten en de vraag en het antwoord waren spontaan en informeel. De paus ging er uitgebreid op in ook omdat die vraag hem ooit nogal geïnteres­seerd had. Heeft de paus werkelijk een opening gegeven naar het vrouwelijk diakonaat?

Het kerkelijk wetboek stelt dat wie uit schuldige nalatigheid op onwettige wijze een handeling van kerkelijke macht of bediening of taak stelt of nalaat met schade voor een ander, moet worden gestraft. Wie misbruik maakt van een taak of kerkelijke macht, moet eveneens worden gestraft naar gelang de ernst van zijn handelen of nalaten. Dat geldt voor ieder die kerkelijke verantwoordelijkheid draagt, ook voor een diocesane bisschop.

Op de zondag na kerstmis viert de katholieke kerk het feest van de heilige Familie (Jezus, Maria en Jozef) en dat is vanouds een dag om stil te staan bij de betekenis van huwelijk en gezin. Relaties worden vluchtiger, huwelijken zeldzamer en dat heeft grote impact op gezinnen. Wat heeft de Kerk dan nu nog voor boodschap? De Kerk kan haar boodschap niet inruilen voor een andere....

In het kader van de herdenking van de 850e sterfdag van Sint Gerlach, de kluizenaar die leefde in een holle eik bij Houthem, heeft het kerkbestuur een gezichtsreconstructie van de heilige laten maken op basis van zijn schedel die al deze eeuwen in Houthem als relikwie wordt bewaard. Aan de reconstructie door een team van geleerden, is financieel bijgedragen onder meer door... de Rolling Stones! Hierover werd een symposium gehouden waarbij ik ook het eerste exemplaar van een nieuwe uitgave van de middeleeuwse levensbeschrijving van de heilige in ontvangst mocht nemen.

Op 12 juni eindigde het vierdaagse congres over nieuwe ontwikkelingen in het canoniek recht dat de Pauselijke Universiteit Gregoriana jaarlijks organiseert. Onder de 58 deelnemers waren de kardinalen Velasio De Paolis en de president van de pauselijke raad voor de wetsteksten, kardinaal Francesco Palmerio. Een veelheid aan thema's kwam aan bod, zoals juridische implicaties van de gezinssynode, de behandeling van het seksueel misbruik, de mogelijke wijzigingen in de huwelijksprocessen en andere thema's.

Eén van de nieuwe kardinalen is de prefect van de Apostolische Signatura, kardinaal Dominique Mamberti. Hij leidt sinds kort dit ‘Hooggerechtshof’ van de katholieke kerk, dat toezicht houdt op de lagere rechtbanken en beroepszaken beoordeelt die ingesteld zijn tegen beleidsbeslissingen. Hij is de opvolger van de Amerikaanse kardinaal Raymond Burke.

Paus Franciscus heeft afgelopen zaterdag heel ongebruikelijke keuzes gemaakt door kardinalen te kiezen uit de ‘periferie’: bisschoppen uit vaak kleine en zeer veraf gelegen landen die nog nooit in de geziedenis een kardinaal hebben gehad. Daarbij lijkt de paus bijzonder erop te hebben gelet dat de nieuwe kardinalen mensen zijn met een grote pastorale ervaring en vaak met een bijzondere inzet voor maatschappelijke problemen.

Na het consistorie waarin paus Franciscus de nieuwe kardinalen heeft gecreëerd, zoals de feitelijke aanstelling van kardinalen officieel wordt genoemd, werd emeritus paus Benedictus XVI, die bij de plechtigheid aanwezig was, door de aanwezige kardinalen en bisschoppen bestormd om hem even te kunnen groeten.

Het is sinds lange tijd de gewoonte dat de paus enkele kardinalen van tachtig jaar of ouder kan benoemen als uiting van dank­baar­heid voor hetgeen zij voor de kerk en de persoon van de paus hebben betekend. Dat gold dit keer zeer zeker voor de nieuwe kardinaal Luis Héctor Villalba (* 1934), voormalig aartsbisschop van Tucumán die vice-president was van de Argentijnse bisschoppen­confe­rentie waarvan kardinaal Bergoglio - de huidige paus Franciscus - voorzitter was.

Op zaterdag 14 februari heeft paus Franciscus in de Sint Pieter in Rome nieuwe kardinalen gecreëerd. Vanwege m’n bekendheid met een van de nieuwe kardinalen was ik bij deze plechtigheid aanwezig, samen met de bisschop van Roermond, mgr. Frans Wiertz, en natuurlijk kardinaal Willem Eijk.

Zondag 19 oktober wordt de buiten­gewone bisschoppen­synode in zekere zin afge­sloten met de zalig­ver­klaring van paus Paulus VI. Volgend jaar zal met het thema van huwelijk en gezin worden verder gegaan in een ‘gewone bisschoppen­synode’, nadat eerder al een consis­torie - een vergade­ring van de kardinalen - over dit onder­werp was gehouden. De synode heeft een slot­bood­schap uitge­bracht en kardinaal Eijk heeft over zijn ervaringen gesproken. De synode en de paus, zo onder­streepte hij, hebben geen verandering van de leer voor ogen.

Op 21 november van dit jaar zal het vijfitg jaar geleden zijn dat het voornaamste document van het tweede Vaticaans concilie werd aangenomen en afgekondigd. De dogmatische constitutie over de Kerk, Lumen Gentium, heeft zeer veel bijgedragen aan een verdieping van de visie op de Kerk, een visie die nog steeds meer gestalte moet krijgen in het leven van de Kerk.

Zondagavond 5 oktober heeft zuster Maria Rachele haar eeuwige geloften afgelegd en de monastieke wijding ontvangen in het klooster van Maria, tempel van de heilige Geest te Aalsmeer. De jonge gemeen­schap vierde dit jaar voor de derde maal geloften en opnieuw waren er vele gasten gekomen uit Brussel, waar de zuster vandaan komt, uit Italië en natuur­lijk ook uit Nederland. Ook een groot aantal priesters was gekomen om aan de mooie viering deel te nemen.

Van 5-19 oktober van dit jaar wordt een buitengewone bisschoppensynode over het gezin gehouden, die een jaar later van 4-25 oktober 2015 zal worden gevolgd door een algemene bisschoppensynode over hetzelfde thema. Doel van de synode is het de schoonheid en de waarde van het huwelijk naar voren te brengen.

Terwijl in Rome het concistorie aan de gang was voor de creatie van nieuwe kardinalen, werd in het Willibrordus­huis, het parochie­centrum van de Heiloose parochie een bijeenkomst gehouden voor bestuurs­leden van de Parochiële Caritas Instellingen.

Terwijl het Sint Pieterplein al volstroomde voor weer een druk bezochte pauselijke audiëntie, gingen de Nederlandse bisschoppen op weg om in groepen verschillende curie-departementen te bezoeken.

Zondag 1 december is een mooie dag voor een nieuw begin: voor de bisschoppen is dat het Ad Limina bezoek wat nu begint. De eerste zondag van de advent roept op tot waakzaamheid, bekering en uitzien naar de Heer die komt.

De Dogmatische Constitutie over de Kerk Lumen Gentium is zonder twijfel het allervoornaamste document van het tweede Vaticaans concilie. Tijdens het tweede Vaticaans concilie werd - naar een idee van Leo-Joseph kardinaal Suenens in aansluiting bij de openingstoespraak van de Z. paus Johannes XXIII - al uitgesproken dat dit concilie zou worden gecentreerd rond twee hoofddocumenten die respectievelijk over de Kerk in zich (Ecclesia ad intra) en over de Kerk naar buiten toe, in de wereld van deze tijd (Ecclesia ad extra) zouden gaan.

Meteen na de wereld­jongeren­dagen hield de Neo­cate­chumenale Weg een roepingen­bijeen­komst voor de jongeren die de Weg volgen. Er waren er meer dan verwacht: zo’n 80.000! En er stonden er bijna 2000 op om te laten weten dat zij zich geroepen voelden tot het Priester­schap of het religieuze leven.

Op De Tiltenberg werd op vrijdag 12 april een studiedag gehouden voor priesters, diaken, pastoraal werkers, catechisten en cateche­tische mede­werkers van het bisdom. Behalve de Eucharistie­viering, middag­gebed, lunch en uit­wisseling in groepen, waren er twee lezingen. Tegen de vijftig deelnemers maakten de dag mee.

De plechtigheid van Witte Donderdag heb ik dit jaar in Lutjebroek gevierd, waarover ik op de basisschool al leerde vanwege de heldhaftige zouaaf Pieter J. Jong die daarvandaan komt. Lutjebroek heeft een mooie Neogothische kerk (zie foto) en onder meer een goed herenkoor dat de viering verzorgde. Daarbij heb ik onderstaande homilie gehouden.

Tijdens de maandelijkse vergadering van de conferentie hebben de bisschoppen op dinsdag 12 maart, dag van het begin van het conclaaf, de Mis pro eligendo Pontifice gevierd, de Mis voor de verkiezing van een nieuwe paus. Daarbij heb ik de volgende homilie gehouden.

Er is veel belangstelling voor het Conclaaf, de bijeenkomst van de kardinalen in de Sixtijnse kapel waarin de nieuwe paus gekozen wordt. Zelfs allerlei details over de kacheltjes waarin de stembriefjes worden verbrand en de verhoogde vloer die in de Sixtina wordt gelegd, heb ik in de media kunnen vinden. In grote stapel liggen de Vaticaandagboeken van Thavis naast de kassa in de boekwinkels. Even dacht ik dat zelfs de supermarkt bij ons in de buurt zich wat kerkelijk wilde profileren (zie foto hiernaast).

Op zondag Laetare, 10 maart, was ik in Nes aan de Amstel voor de heilige Eucharistie. Natuurlijk hebben we daar bijzonder gebeden voor het conclaaf en voor de kardinalen die de nieuwe paus gaan kiezen en we hebben even stil gestaan bij deze bijzondere gebeurtenis. Verder hebben we bijhzonder gebeden voor de pastoor van Uithoorn, Nes en De Kwakel die al lange tijd ziek is. Het evangelie was dat van de verloren zoon uit het Lucas-evangelie. Daarover gaat de onderstaande preek die ik in Nes heb gehouden.

Op vrijdag 1 maart, eerste vrijdag en de dag nadat Benedictus XVI afstand deed, hebben we in de kathedrale basiliek van Sint Bavo in Haarlem een pontificale heilige Mis gevierd om dank te zeggen voor het pontificaat van paus Benedictus XVI en Gods zegen te vragen over het komend conclaaf. Mgr. J. Punt, die weer terug is van zijn bezinningsperiode in Zuid-Spanje, was hoofdcelebrant.

Tien dagen lang waren de bisschoppen die het afgelopen jaar zijn benoemd in Rome om bijgespijkerd te worden door de kardinalen en bisschoppen die aan de verschillende Curie-organen werkzaam zijn, om met elkaar op te trekken en zo iets van universele bisschoppelijke broederlijkheid te beleven en om de paus te ontmoeten.

In het woord kardinaal zit het Latijnse "cardo" wat scharnier of deurpin betekent en wat verwijst naar de "scharnierfunctie" die de kardinalen vervullen.

Op 18 en 19 februari hebben verschillende Nederlandse bisschoppen het consistorie bijgewoond waarin de aartsbisschop van Utrecht, zijne eminentie Willem Eijk, samen met 21 anderen, tot kardinaal werd gecreëerd. Deze bijzondere gebeurtenis werd ook door mgr. J. Punt en door mij bijgewoond.

De Codex Iuris Canonici  is bij verschijnen “het laatste conciliedocument” genoemd, omdat dit wetboek de leer van het tweede Vaticaans concilie heeft “vertaald” naar de praktische regelingen. Het concilie heeft de sacramentaliteit van de Kerk beklemtoond en bevestigd dat door de sacramenten een deelname wordt geschonken aan de zending van Christus en de kerk. Het kerkelijk wetboek heeft op allerlei terreinen van het kerkelijk leven de band tussen het ontvangen sacrament (doopsel, vormsel, wijding) en de uit te oefenen bevoegdheid onderstreept en versterkt, zodat meer tot zijn recht is gekomen dat de kerkelijke taken worden uitgeoefend uit kracht van de sacramenten die men heeft ontvangen.

Paus, bisschop, kardinalen, bisschoppencollege, synodes, kapittels, pastoors, kerkbesturen, religieuze instituten, verenigingen enz. enz.: welke plaats en taak hebben deze en vele andere ambtsdragers en instellingen van de katholieke kerk? Hoe wordt de paus gekozen, hoe een Bisschop benoemd?

Vele boeken van de hand van mgr. Hendriks zijn verschenen. Hieronder volgt een presentatie van eigen boeken die nu nog te koop zijn.