Zoeken

In het weekend van 7-8 september vond de voorbereiding op de investituur plaats van de nieuwe leden van de Constantijnse Orde. Naast een geestelijk en vormend aspect had het weekend ook de bedoeling dat de nieuwe leden elkaar en de orde beter leerden kennen. Hun missie is: getuigen en dienen. Daarover hield ik de conferentie waarvan U hier de tekst kunt lezen.

Van 5 op 6 september nam ik deel aan de conferentie van de Verbiest stichting "Church and society", die thema's besprak uitgaande van het boek van Kardinaal Jozef de Kesel over dit thema.

Zondag 1 september mocht ik het nieuwe seizoen openen van RK Vrouwen die in de plebanie/bisschopshuis in Haarlem bijeen komen. Dit keer ging het over de betekenis en achtergrond van samen kerk-zijn en wat dat betekent voor ons bisdom.

Op 15 augustus, Hoogfeest van Maria's tenhemelopneming, was ik in Heiloo voor de heilige Mis, de processie en een lezing over de dromen van Don Bosco. Rond de vijfhonderd gelovigen namen deel aan de Eucharistieviering en ook voor de processie, de lezing en de aanbidding erna was veel belangstelling.

Op zondag 5 mei, bevrijdingsdag en zesde zondag van Pasen, waren we voor een feestelijke Eucharistieviering bijeen in de kerk van de Friezen (officieel: SS. Michele e Magno). Deze dagen staan we bijzonder stil bij verbondenheid en vriendschap. Bevrijdingsdag nodigt ons uit om "Fratelli tutti" te zijn! Een verslag van deze bijzondere dag.

Vrijdagavond 23 februari vond in de Sint Nicolaasbasiliek in Amsterdam de intussen traditionele Avond van de Martelaren plaats, een viering waarin de christenen worden herdacht die in het afgelopen jaar om hun geloof zijn vervolgd en gedood.

Woensdag 1 november was er in het bisschopshuis een mooie bijeenkomst waarbij de heer Reinier Russell de hoge pauselijke onderscheiding Ridder in de orde van de heilige paus Gregorius de Grote mocht ontvangen. Een erkenning van dertig jaar inzet voor kerk en caritas.

Maandagmiddag en in de vroege avond was de roepingen-ontmoeting van de Neocatechumenale Weg. Dat is een ware belevenis.

Na de Heilige Mis op onze catechese-locatie vertrokken de jongeren naar het veld waar de nachtwake en de Mis op zondag met de paus zullen zijn.

Woensdagmiddag 7 juni was ik bij de slotmiddag van het kapittel van de zusters van de Voorzienighied, één van de diocesane congregaties van het bisdom Haarlem-Amsterdam. Die middag werden de algemeen overste en de algemene |raad gekozen, tezamen bestaande uit vier zusters. Na het geslaagde keuzekapittel vierden we de Eucharistie maar eerst bracht ik nog een bezoek aan de begraafplaats van de zusters, waar trouwens ook twee bisschoppen begraven zijn.

Tijdens de gebedsdag van de Vrouwe en Moeder van alle volkeren die dit jaar in het heiligdom van O.L. Vrouw ter Nood in Heiloo werd gehouden, heb ik een lezing gegeven over Maria als Middelares. Die lezing is hieronder weer gegeven.

In Heiloo waren van maandag 1 mei tot donderdag 4 mei de zielzorgers bijeen van de Eritrese katholieke gemeenschappen die in de verschillende Europese landen leven. Op 3 mei vierde ik met hen het feest van de apostelen Filippus en Jakobus en hebben we gebeden voor de vele vluchtelingen en allen de lijden onder de moeilijke situatie in Eritrea en in Soedan.

De continentale fase van het synodaal proces is afgesloten. In oktober zal in Rome de eerste Synode over synodaliteit plaats vinden. Wat wordt er eigenlijk onder Synodaliteit verstaan, wat zijn er de kenmerken van? In februari heb ik over dit thema een lezing gehouden aan de Sant Pacià universiteit in Barcelona. Hieronder vindt U die lezing in een Nederlandse vertaling.

De vierde dag eindigde met een ontmoeting in het College van Santa Maria dell'Anima in de kerk waarvan paus Adrianus VI begraven ligt. Antoine Bodar woont in dit college. Het bezoek besloot een dag met bezoeken aan het Dicasterie voor de Geloofsleer, de Signatura Apostolica en het Dicasterie voor Cultuur en Opvoeding. Andere bisschoppen bezochten nog andere Dicasteries. Maar we kijken ook nog even terug op de middag van de dag ervoor: het bezoek aan het Dicasterie voor communicatie.

De derde dag van het Ad Limina bezoek begon met de heilige Mis in de Santa Maria Maggiore waar ik hoofdcelebrant was. Het ontbijt moest onderweg worden gebruikt want om 9.15 uur werden we bij het Dicasterie voor Leken, gezin en leven verwacht, dat zich in de wijk "Trastevere" bevindt en niet bij het Vaticaan. Daar is ook het Dicasterie voor de dienst aan de integrale ontwikkeling van de mens. In de middag volgde het Dicasterie voor communicatie en een pers-ontmoeting in de Friezenkerk.

Zaterdagmiddag 22 oktober vond eindelijk het symposium plaats naar aanleiding van het boek van mgr. dr. Dick Schoon, oud-katholiek bisschop van Haarlem, "Een aartsbisschop aangeklaagd in Rome", verschenen in 2019. Het symposium moest in 2020 worden afgelast vanwege Covid. Onder flinke belangstelling kon het nu worden gehouden in de Hoofddorpse Joannes de Doperkerk, met na afloop pannenkoeken eten in het onder de kerk gelegen "Fundament".

Op de besturendag die zaterdag 10 september in Heiloo is gehouden heb ik mijn visie gegeven op de toekomst van de parochie en wat er zou moeten gebeuren in ons bisdom om die toekomst voor te bereiden. Er waren ook presentaties door de econoom, de stafmedewerker kerkopbouw, jongeren- en gezinspastoraat en een presentatie door de vicaris-generaal.

Op een korte vakantie in Cambridge heb ik ook Norwich bezocht, een stad met twee mooie kathedralen: de katholieke en de middeleeuwse Anglicaanse. In die stad bevindt zich ook het heiligdom van Juliana van Norwich. Een heilige kluizenares en een opzienbarende vrouw.

Zondagavond 24 juli bracht ik een bezoek aan de familievakantieweek van de Amsterdamse Sint Agneskerk (H. Jozefparochie) waar de heilige Mis in de Tridentijnse vorm wordt gevierd. Gezinnen met kinderen hebben daar een heerlijke en gezellige week mét religieuze inspiratie.

In twee groepen werden ook tijdens de Lourdesbedevaart in een korte plechtigheid door de Nederlandse pelgrims al de slachtoffers herdacht die voor onze vrijheid hun leven hebben gegeven. Bij deze herdenking heb ik de hierna volgende woorden gesproken, die ook in ons bisdomblad Samen Kerk als woord van de bisschop worden gepubliceerd.

Woensdag 23 februari was ik te gast in Leidenhoven, een aan Opus Dei verbonden studentenhuis voor heren. Ik kon genieten van een heerlijke maaltijd, de goede sfeer en een goed gesprek.

Zondag 19 december mocht ik de nieuwe priesters presenteren voor de parochies van Nieuw vennep en Buiten Kaag. De viering was in de kerk van O.L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen in Nieuw Vennep, maar ook via live-stream te volgen. Pater Mathew Thekkeyil werd als priester voor Nieuw Vennep verwelkomd. Hij werkt in het missionair SVD-team dat ook voor Hoofddorp verantwoordelijk is. natuurlijk stonden we ook stil bij de nieuwe lock down vanwege de pandemie

Paus Franciscus heeft in de Apostolische exhortatie Amoris Laetitia, die (ruim) vijf jaar geleden is verschenen, uitgenodigd de gezinnen te helpen en te begeleiden. In ons bisdom hebben we daaraan gehoor willen geven: de steun die we jongeren en gezinnen willen geven is één van onze speerpunten. Sinds enkele maanden is een echtpaar aangesteld om initiatieven op dit punt te ontwikkelen. Ëén van onze priesters heeft de cursus gevolgd die als implementatie van Amoris Laetitia door de Romeinse Rota was georganiseerd. Ook zijn er gebedsinitiatieven, zoals een initiatief vanuit Polen dat al verschillende jaren loopt en op allerlei gebied een link legt met ons land.

Aan de Nieuwegracht in Utrecht vond op 20 oktober aan het eind van de middag een feeestelijke bijeenkomst plaats: De Vrouwen van Bethanië tekenden een overeenkomst met de Stichting Universiteitsfonds om ten behoeve van de Theologische faculteit de instelling van een bijzondere leerstoel mogelijk te maken en een aantal verwante doelen te realiseren, met bijzondere aandacht voor vrouwen in theologie

Maandag 4 oktober vond in het Willibrordseminarie in Heiloo de eerste Willibrordavond plaats met de presentatie van de Missaal-app. Die app is beschikbaar via de website van de Tiltenberg. Hier vindt U alle gegevens.

Zaterdag 11 september was ik in Amsterdam - na een vormselviering voor Sanne in de kapel van de Tiltenberg - in de Onze Lieve Vrouwekerk aan de Keizersgracht, waar het Legioen van Maria zijn honderdste verjaardag vierde.

Dinsdagmiddag 24 augustus hebben we met een heerlijke lunch afscheid genomen van de oud-bestuursleden van de Congregatie van de zusters van de H. Juliana van Falconieri. De meesten van hen zijn zeer lang met de Congregatie verbonden geweest, die nu in de voltooiingsfase van haar bestaan is gekomen. Twee van hen gaan als religieus assistent door. Dezer dagen heb ik tevens een algemeen administrator (commissaris) benoemd die de Congregatie bestuurt omdat er geen algemeen overste meer is.

Op zaterdag 27 juni vierde pastoor Michi Costa de zestigste verjaardag van zijn priesterwijding in de Sint Vituskerk in Naarden, waar hij tot 2007 pastoor is geweest en nog steeds assisterend priester is. Ik was uitgenodigd om de heilige Mis te komen vieren, waarbij de jubilaris en pastoor-deken Carlos Fabril concelebreerden. Aan het einde van de viering mocht ik hem de Bavopenning uitreiken als erkenning voor zijn bijzondere inzet.

Vrijdagmiddag en -avond 25 juni waren de medewerkers van het bisdom (de diocesane curie) bijeen in en rond de Tiltenberg in Vogelenzang, waar de kantoren momenteel gevestigd zijn. Vicaris generaal mgr. Bart Putter hield een toespraak waarin hij terugblikte op de afgelopen anderhalf jaar van thuis werken; hij verwelkomde nieuwe medewerkers en nam afscheid van wie vertrokken zijn. De bijeenkomst was voor mij een gelegenheid om een korte terugblik op het afgelopen jaar én een vooruitblik te geven.

Mgr. dr. Paul Hamans doceert Kerkgeschiedenis in het seminarie van Rolduc en het Willibrordseminarie van ons bisdom. Hij heeft al vele kerkhistorische werken en artikelen gepubliceerd. Aan die lijst is nu toegevoegd het levensverhaal van Edith Stein en haar lotgenoten. Die levensbeschrijving is voortgekomen uit een bijzondere opdracht die Hamans eerder kreeg.

Paus Franciscus heeft bij Motu Proprio Antiquum Ministerium van 10 mei 2021 het dienstwerk van Catechist ingesteld voor de gehele Kerk. Een liturgische ritus voor de aanstelling volgt nog. Helemaal nieuw is dit zeker niet en in het bisdom Haarlem-Amsterdam kennen we sinds 2004 Catechisten met een (liturgische) zegening en zending door de bisschop.

Op zondag 25 april, zondag van de Goede Herder, wordt in heel de katholieke kerk roepingenzondag gevierd met gebed om roepingen voor het priesterschap en het kloosterleven. In de kathedraal was priesterstudent Richard Numan aanwezig om daarover een getuigenis te geven. We hebben ook voor de overleden oud-vicaris-generaal mgr. Martin de Groot gebeden...

Zondag 11 april was Beloken Pasen: het octaaf van Pasen wordt hiermee afgesloten. Tegelijk is deze dag "zondag van de Barmhartigheid". In de kathedraal werd bovendien het nieuwe altaar voorlopig in gebruik genomen. Vicaris-generaal en Plebaan mgr. Bart Putter concelebreerde. Maar wat heb je in het leven beslist nodig en wat kun je eigenlijk wel missen?

Paus Franciscus heeft op 11 januari bekend gemaakt dat de aanstellingen tot lector en acoliet, diensten in de Kerk die op grond van het doopsel en vormsel wordt verricht, geopend zullen worden voor vrouwen. Daartoe wordt canon 230 par. 1 van het kerkelijk wetboek gewijzigd en wordt de liturgie van de aanstellingen aangepast.

Dinsdagmiddag 24 november was de priesterraad bijeen in het bisschopshuis. De leden moesten wat harder spreken dan normaal want de de priesters zaten op Corona-afstand van elkaar, maar we konden elkaar verstaan. Na afloop hebben we de vespers gebeden in de kathedraal.

Op de 29e zondag door het jaar was ik in de Obrechtkerk die is toegewijd aan O.L. Vrouw van de allerheiligste rozenkrans.De maand oktober is bijzonder aan het rozenkransgebed gewijd en bovendien was het Missiezondag. Naast de preek die U hier vindt, is er bijzondere aandacht gegeven aan het werk van alle missionarissen, priesters, religieuzen en leken

Met de beginwoorden Fratelli tutti- allen broeders (en zusters) - kiest paus Franciscus weer voor het gedachtegoed van Sint Franciscus van Assisi als uitgangspunt van een encycliek. In Laudato Si’ uit 2015 sprak de paus zich duidelijk uit over de aarde als gemeenschappelijk huis, over het milieu en klimaat(verandering) en over de verdeling van goederen en grondstoffen. In deze nieuwe encycliek is broederschap en sociale vriendschap tussen mensen het centrale thema.

In het eerste weekend van oktober wordt in de kathedraal het feest gevierd van de patroonheilige sint Bavo. Ridder Bavo die monnik en kluizenaar werd heeft ook ons nog wel iets te zeggen, zeker in corona-tijd.

Vrijdagmiddag heb ik in de kathedraal de huwelijksviering gedaan van Sebastiaan Koopmans en Talitha Tuijn. Het komt maar zelden voor dat ik een trouwplechtigheid vier. Maar dit keer ging het om de dochter van mijn ceremoniaris en ik was blij dit voor hen te kunnen en mogen doen.

Op 20 juli heeft de Congregatie voor de Clerus in Rome een document uitgegeven over de parochie: de Instructie van 27 juni 2020 "De pastorale conversie van de parochiegemeenschap in dienst van de zending van de kerk om te evangeliseren". De Instructie vraagt van allen die zich inzetten voor de parochie om die aan te passen aan de eisen van deze tijd: meer digitaal, rekening houdend met de mobiliteit van mensen en met een sterk missionaire geest.

We moeten allemaal wel leren omgaan met teleurstellingen; het leven loopt vaak anders dan gedacht of verwacht en soms ervaren we tegenwerking, geen waardering en zien we weinig vrucht. Op deze zondag mogen we iets leren van het geduld van God, die de wereld vol ziet staan met onkruid, waarbij de tarwe soms bijna niet meer opvalt (Mt. 13, 24-43).

Donderdag 11 juni zijn aan het begin van de stafvergadering de nieuwe vicarissen geïnstalleerd: vicaris-generaal dr. Bart Putter en bisschoppelijk vicaris/kanselier dr. André van den Hout. Vicaris Gerard Bruggink blijft zijn taken behouden voor een nieuwe termijn en Eric Fennis wordt gedelegeerde voor een aantal taken die hij behoudt, naast zijn pastorale taken.

Overzicht van publicaties, vertalingen en interviews van Mgr. Hendriks of waaraan hij heeft meegewerkt.

Deze Corona-tijd heeft iets van een retraite. We worden bijna als vanzelf uitgenodigd om bij onszelf te blijven, in onze binnenkamer te gaan, in gebed rust en vrede te vinden, ons te bezinnen. Een gebed voor de derde zondag van Pasen

Voor de bisschoppenvergadering van 10 maart zijn antwoorden voorbereid op veelgestelde vragen rond het omgaan met de crisis die door het Coronavirus is ontstaan. Deze tekst is daarna bijgewerkt en (met een kleine aanpassingen en uitbreidingen) publiceren we die hier in de laatste versie van dit document.

Zaterdag 29 februari kwamen de catechisten bijeen in het bisschopshuis bij de kathedraal in Haarlem. Het was voor mij een goede gelegenheid om te luisteren naar hun ervaringen, ons te bezinnen op de roeping tot catechist en te bespreken hoe we de taak en de roeping van de catechist meer onder de aandacht kunnen brengen bij de priesters en diakens, in de opleiding en natuur bij mogelijke kandidaten!

Het leken harde woorden die Jezus op de zesde zondag door het jaar in de evangelielezing sprak (Mt. 5, 17-37). Gaat het daarin om wat wél of niet mag? Of gaat het om meer?

Paus Franciscus heeft op woensdag 12 februari om 12.00 uur de Apostolische Exhortatie Querida Amazonia bekend gemaakt. Het uitgebreide document is geschreven naar aanleiding van de bisschoppen-synode voor Amazonië die van 6 tot 27 oktober is gehouden. Het document gaat in op vele aspecten van dit grote gebied: sociaal, cultureel, ecologisch en natuurlijk de kerkelijke aspecten. De paus heeft een droom en die droom blijft niet beperkt tot Amazionië..!

Maandag 3 februari promoveerde seminarist Melle Punter tot doctor aan de Universiteit van Wageningen. Promotor was prof. dr. B.M. Mulder. Onder de aanwezigen bij de promotieplechtigheid familieleden, vrienden en een mede-seminarist en ook ik had het genoegen de academische zitting bij te wonen.

Zondag 2 februari vierden we de Opdracht van de Heer in de tempel (Maria Lichtmis) en de Dag voor het Godgewijde leven. In de kathedraal en het bisschopshuis vond een speciale ontmoeting voor de religieuzen plaats. Tijdens de Mis werd een habijt gezegend en stonden we stil bij toewijding en trouw, controle of vertrouwen en de vraag: wanneer is ons leven voltooid...?

Voor de dagmis van Kerstmis was ik in de grote bedevaartkapel in Heiloo. Na de nachtmis daar in een volle kapel met rector Jeroen de Wit, werd de dagmis gevierd met een Mozartmis van het koor.

Wanneer is iemand geschikt voor het seminarie? Welke moeilijkheden komt de opleiding tegen waar het om de vorming tot het celibaat betreft? Wat is belangrijk voor een goede beleving van het celibaat? Dat zijn vragen die aan de orde komen in de onderstaande lezing die ik op 9 oktober 2019 heb gehouden op de stavenconferentie van de Nederlandse priesteropleidingen in het Redemptoris Mater seminarie te Nieuwe Niedorp.

Deze week mag ik dankbaar gedenken dat ik veertig jaar geleden de heilige priesterwijding mocht ontvangen uit handen van - toen - mgr. dr. A.J. Simonis, bisschop van Rotterdam. Vrijdag 27 september hoop ik dit te vieren met een feestelijke Eucharistieviering in de grote kapel van het heiligdom van Onze Lieve vrouw ter Nood in Heiloo, die om 15.00 uur begint. Iedereen is welkom.

Regelmatig komt het in reacties en discussie op Facebook naar voren: de plaats van vrouwen in de kerk. Kan de kerk daar niet iets in veranderen en vrouwen tenminste tot diaken wijden? Deze zomer zag lk wat dit betreft een interessante afbeelding in het museum van La Grande Chartreuse.

Aswoensdag markeert het begin van de Veertigdagentijd. Het askruisje dat we tijdens de Mis ontvangen wijst ons op de vergankelijkheid van al het aardse. Gebed, vasten en aandacht voor de naaste zijn leidend bij het verleggen van de focus van onszelf weg naar God en de medemens.

Toen ik priester was gewijd, kwam ik terecht in een stadsparochie. Toentertijd, bijna veertig jaar geleden, zat de kerk nog aardig vol, al was de teruggang allang duidelijk merkbaar. Er kwamen tussen acht- en negenhonderd mensen naar de heilige Mis, maar daarvan was maar een dertigtal beneden de vijftig à vijfenvijftig. Ik kon dus duidelijk zien waar het naar toe zou gaan en dat vond ik soms bijna deprimerend.

Pauselijk Nuntius, aartsbisschop Aldo Cavalli was maandag 5 november op bezoek in Heiloo waar twee priesterstudenten een belangrijke stap zetten: Bert Glorie werd onder de kandidaten voor het priesterschap opgenomen (‘admissio’), Maciej Grądzki legde de geloofsbelijdenis en eed van trouw af...

Op de dag van Allerzielen is er weemoed, gemis, verdriet, maar ook geloof en hoop en verbondenheid. We rouwen en vieren ons geloof in het eeuwig leven. Deze avond was ik in de O.L. Vrouw van de H. Rozenkrans (Obrechtkerk) in Amsterdam, waar het Obrechtkoor o.l.v. Luc Löwenthal het Requiem van Gabriel Fauré zong.

Zondag 14 oktober was ik in de H. Cunerakerk in Nibbix­woud, onderdeel van de Emmausparochie. Daar werd deze zondag aalmoezienier Paul Vlaar gepresenteerd die in deze regio gaat assisteren. Samen met hem en met pastoor Fred Deen hebben we de Eucharistie gevierd met prachtige zang van het Cunerakoor.

De afgelopen week had ik nog vakantiedagen en heb Annecy bezocht waar de H. Franciscus van Sales en de H. Johanna Francisca De Chantal hebben geleefd. Franciscus van Sales was een milde en wijze bisschop en een groot geestelijk leidsman. Bij zijn graf heb ik de H. Mis gevierd en bijzonder gebeden voor de kerk en de paus in een verwarde en woelige tijd. Een reactie op het nieuws van de laatste week.

Op 26 juni wordt de feestdag van de heilige Jozefmaria Escrivà gevierd. In het bisdom Haarlem-Amsterdam is dat sinds vorig jaar een vrije gedachtenis. Voor de prelatuur van het Opus Dei is het natuurlijk een hoog­feest omdat het gaat om de stichter. Op deze dag was ik in de O.L. Vrouwekerk in Amsterdam om dit feest met hen en alle andere gelovigen te vieren.

Voor een kort bezoek van nog geen dag was ik in Rome. Op de Pauselijke Lateraanse Universiteit had ik een goede ontmoeting met de nieuwe decaan en vice-decaan van de theologische faculteit waarmee ons seminarie en ons Hoger instituut voor Godsdienstwetenschappen verbonden zijn. Ook kocht ik er het nieuwe pauselijk jaarboek (Annuario Pontificio) dat vorige week is uitgekomen. Dat is interessant.

Woensdag 30 mei heb ik een lezing gehouden voor de medewerkers van het Officialaat (kerkelijke rechtbank) van de bisdommen Utrecht, Rotterdam, Breda, Groningen-Leeuwarden en ’s-Hertogenbosch over de hervorming van het huwelijksproces die paus Franciscus in 2015 is begonnen. De tekst ervan vindt U hier.

Zaterdag 21 april is bekend gemaakt dat paus Franciscus vijf nieuwe consultoren heeft benoemd voor de Congregatie voor de Geloofsleer. Drie van hen zijn vrouwen. Eén van hen, Linda Ghisoni, werd in november benoemd in de staf van het nieuwe Dicasterie voor de leken, het gezin en het leven.

Op zondag 8 april, zondag van de barmhartigheid, was ik in de St. Jacobuskerk van Haarlemmerliede, waar een nieuw kruis op de absis is geplaatst en een kruis van de Tichelkerk in de tuin voor de pastorie. Theo Kors werd aan het eind van de heilige Mis pauselijk onderscheiden.

Dinsdagavond 27 maart kwamen de (aarts)bisschoppen van de Koptische Kerk, de Syrisch Orthodoxe kerk, de Apostolisch Armeense kerk, ikzelf en de pastoor van de Russisch Orthodoxe kerk met verschillende Armeense en Syrisch Orthodoxe priesters en andere gelovigen, waaronder een afvaardiging van de Amsterdamse Raad van Kerken samen in de Armeense kerk in Amsterdam voor de Sint Gregorius van Narek-lezing.

Van 24-27 januari heb ik deelgenomen aan een internationale conferentie in Sintra in Portugal, samen met bijna 120 bisschoppen waaronder drie kardinalen, uit alle delen van de wereld. Ik was daarvoor uitgenodigd door het Acton-Instituut dat deze conferentie organiseerde rond vooral maatschappelijke thema’s. Eén van de sprekers was de Islam-expert, pater Samir Khalil Samir s.j. Ook mgr. Everard de Jong was erbij.

Op de derde zondag van de Advent, zondag "Gaudete"(Verheugt U) was ik in Heiloo voor de heilige Mis. Deze zelfde zondag neemt de overste van de zusters, moeder Iuxta Crucem, afscheid om naar een contemplatief klooster van haar religieuze familie te gaan. Dat afscheid vindt plaats met een Eucharistieviering om 16.00 uur 's middags.

Op de eerste zondag van de Advent heb ik de heilige Mis gevierd in de kathedrale basiliek van Sint Bavo in Haarlem, waar het herenkoor van de kathedraal onder leiding van Rens Tienstra met titulair organist Ton van Eck Gregoriaanse en meerstemmige zang ten gehore bracht.

Op zondag 26 november, feest van Christus Koning heb ik de Mis gevierd in de Obrechtkerk (officieel: O.L. Vrouw van de Allerheiligste Rozenkrans) met koor en orkest. Kees de Wijs nam afscheid als organist en voor de H. Mis mocht ik een 95 jarige in de kerk opnemen. Het evangelie was Mt. 25 over die dorstige, hongerige, vreemdeling... die Jezus zelf bleek te zijn.

Maandag 16 oktober is pater Hans Visser in Haarlem begraven na de Requiemmis in de H. Pauluskerk in Amsterdam-West. Daar was hij 35 jaar aan verbonden, tot voor twee jaar als pastoor.

Het Pew Center heeft enkele onderzoeken uitgevoerd naar de godsdienstige beleving, onder meer in Europa. Nederland steekt in religieus opzicht niet zo best af bij de ons omringende landen.

Eén van de vele nieuwe gemeenschappen in ons bisdom is ‘Couples for Christ’. Op zondagmiddag 24 september was ik in deze gemeenschap om het heilig vormsel toe te dienen aan 24 jongeren.

Aan alle Parochiële Caritas Instellingen in ons bisdom hebben we gevraagd te fuseren of een samenwerkingsverband aan te gaan en dat gaat goed. Bijna alle PCI’s hebben dit rond. In de Zaanstreek is men er heel voortvarend mee bezig geweest. Maandagavond 18 september kon de nieuwe IPCI voor de Zaanstreek worden gepresenteerd.

Zondag 20 augustus ging het evangelie over de Kananese vrouw die door Jezus wordt afgewezen, zo lijkt het. Ik was deze zondag in Monnickendam waar ik de heer Cor van Eekelen tot buitengewoon bedienaar heb aangesteld. Hij heeft de cursus gevolgd die daarvoor op het Sint Bonifatiusinstituut wordt gegeven. Met assistentie van diaken Henk Bak heb ik er de Eucharistie gevierd in de kerk van de HH. Nicolaas en Antonius.

In het witte stadje Thorn ligt de Foyer de Charité ‘Marthe Robin’. Het is een huis van bezinning voor jong en oud en het wordt gedragen door een bijzondere lekengemeenschap. De laatste juli-week was ik hier op een priesterretraite geleid door pater Gerard Wilkens S.J.

In Tiergarten in Berlijn, tussen het oude Oost- en West-Berlijn bevindt zich een monument dat ik tijdens mijn bezoek aan de stad met bijzondere interesse en met huiver heb bekeken: de gedenkplaats van de slachtoffers van ‘euthanasie’ in het Derde Rijk. De weg naar deze ‘euthanasie’ werd geplaveid door een beroep op het mededogen van mensen. Maar een bisschop en een plebaan verhieven hun stem.

Op 14 juni, feestdag van de heilige Liduina was ik in Schiedam, waar de broederschap van Sint Liduina bijeen was om samen met parochianen en belangstellenden de vespers te bidden en naar een lezing te luisteren over deze heilige.

Op woensdag 10 mei kwamen de medewerkers van het Officialaat van het bisdom Haarlem-Amsterdam bij elkaar voor een ontmoeting en om de belangrijke taak waar zij voor staan te bespreken. Paus Franciscus heeft veel nadruk gelegd op het belang van zo’n Officalaat dat kijkt naar de mogelijke nietigheid van zo’n huwelijk. De procedure geeft inzicht in de waarheid en werkt helend.

Dinsdag 2 en woensdag 3 mei neem ik deel aan een ontmoeting van kardinalen, bisschoppen en rabbijnen in Israël, georganiseerd door de Neocatechumenale Weg. Een positieve ervaring...

Op vrijdagavond 7 april vond in de Sint Nicolaasbasiliek in Amsterdam de avond van de martelaren plaats. Deze avond waarop de vele martelaren worden herdacht die in de laatste tijd om hun christen-zijn vermoord zijn zonder dat ze geweld hebben gebruikt, is intussen een mooie traditie. Kerk in Nood organiseerde de avond opnieuw met deelname van vele gelovigen en zeven bisschoppen.

Bij ‘getijdengebed’ denkt u misschien aan een rijk versierd boek van eeuwen geleden, of aan kloosters, mummelende monniken, metten en lauden. Misschien weet u niet dat het getijdengebed dagelijks over de hele wereld wordt gebeden door priesters, diakens, seminaristen en leken. Thuis, maar ook in kerken en kapellen. Wie daaraan deelneemt, beseft niet meteen dat hij zo een gebedstraditie voortzet die teruggaat tot de eeuwen voor Christus.

Op maandag 6 februari was de eerste Willibrorddag van het seminarie in Heiloo in het nieuwe jaar. Op deze dag komen de priesters die in de laatste vijf jaar zijn gewijd samen voor studie, gebed, broederlijk samenzijn en een groepsgesprek met de bisschop. Deze keer was de bisschop, mgr. dr. Jozef Punt er weer bij na het beëindigen van zijn sabbatsperiode.

Het zal voor bijna iedereen wel duidelijk zijn dat het noodzakelijk is geworden parochies op te heffen of samen te voegen en bepaalde kerkgebouwen niet langer voor de eredienst te bestemmen. Dit is nodig geworden door de vergrijzing, het sterk terug gelopen aantal gelovigen dat aan de eredienst deelneemt en in samenhang daarmee de verminderde beschikbaarheid van financiële middelen. Toch is het van belang deze situatie niet slechts defensief te benaderen, als een “ krimpscenario” dat de Kerk steeds verder in een hoek drijft.

Op dinsdagavond 4 oktober was de diakenkring van het bisdom Haarlem-Amsterdam bijeen in De Tiltenberg om met elkaar en met mij in gesprek te gaan over de taak van de diakens in de liturgie en het liturgisch beleid in het bisdom en over de hoofdlijnen van het visie-document dat momenteel wordt voorbereid.

Woensdag 20 juli vertrekken 126 jongeren met de bisdomreis van Haarlem-Amsterdam naar de Wereldjongerendagen. Een fietsploeg van echte sportievelingen is al een flink eind onderweg. Intussen is ook het tienerkamp in Heiloo begonnen. 42 tieners doen daaraan mee. En ik ook een beetje.

Paus Franciscus heeft in antwoord op een vraag over de mogelijkheid van vrouwelijke diakens gesproken. Het gebeurde tijdens een ontmoe­ting met hogere oversten en de vraag en het antwoord waren spontaan en informeel. De paus ging er uitgebreid op in ook omdat die vraag hem ooit nogal geïnteres­seerd had. Heeft de paus werkelijk een opening gegeven naar het vrouwelijk diakonaat?

Een priester of seminarist kan niet volstaan met het aan­vaarden van het celibaat als iets wat er nu een­maal bij hoort. Het is een levens­keuze die nauw samen­hangt met de betekenis van het priester­schap. De Kerk heeft de celibaats­ver­plich­ting van de priesters door de eeuwen heen bewaard.

Het kerkelijk wetboek stelt dat wie uit schuldige nalatigheid op onwettige wijze een handeling van kerkelijke macht of bediening of taak stelt of nalaat met schade voor een ander, moet worden gestraft. Wie misbruik maakt van een taak of kerkelijke macht, moet eveneens worden gestraft naar gelang de ernst van zijn handelen of nalaten. Dat geldt voor ieder die kerkelijke verantwoordelijkheid draagt, ook voor een diocesane bisschop.

Wanneer een priester, diaken of kerkelijk medewerker wordt beschuldigd van seksueel misbruik of van een ander misdrijf (delict) en die beschuldiging tenminste schijn van waarheid, enige waarschijnlijkheid (“saltem veri similem”) bezit, moeten soms in een vroeg stadium bepaalde maatregelen worden genomen om herhaling of voortzetting van de ernstige, strafbare feiten te voorkomen. Deze maatregelen kunnen worden genomen als voorzorgsmaatregelen in het kader van een kerkelijk strafproces (c. 1722)

Op maandag 18 april werd in het Haarlemse bisschopshuis in kleine kring afscheid genomen van mr. drs. Th. E.M. (Dick) Wijte als waarnemend voorzitter van de Nederlandse Katholieke Schoolraad. Hij had deze functie sinds mei 2008 vervuld. Bij deze gelegenheid kreeg de heer Wijte als dank voor zijn vele verdiensten voor het onderwijs de Bavopenning uitgereikt. Daarbij heb ik gesproken over het belang van confessioneel onderwijs in deze tijd.

Life Teen Haarlem heeft de tienerleeftijd bereikt: zondag 21 februari werd in de Haarlemse Pastoor van Arskerk gevierd dat al tien jaar Janet Schipper, vrijwil­ligers en tieners maandelijks op zondagavond bij elkaar komen voor de Mis en een leuk, leerzaam, en verdiepend programma.

Samen met de leden van het Jongerenplatform vierden we de liturgie van Aswoensdag. Het askruisje herinnerde ons aan de vergankelijkheid van het leven en de lezingen riepen ons op om de veertigdagentijd te beleven met gebed, vasten en aalmoezen, maar niet voor de show, niet voor de uiterlijkheid; het is voor de Heer die niet naar de buitenkant kijkt maar naar de binnenkamer van ons hart.

Op dinsdag 19 januari besloten de zusters Ursulinen van Bergen hun kapittel met de verkiezing van de Algemeen Overste en de Raad. Als Algemeen Overste werd zuster Marie José de Kok opnieuw gekozen.

Nog nooit waren er zoveel jongeren naar het kerstdiner van Jong Bisdom Haarlem gekomen als dit keer. Bijna honderd jongeren waren naar Langedijk gekomen om dit evenement mee te maken. Ze kwamen niet alleen voor het eten en zelfs niet alleen voor gezelligheid en ontmoeting, maar ook voor een kerstviering en ze brachten zelf iets mee voor de voedselbank om andere te laten delen in de vreugde van het kerstfeest.

Op 8 december 2015 is het vijfitg jaar geleden dat het tweede Vaticaans concilie werd afgesloten; bij die gelegenheid zal het heilig Jaar van de barmhartigheid worden geopend. Hieronder volgt het laatste deel van een serie overwegingen over het meeste belangrijke document van dit concilie. Het laatste gedeelte van de dogmatische constitutie over de Kerk, Lumen Gentium, gaat over Maria en haar rol in de heilsgeschiedenis als Moeder van Barmhartigheid.

Op vrijdag 30 oktober vierde uitgeverij Adveniat het eerste lustrum van zijn bestaan. In die vijf jaar heeft Adveniat veel bijzondere publicaties kunnen doen, zoals onlangs nog de kinderzangbundel Kom en zing!, de doorlopende catechese In vuur en vlam, vormsel en eerste communieprojecten en natuurlijk allerlei boeken, zoals de beide uitgaven die op deze bijeenkomst werden gepresenteerd: Erik Borgman is de auteur van Waar blijft de kerk? Gedachten over opbouw in tijden van afbraak. Rodrick Vonhögen presenteerde: Mediapriester. Avonturen in de wereld van film, games en nieuwe media.

Op zaterdag 10 oktober vond in Heiloo een impulsdag plaats voor leden van kerkbesturen en PCI's (Parochiële Caritasinstellingen). Er waren een dertigtal leden aanwezig en daarmee was de opkomst wel iets minder dan verwacht. Deze dag is toch wel belangrijk: het is een inleiding op het werk van de kerkbestuurs- en PCI-leden

Op zaterdag 19 september vierde het oecumenisch centrum Stap Verder aan het Hoogoord in Amsterdam Zuid Oost het eerste lustrum. Stap Verder is een initiatief van verschillende kerk­genoot­schappen, waar­onder de katholieke parochie en de Sociëteit Afrikaanse Missiën (SMA), een rooms katholieke sociëteit van apos­to­lisch leven, die bij Stap Verder het missionair centrum heeft dat leken­missio­na­rissen voor­bereidt op uitzending. Maar Stap Verder doet veel meer!

Paus Franciscus heeft de nietig­ver­klarings­procedure voor huwelijken sterk vereen­voudigd. Op de website van het katholiek nieuwsblad heb ik een eerste reactie gegeven op de nieuwe bepalingen die in twee motu proprio's zijn vervat, waarmee de paus een aantal canones van het wetboek voor de Latijnse Kerk en de codex voor de katholieke oosterse kerken wijzigt. De nieuwe bepalingen worden van kracht op 8 december, begin van het heilig jaar van de barmhartigheid.